N'ime afọ 15-20 gara aga, soybean na ngwaahịa ejirila ahịa, yana afọ anyị. Ndị anaghị eri anụ na-enwe mmasị na soy. Ma ọ dị mma? Akwụkwọ akụkọ America nwere ikike "Ecologist" (The Ecologist) debere isiokwu dị oke egwu banyere soy n'oge na-adịbeghị anya.
The Ecologist na-ede, sị: “Ọ dị ka ozizi ụgha n'ụwa anyị jupụtara na soy, ma anyị ka na-arụ ụka na ị nwere ike iri ezigbo nri n'enweghị soy ọ bụla. Otú ọ dị, n'ihi ókè soy ghọworo akụkụ nke nri anyị, ọ ga-ewe mgbalị Herculean iji wepụ ya na ya. "
N'aka nke ọzọ, Asia portal Asia One, na nhọrọ n'okpuru aha na-ekwe nkwa "eri nri, na-ebi ndụ nke ọma", site n'ọnụ "onyeisi nutritionist" Sherlyn Quek (Sherlyn Quek), na-eto soy dị ka "nri ọkụ"; dị ka Madame Kiek si kwuo, soy nwere ike ọ bụghị nanị na-enye nri dị ụtọ na ahụike, kamakwa "na-egbochi ọrịa ara ara", ọ bụ ezie na ọ nwere caveat: ọ bụrụ na etinyere ya na nri site na nwata.
Edemede anyị na-ekwu maka soy wee welitere ajụjụ abụọ maka onye na-agụ ya ozugbo: otu uru (ma ọ bụ emerụ) si bara uru na uru (ma ọ bụ emerụ) bụ mgbanwe mkpụrụ ndụ ihe nketa ya.?
Okwu a bụ "soy" taa dị ka a na-anụ otu n'ime atọ. Na soy na-apụtakarị n'ihu onye nkịtị n'ìhè dị nnọọ iche - site na ezigbo protein ngbanwe na ngwaahịa "anụ" nke emechara nke ọma yana ụzọ isi nọgide na-enwe mma na ahụike nwanyị na ngwaahịa na-adịghị mma gbanwere mkpụrụ ndụ ihe nketa nke na-emerụ onye ọ bụla, karịsịa na anụ ahụ. akụkụ nwoke nke ụwa, ọ bụ ezie na mgbe ụfọdụ maka nwanyị.
Gịnị bụ ihe mere ndị dị otú ahụ a gbasasịa na e ji mara Njirimara nke a anya site na kasị osisi osisi? Ka anyị gbalịa chọpụta ya.
Iji malite, ekwesịrị ikwu okwu ole na ole gbasara ihe soy dị n'ụdị mbụ ya. Nke mbụ, soy abụghị ngwaahịa na-efunahụ ibu, dumplings dị ọnụ ala ma ọ bụ dochie mmiri ara ehi, kama ọ bụ agwa kachasị ewu ewu, nke ala nna ya bụ East Asia. A na-akụ ha ebe a kemgbe ọtụtụ puku afọ, mana agwa "erute" Europe naanị na njedebe nke XNUMX - mmalite nke narị afọ nke XNUMX. Na obere oge, na-eso Europe, a kụrụ soybean na America na Russia. Ọ naghị ewe ogologo oge ka a na-ewebata soybean ngwa ngwa n'imepụta oke.
Ma nke a abụghị ihe ijuanya: soybean bụ nri osisi nwere nnukwu protein. A na-emepụta ọtụtụ ngwaahịa nri site na soy, a na-eji ya eme ihe maka ịba ụba protein nke efere dị iche iche. Ngwaahịa a na-ewu ewu na Japan nke a na-akpọ "tofu" abụghị ihe ọzọ ma ọ bụghị naanị agwa agwa, nke a na-esite na mmiri ara ehi soy. E gosila na Tofu nwere ọtụtụ uru ahụike, gụnyere ibelata ọkwa cholesterol ọbara na igbochi ọkpụkpụ ọkpụkpụ. Tofu na-echebekwa ahụ pụọ na dioxin ya mere ọ na-ebelata ohere nke ọrịa cancer. Ma nke a bụ naanị otu ihe atụ nke njirimara ngwaahịa soy.
Enwere ike ikwubi na soy, nke sitere na tofu, nwekwara àgwà niile dị n'elu. N'ezie, dị ka echiche dị ugbu a, soy nwere ọtụtụ ihe ndị nwere mmetụta bara uru na ahụike mmadụ: isoflavones, genistin, phytic acids, soy lecithin. Enwere ike ịkọwa Isoflavones dị ka antioxidant eke, nke, dị ka ndị dọkịta si kwuo, na-abawanye ike ọkpụkpụ, na-enwe mmetụta dị mma na ahụike ụmụ nwanyị. Isoflavones na-eme dị ka estrogens eke ma na-ebelata ahụ erughị ala n'oge menopause.
