Gburugburu ụwa, ihe karịrị nde mmadụ 300 na-enwe nkụda mmụọ. Enweghị ọgwụgwọ dị irè, ọnọdụ a nwere ike igbochi ọrụ yana mmekọrịta gị na ezinụlọ na ndị enyi.
Ịda mbà n'obi nwere ike ịkpata nsogbu ihi ụra, ihe isi ike itinye uche, na enweghị mmasị n'ihe omume ndị na-atọ ụtọ. N'ọnọdụ ndị dị oke njọ, ọ pụrụ ọbụna iduga igbu onwe ya.
A na-eji ọgwụ na ọgwụgwọ ekwu okwu na-agwọ ịda mbà n'obi ogologo oge, ma usoro a na-eme kwa ụbọchị dịka iri nri ahụike nwekwara ike ịrụ ọrụ dị mkpa n'ịgwọ na ọbụna igbochi ịda mbà n'obi.
Ya mere, gịnị ka ị ga-eri na gịnị ka ị ga-ezere iji nọrọ n'ọnọdụ dị mma?
Hapụ nri ngwa ngwa
Nnyocha na-egosi na ọ bụ ezie na nri dị mma nwere ike ibelata ihe ize ndụ nke ịmalite ịda mbà n'obi ma ọ bụ oke mgbaàmà ya, nri na-adịghị mma nwere ike ime ka ihe ize ndụ dịkwuo elu.
N'ezie, onye ọ bụla na-eri nri ratụ ratụ site n'oge ruo n'oge. Mana ọ bụrụ na nri gị dị elu na ume (kilojoules) yana nri dị ala, ọ bụ nri adịghị mma. Yabụ, ngwaahịa ndị a na-atụ aro ka rie ya oke:
- ngwaahịa emechara ọkara
– nri e ghere eghe
- bọta
- nnu
- nduku
- ọka a nụchara anụcha - dịka ọmụmaatụ, na achịcha ọcha, pasta, achịcha na achịcha
- ihe ọṅụṅụ na-atọ ụtọ na nri nri
Na nkezi, ndị mmadụ na-eri nri 19 nke nri adịghị mma kwa izu, yana obere nri dị ọhụrụ nke nwere eriri na mkpụrụ ọka zuru oke karịa ka akwadoro. N'ihi ya, anyị na-eribigakarị ihe ókè, na-eri nri ma na-enwe mmetụta ọjọọ.
Kedu nri ị ga-eri?
Nri dị mma pụtara iri nri dị iche iche na-edozi ahụ kwa ụbọchị, nke kwesịrị ịgụnye isi:
mkpụrụ osisi (ụba abụọ kwa ụbọchị)
akwụkwọ nri (nri ise)
- dum ọka
- akụ
- akwụkwọ nri
- obere mmanụ oliv
– mmiri
Kedu ka nri siri ike si enyere aka?
Nri dị mma bara ụba na nri, nke ọ bụla n'ime ha na-eme ka ahụike uche anyị dịkwuo mma n'ụzọ nke aka ha.
Carbohydrates dị mgbagwoju anya a na-achọta na mkpụrụ osisi, akwụkwọ nri, na mkpụrụ ọka dum na-enyere aka. Carbohydrates dị mgbagwoju anya na-ahapụ glucose nwayọọ nwayọọ, n'adịghị ka carbohydrates dị mfe (na nri nri na ihe ọṅụṅụ na-esi ísì ụtọ) nke na-eme ka ume ike na-adaba kwa ụbọchị na ọdịmma uche anyị.
Ndị antioxidants dị na mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri na-egbuke egbuke na-ekpochapụ free radicals ma belata ma belata mbufụt na ụbụrụ. Nke a, n'aka nke ya, na-abawanye ọdịnaya nke kemịkal bara uru na ụbụrụ, nke.
Vitamin B dị na akwụkwọ nri ụfọdụ na-abawanye mmepụta nke kemịkalụ ahụike ụbụrụ ma belata ohere nke ịmalite na.
Kedu ihe na-eme ma ị gbanwee gaa na nri dị mma?
Otu nnyocha Australia mere na nsonye nke mmadụ 56 nwere ịda mbà n'obi. N'ime oge izu 12, ndị sonyere 31 nyere ndụmọdụ gbasara nri ma gwa ha ka ha gbanwee site na nri na-adịghị mma gaa na nke dị mma. Ndị 25 fọdụrụnụ gara nnọkọ nkwado ọha ma rie dị ka ọ dị na mbụ. N'oge ọmụmụ ihe ahụ, ndị sonyere nọgidere na-a theụ ọgwụ antidepressants ma nata oge ọgwụgwọ okwu. Na njedebe nke ikpe ahụ, ihe mgbaàmà nke ịda mbà n'obi na otu ndị na-edozi nri dị mma ka mma nke ukwuu. N'ime 32% nke ndị sonyere, ha dara mbà nke ukwuu nke na ha erutekwaghị ụkpụrụ maka ịda mbà n'obi. N'ime ìgwè nke abụọ, a hụrụ otu ọganihu ahụ naanị na 8% nke ndị sonyere.
Emegharịrị nke a site na otu nyocha ọzọ nke chọtara nsonaazụ yiri ya, na-akwado nyocha nke ọmụmụ niile gbasara usoro nri na ịda mbà n'obi. Dị ka ọmụmụ 41 si kwuo, ndị na-eri nri na-edozi ahụ nwere ihe ize ndụ dị ala nke 24-35% nke ịmalite mgbaàmà nke ịda mbà n'obi karịa ndị na-eri nri na-adịghị mma.
Ya mere, ihe niile na-egosi na ọnọdụ uche na-adabere kpọmkwem na àgwà oriri na-edozi ahụ. Ka nri siri ike ị na-eri, na-ebelata ohere ị nwere ịda mbà n'obi!