Ezumike dị mma. Anyị na-enwe obi ụtọ mgbe anyị na-eme atụmatụ ya, na ezumike n'onwe ya na-ebelata ihe ize ndụ nke ịda mbà n'obi na nkụchi obi. Ịlaghachi n'ọrụ mgbe ezumike gasịrị, anyị dị njikere maka mmezu ọhụrụ ma juputara na echiche ọhụrụ.
Ma ogologo oge ole ka ndị fọdụrụ kwesịrị ịdịru? Ọ ga-ekwe omume itinye echiche akụ na ụba nke a na-akpọ "Ebe obi ụtọ" iji chọpụta ogologo oge ezumike, ma ọ bụ oriri na Vegas ma ọ bụ njem n'ugwu?
Ọ bụghị ọtụtụ ihe dị mma adịghị?
Echiche nke "isi ihe ụtọ" nwere ihe abụọ dị iche iche mana ọ pụtara.
N'ụlọ ọrụ nri, nke a pụtara oke nnu, shuga na abụba zuru oke nke na-eme ka nri dị ụtọ nke na ndị na-azụ ahịa chọrọ ịzụrụ ha ugboro ugboro.
Ma ọ bụkwa echiche akụ na ụba, nke pụtara ọkwa oriri nke anyị nwere afọ ojuju; ọnụ ọgụgụ kasị elu karịa nke oriri ọ bụla ọzọ na-eme ka anyị ghara inwe afọ ojuju.
Dị ka ihe atụ, ụdị ụtọ dị iche iche a na-eri n’eri nwere ike ibuba ụbụrụ ụbụrụ anyị, na-eme ka anyị ghara ịna-erikwu ihe, bụ́ nke a na-akpọ “satiety-kpọmkwem sensọ.” Ihe atụ ọzọ: ige egwu ndị na-amasịkarị gị na-agbanwekarị otú ụbụrụ anyị si emeghachi omume na ha, anyị na-akwụsịkwa mmasị ha.
Yabụ kedu ka nke a si arụ ọrụ na ezumike? Ọtụtụ n'ime anyị maara mmetụta ahụ mgbe anyị dị njikere ịla n'ụlọ, ọ bụrụgodị na anyị ka na-ekpori ndụ. Ọ ga-ekwe omume na ọbụlagodi mgbe anyị na-atụrụ ndụ n'ụsọ osimiri ma ọ bụ na-enyocha ebe ndị ọhụrụ na-adọrọ mmasị, anyị nwere ike imeju afọ ndị ọzọ?
Ọ bụ ihe niile gbasara dopamine
Ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ na-atụ aro na ihe kpatara ya bụ dopamine, neurochemical nke na-ahụ maka ihe ụtọ nke a na-ahapụ na ụbụrụ na nzaghachi maka omume ụfọdụ dị mkpa dị ka iri nri na mmekọahụ, yana ihe mkpali dị ka ego, ịgba chaa chaa ma ọ bụ ịhụnanya.
Dopamine na-eme ka obi dị anyị mma, dị ka Peter Wuust, prọfesọ nke neuroscience na Mahadum Aarhus dị na Denmark si kwuo, na-enyocha ebe ọhụrụ maka anyị, nke anyị na-emegharị na ọnọdụ na omenala ọhụrụ, na-eme ka ọkwa dopamine gbasaa.
Ka ahụmịhe ahụ siri sie ike, ọ na-ekwu, ka o yikarịrị ka anyị ga-enwe mmasị na ntọhapụ nke dopamine. Ụdị ahụmahụ ahụ ga-agwụ gị ngwa ngwa. Ma ahụmahụ dị iche iche na mgbagwoju anya ga-eme ka ị nwee mmasị ogologo oge, nke ga-egbu oge iru n'ókè nke obi ụtọ. "
Ihe ụtọ nke ọhụrụ
Enweghị ọtụtụ ọmụmụ gbasara isiokwu a. Jeroen Naveen, bụ́ onye isi nkuzi na onye nyocha na Mahadum Applied Sciences na Breda dị na Netherlands, na-akọwa na a na-eme ọtụtụ nyocha banyere obi ụtọ ezumike, gụnyere nke ya, na obere njem na-erughị izu ole na ole.
Ntinye aka ya nke ndị njem nlegharị anya 481 na Netherlands, bụ ndị ihe ka ọtụtụ n'ime ha nọ na njem nke ụbọchị 17 ma ọ bụ obere, ahụghị ihe akaebe ọ bụla nke isi ihe ụtọ.