Genistin bụ ihe nwere ike ịkwụsị mmepe nke ọrịa kansa n'oge mmalite, na phytic acid, n'aka nke ya, na-egbochi uto nke etuto cancer.
Soy lecithin nwere mmetụta bara uru nke ukwuu na ahụ dum. Arụmụka na-akwado soy na-akwado arụmụka siri ike: ruo ọtụtụ afọ soy bụ akụkụ dị mkpa nke nri ụmụaka na ndị okenye nke ndị bi na Land of the Rising Sun, na-eyikwa ka enweghị mmetụta ọ bụla na-emerụ ahụ. N'ụzọ megidere nke ahụ, ndị Japan yiri ka ha na-egosi ezi ahụike. Mana ọ bụghị naanị na Japan na-eri soy mgbe niile, ọ bụkwa China na Korea. Na mba ndị a niile, soy nwere akụkọ ihe mere eme puku afọ.
Agbanyeghị, n'ụzọ jọgburu onwe ya, enwere echiche dị iche gbasara soy, nke nyocha na-akwadokwa. Dị ka echiche a si dị, ọtụtụ ihe dị na soy, gụnyere isoflavonoids ndị dị n'elu, yana acid phytic na soy lecithin, na-emerụ ahụ ike mmadụ. Iji ghọta okwu a, ị kwesịrị ileba anya na arụmụka nke ndị na-emegide soy.
Dị ka ogige contra si kwuo, isoflavones nwere mmetụta na-adịghị mma na ọrụ ọmụmụ mmadụ. Ọ bụ ihe a na-emekarị - inye ụmụ ọhụrụ nri kama iji analọgụ soy na-eri nri mgbe niile (n'ihi mmeghachi ahụ nfụkasị ahụ) - na-eduga na eziokwu ahụ bụ na isoflavonoids kwekọrọ na ọgwụ mgbochi ịmụ nwa ise na-abanye n'ahụ nwatakịrị ahụ kwa ụbọchị. Banyere phytic acid, a na-ahụ ihe ndị dị otú ahụ n'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụdị mkpo niile. Na soy, ọkwa nke ihe a dị ntakịrị karịa ma e jiri ya tụnyere osisi ndị ọzọ nke ezinụlọ.
Phytic acid, yana ọtụtụ ihe ndị ọzọ dị na soy (soy lecithin, genistin), na-egbochi usoro ịbanye n'ime ahụ nke ihe bara uru, karịsịa magnesia, calcium, iron na zinc.nke nwere ike mechaa bute osteoporosis. N'Eshia, ebe a mụrụ soybean, a na-egbochi osteoporosis site na iri nri, tinyere agwa ndị na-adịghị mma, nnukwu nri mmiri na broths. Ma nke ka njọ, "nsị ndị soy" nwere ike imetụta akụkụ ahụ dị n'ime na sel nke ahụ mmadụ, na-ebibi ma gbanwee ha.
Otú ọ dị, eziokwu ndị ọzọ bụ ihe ezi uche dị na ya ma na-adọrọ mmasị karị. N'Eshia, a naghị eri soy n'ọtụtụ ebe dịka o siri dị. Dị ka akwụkwọ akụkọ ihe mere eme si kwuo, a na-eji soybean eme ihe n'ọtụtụ ebe dị ka nri na mba Eshia, karịsịa ndị ogbenye. N'otu oge ahụ, usoro ịkwadebe soybean dị nnọọ mgbagwoju anya ma gụnye ogologo gbaa ụka na isi nri ga-adịte aka. Usoro isi nri a site na “agbari agba agba” mere ka o kwe omume iwepu nsị ndị ahụ a kpọtụrụ aha n'elu.
Ndị anaghị eri anụ na US na Europe, na-echeghị ihe ga-esi na ya pụta, na-eri ihe dị ka gram 200 nke tofu na ọtụtụ iko mmiri ara ehi soy ugboro 2-3 n'izu., nke n'ezie karịa oriri nke soy na mba Eshia, ebe a na-eri ya na obere nha ọ bụghị dị ka nri siri ike, kama dị ka ihe mgbakwunye nri ma ọ bụ condiment.
Ọbụlagodi na anyị tụfuru eziokwu ndị a niile wee were ya na soy adịghị emerụ ahụ ahụ, e nwere ihe ọzọ siri ike ịgọnarị: ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ngwaahịa soy niile taa sitere na soy beans gbanwere mkpụrụ ndụ ihe nketa. Ọ bụrụ na taa, onye ọ bụla nke atọ anụla banyere soybean, mgbe ahụ eleghị anya, onye ọ bụla nke abụọ anụla banyere nri na ihe ndị dị ndụ gbanwere mkpụrụ ndụ ihe nketa.