Naveen kwuru, sị: “Echeghị m na ndị mmadụ nwere ike iru n'ọ̀tụ̀tụ̀ ọṅụ n'ime obere oge ezumike. Kama nke ahụ, ọ nwere ike ime na njem dị anya.
Enwere ọtụtụ echiche gbasara ihe kpatara ihe ji eme otu a. Na nke mbụ n'ime ha bụ na anyị na-agwụ ike - dị ka mgbe anyị na-ege egwu na-emegharị ugboro ugboro.
Otu gosiri na n'etiti otu ụzọ n'ụzọ atọ na ntakịrị ihe na-erughị ọkara nke obi ụtọ anyị na ezumike na-abịa site na inwe mmetụta ọhụrụ na nke na-emekarị. N’ime ogologo njem, anyị na-enwekwu oge iji mara ihe mkpali ndị gbara anyị gburugburu mara, karịsịa ma ọ bụrụ na anyị anọ n’otu ebe na-eme ihe omume ndị yiri ya, dị ka n’ebe ntụrụndụ.
Iji zere mmetụta nke ike ọgwụgwụ a, ị nwere ike ịgbalị ịmegharị ezumike gị dị ka o kwere mee. "Ị nwekwara ike ịnụ ụtọ izu ole na ole nke ezumike na-enweghị nkwụsị ma ọ bụrụ na ị nwere ego na ohere ịme ihe omume dị iche iche," ka Naveen na-ekwu.
Oge ntụrụndụ dị mkpa
Dị ka , nke e bipụtara na Journal of Happiness Research, otú obi dị anyị ụtọ mgbe anyị zuru ike dabere ma anyị nwere ikike na ọrụ anyị. Nnyocha ahụ chọpụtara na e nwere ọtụtụ ụzọ isi kporie ndụ oge ntụrụndụ, gụnyere imecha ọrụ ndị na-ama anyị aka ma na-enye ohere maka mmụta, yana ihe omume bara uru nke na-eme ka ndụ anyị nwee nzube, dị ka ọrụ afọ ofufo.
Lief Van Boven, bụ́ prọfesọ nke nkà mmụta akparamàgwà na nkà mmụta akwara ozi na Mahadum Colorado Boulder na-ekwu, sị: “Ihe omume dị iche iche na-eme ka ndị dị iche iche nwee obi ụtọ, n'ihi ya, obi ụtọ yiri ka ọ bụ mmetụta mmadụ n'otu n'otu.
O kwenyere na ụdị ọrụ ahụ nwere ike ikpebi isi ihe na-enye obi ụtọ, ma kwuo na ọ dị mkpa iji tụlee ike nke uche na nke anụ ahụ dị mkpa iji mee ya. Ụfọdụ ihe omume na-agwụ ọtụtụ mmadụ ike, dị ka ịga n'ugwu. Ndị ọzọ, dị ka nnọkọ oriri na ọṅụṅụ na-eme mkpọtụ, na-eme ka uche ma na-agwụ ike. Van Boven na-ekwu na n'oge ezumike dị otú ahụ na-eme ka ike na-agwụ ike, a pụrụ ịbịaru ebe obi ụtọ ngwa ngwa.
“Ma e nwekwara ọtụtụ ndịrịta iche ndị mmadụ kwesịrị ịtụle,” ka Ad Wingerhotz, bụ́ prọfesọ nke nkà mmụta akparamàgwà ụlọ ọgwụ na Mahadum Tilburg dị na Netherlands na-ekwu. Ọ na-ekwu na ụfọdụ ndị nwere ike ịhụ ihe omume a na-eme n'èzí na-enye ume na oge n'ụsọ osimiri na-agwụ ike, na ọzọ.
Ọ sịrị: “Site n'ime ihe ga-amasị anyị na imechi ihe omume ndị na-eme ka ike gwụ anyị, anyị nwere ike igbu oge iru n'ókè nke inwe obi ụtọ,” ka ọ na-ekwu. Mana enwebeghị ọmụmụ ihe emere iji nwalee ma echiche a ọ̀ bụ eziokwu.
gburugburu ebe kwesịrị ekwesị
Ihe ọzọ dị mkpa nwere ike ịbụ gburugburu ebe ezumike ahụ na-eme. Dịka ọmụmaatụ, ịgagharị obodo ọhụrụ nwere ike ịbụ ahụmahụ ọhụrụ na-akpali akpali, ma ìgwè mmadụ na ụzụ nwere ike ịkpata nrụgide anụ ahụ na nke mmetụta uche na nchekasị.