N'okwu n'ozuzu, nri transgenic ma ọ bụ genetically modified (GM) bụ nri sitere na osisi ndị ewebatara n'ime DNA nke ụfọdụ mkpụrụ ndụ ihe nketa na-enyeghị osisi ahụ. A na-eme nke a, dịka ọmụmaatụ, nke mere na ehi na-enye mmiri ara ehi buru ibu, na osisi na-eguzogide ọgwụ na ụmụ ahụhụ. Nke a bụ ihe mere soy. Na 1995, ụlọ ọrụ US Monsanto weputara soybean GM nke na-eguzogide ọgwụ glyphosate, nke a na-eji chịkwaa ata. Soybean ọhụrụ dị ụtọ: taa ihe karịrị 90% nke ihe ọkụkụ bụ transgenic.
Na Russia, dị ka n'ọtụtụ mba, a machibidoro ịgha mkpụrụ soybean GM, Otú ọ dị, ọzọ, n'ọtụtụ mba nke ụwa, enwere ike ibubata ya n'efu. Ọtụtụ nri ndị dị ọnụ ala dị ọnụ ala na ụlọ ahịa, site na burger ngwa ngwa na-ele anya ruo mgbe ụfọdụ nri ụmụaka, nwere soy GM. Dị ka iwu si dị, ọ bụ iwu na-egosi na nkwakọ ngwaahịa ma ọ nwere transgenes ma ọ bụ na ọ bụghị. Ugbu a, ọ na-aghọ nke kachasị ejiji n'etiti ndị na-emepụta ihe: ngwaahịa jupụtara na ihe odide "Enweghị GMO" (ihe gbanwere mkpụrụ ndụ ihe nketa).
N'ezie, otu anụ soy ahụ dị ọnụ ala karịa onye mmekọ ya, na maka onye anaghị eri anụ na-anụ ọkụ n'obi, ọ bụ onyinye n'ozuzu ya, ma ọnụnọ nke GMO na ngwaahịa anaghị anabata ya - ọ bụghị n'efu na ịgọnarị ma ọ bụ gbachie nkịtị banyere ọnụnọ nke transgenes. N'ime otu ngwaahịa a ga-ata ntaramahụhụ site n'iwu. N'ihe gbasara soy, Òtù Na-ahụ Maka Ọchịchị Mba Russia na-eduzi ọmụmụ ihe, ihe si na ya pụta gosiri njikọ doro anya n'etiti oriri nke GM soy site na ndị dị ndụ na ahụike nke ụmụ ha. Ụmụ oke ndị e ji soy transgenic na-eri nri nwere ọnụ ọgụgụ ọnwụ dị elu, yana ịdị oke arọ na adịghị ike. N'okwu, atụmanya adịghịkwa egbuke egbuke.
N'ikwu okwu banyere uru ihe onwunwe, ekwesịrị ịsị na ọtụtụ ndị na-emepụta soybean, na ndị na-emepụta soybean GM, na-etinye ya dị ka ngwaahịa dị oke mma, n'ọnọdụ ndị dị oke njọ - ọ bụghị ihe ọjọọ ọ bụla. O doro anya na, ma ọ bụrụ na ọ nwere ike, mmepụta ihe dị otú ahụ buru ibu na-eweta ezigbo ego.
Iri ma ọ bụ ịghara iri soy - onye ọ bụla na-ekpebi onwe ya. Soy, obi abụọ adịghị ya, nwere ọtụtụ ihe ndị dị mma, ma akụkụ ndị na-adịghị mma, ọ dị mwute ikwu, kama na-ejikọta àgwà ndị a. Ọ dị ka ndị na-alụ ọgụ nwere ike ịkọwa ụdị uru na ọghọm ọ bụla, mana mmadụ kwesịrị ịdabere n'eziokwu.
Soybe n'ụdị mbụ ha adịghị mma maka oriri mmadụ. Nke a na-enye ohere anyị ise a (ikekwe dịtụ obi ike) nkwubi na nke a osisi e chepụtara site n'okike maka mmadụ oriri. Soybean chọrọ nhazi pụrụ iche, nke na-emecha ghọọ nri.
Eziokwu ọzọ: soybean nwere ọtụtụ nsị. Nhazi soybean dị nnọọ iche na nke a na-eji taa. Ihe a na-akpọ utoojoo omenala abụghị naanị usoro dị mgbagwoju anya karị, kamakwa ọ na-ewepụ nsị ndị dị na soy. N'ikpeazụ, eziokwu ikpeazụ, nke a na-apụghị ịgọnarị: ihe karịrị 90% nke ngwaahịa soy taa bụ sitere na soybean gbanwere mkpụrụ ndụ ihe nketa. E kwesịghị ichefu nke a mgbe ị na-eji ngwaahịa soy na nri ma ọ bụ na-ahọrọ na ụlọ ahịa na-esote n'etiti ngwaahịa sitere n'okike na ya na-adịkarị ọnụ ala soy. A sị ka e kwuwe, iwu ọla edo doro anya nke iri nri dị mma bụ iri nri eke, nri na-enweghị nhazi dị ka o kwere mee.
Isi mmalite: SoyOnline GM Soy arụmụka