Jessica de Bloom, bụ́ onye na-eme nchọpụta na Mahadum Tampere na Groningen dị na Finland na Netherlands, na-ekwu, sị: “Ihe mkpali mgbe nile nke gburugburu ebe obibi mepere emepe pụrụ imebiga ihe ókè echiche ma mee ka anyị na-echegbu onwe anyị. "Nke a na-emetụtakwa mgbe anyị kwesịrị ime mgbanwe n'ọdịbendị ọhụrụ na-amaghị."
"N'ụzọ dị otú a, ị ga-erute n'ókè nke obi ụtọ ngwa ngwa na obodo mepere emepe karịa ka e kere eke, nke anyị maara nwere ike imeziwanye ọdịmma nke uche," ka ọ na-ekwu.
Ma ọbụlagodi n'akụkụ a, ndịiche dị iche iche dị mkpa. Colin Ellard, bụ́ prọfesọ nke nkà mmụta akwara ozi na Mahadum Waterloo dị na Canada, na-ekwu na ọ bụ ezie na ụfọdụ ndị nwere ike ịhụ na gburugburu obodo mepere emepe na-agwụ ike, ndị ọzọ pụrụ ịnụ ụtọ ya n’ezie. Ọ na-ekwu na, dị ka ihe atụ, ndị bi n’obodo ukwu pụrụ inwe ahụ́ iru ala karị ma ha na-atụrụ ndụ n’obodo ahụ, n’ihi na nnyocha ndị e mere na-egosi na ndị mmadụ na-enwe mmasị n’ihe ndị ha maara nke ọma.
Ellard na-ekwu na ọ ga-ekwe omume na ndị hụrụ obodo n'anya na-enwe nrụgide physiologically dị ka onye ọ bụla ọzọ, ma ha amaghị ya n'ihi na ha na-emesi ike. "N'ọnọdụ ọ bụla, ekwenyere m na iru n'ókè nke obi ụtọ na-adaberekwa na njirimara igwe mmadụ," ka ọ na-ekwu.
Mara onwe gi
Na tiori, enwere ọtụtụ ụzọ isi egbu oge iru n'ókè nke obi ụtọ. Ịhazi ebe ị ga-aga, ihe ị ga-eme na onye bụ isi ihe na-achọpụta isi ihe ụtọ gị.
Ondrej Mitas, onye na-eme nchọpụta mmetụta uche na Mahadum Breda, kwenyere na anyị niile na-eji nlezianya na-emekọrịta ihe ruo n'ókè nke obi ụtọ anyị, na-ahọrọ ụdị ntụrụndụ na ihe omume ndị anyị chere na anyị ga-ekpori ndụ na oge anyị chọrọ maka ha.
Nke a bụ ya mere, n'ihe gbasara ezumike ezinụlọ na otu nke ọtụtụ mmadụ na-ekere òkè, a na-enwetakarị isi ihe ụtọ ngwa ngwa. N'ihe banyere ememe dị otú ahụ, anyị apụghị nnọọ ibute mkpa anyị n'otu n'otu ụzọ.
Mana dị ka Mitas si kwuo, enwere ike nwetaghachi ikike ahụ furu efu site n'ịmelite mmekọrịta mmekọrịta siri ike na ndị ibe gị, nke egosiri na ọ bụ ihe dị mkpa na-ebu amụma nke obi ụtọ. N'okwu a, dị ka ya si kwuo, iru n'ókè nke obi ụtọ nwere ike igbu oge.
Mitas na-agbakwụnye na nsogbu bụ na ihe ka ọtụtụ n'ime anyị yiri ka hà na-ebu amụma na-ezighị ezi banyere obi ụtọ n'ọdịnihu n'ihi na ọ na-egosi na anyị adịghị mma n'ibu amụma otú mkpebi ga-esi mee ka anyị nwee mmetụta n'ọdịnihu.
"Ọ ga-ewe ọtụtụ echiche, ọtụtụ nnwale na njehie, iji chọpụta ihe na-eme anyị obi ụtọ na ogologo oge - naanị mgbe ahụ ka anyị nwere ike ịchọta isi ihe na-eyigharị isi ihe ụtọ n'oge ezumike."