Ndị mmadụ na-ekwu na Iso Ụzọ Kraịst nwere ihe pụrụ iche ha ga-eji na-aga n'ihu na-eri nri sitere na osisi? Nke mbụ, e nwere ihe anọ n'ozuzu ihe kpatara ya: nchegbu maka gburugburu ebe obibi, nchegbu maka ụmụ anụmanụ, nchegbu maka ọdịmma nke ndị mmadụ, na ọchịchọ nke ibi ndụ ka mma. Tụkwasị na nke ahụ, a pụrụ iduzi Ndị Kraịst site n'ọdịnala okpukpe e nweworo eri ogologo oge nke ịghara anụ oriri na anụmanụ ndị ọzọ n'oge ibu ọnụ.
Ka anyị leba anya n'ihe ndị a n'aka nke ya. Otú ọ dị, ka anyị jiri ajụjụ dị mkpa malite: gịnị kpatara nghọta Ndị Kraịst banyere Chineke na ụwa nwere ike inye mkpali pụrụ iche maka ibi ndụ dabeere n'osisi.
Ndị Kraịst kwenyere na ihe niile dị n'eluigwe na ala sitere n'aka Chineke. Chineke nke Ndị Kraịst abụghị nanị Chineke ha, ma ọ bụ ọbụna Chineke nke mmadụ nile, kama Chineke nke ihe nile. Ihe odide Akwụkwọ Nsọ na-enye Chineke otuto, bụ́ onye kere ihe nile ma kwupụta na ha dị mma (Jenesis 1); onye kere ụwa ebe ihe ọ bụla e kere eke nwere ọnọdụ ya (Abụ Ọma 104); onye na-enwe ọmịiko n’ebe ihe ọ bụla dị ndụ nọ ma na-egbo ya (Abụ Ọma 145); onye, n’onwe nke Jisus Kraịst, na-eme ihe iji tọhapụ ihe nile o kere eke site n’ịbụ ohu (Ndị Rom 8) ma jikọta ihe nile dị n’ụwa na nke eluigwe (Ndị Kọlọsi 1:20; Ndị Efesọs 1:10). Jizọs kasiri ndị na-eso ụzọ ya obi site n’ichetara ha na ọ dịghị nnụnụ na-echefu Chineke (Luk 12:6). Jọn kwuru na Ọkpara Chineke bịara n’ụwa n’ihi ịhụnanya Chineke nwere n’ebe ụwa nọ (Jọn 3:16). Mmasị na nlekọta Chineke nwere n’ebe ihe nile e kere eke nọ pụtara na Ndị Kraịst nwere ihe mere ha ga-eji nwee mmasị na ilekọta ha, karịsịa ebe ọ bụ na a kpọrọ ndị mmadụ ka ha bụrụ onyinyo na oyiyi nke Chineke. Ọhụụ ahụ nke ụwa dum, dị ka onye na-ede uri Gerard Manley Hopkins kwuru, na-ebubo ịdị ebube nke Chineke, bụ akụkụ bụ isi nke echiche ụwa nke Ndị Kraịst.
Ya mere, Ndị Kraịst na-aghọta na eluigwe na ụwa na ihe niile dị n'ime ya bụ nke Chineke, nke Chineke hụrụ n'anya, na n'okpuru nchebe nke Chineke. Olee otú nke a pụrụ isi metụta àgwà iri nri ha? Ka anyị laghachi azụ n’ihe ise ahụ anyị kwuru n’elu.
Nke mbụ, Ndị Kraịst nwere ike ịgbanwe nri ndị anaghị eri anụ iji lekọta ihe ndị Chineke kere, bụ́ gburugburu ebe obibi. Ihe na-eme ka ikuku griin ha pụta site na ọnụ ọgụgụ anụ ụlọ na-abawanye bụ isi ihe kpatara ọdachi ihu igwe nke ụwa anyị na-eche ihu n'afọ ndị na-adịbeghị anya. Mbelata oriri nke ngwaahịa anụmanụ bụ otu n'ime ụzọ kachasị ọsọ iji belata akara ụkwụ carbon anyị. Ịzụ anụ ụlọ na-akpatakwa nsogbu gburugburu ebe obibi. Dịka ọmụmaatụ, ọ gaghị ekwe omume ibi n'akụkụ nnukwu ugbo ezì ebe a na-atụba nsị n'ime ọwa mmiri, ma a na-etinyekarị ya n'akụkụ obodo ndị dara ogbenye, nke na-eme ka ndụ ghara ịdị njọ.
Nke abụọ, Ndị Kraịst nwere ike ịga anụ anaghị eri anụ iji mee ka ndị ọzọ nwee ọganihu ma too Chineke n'ụzọ nke ha. A na-azụ ihe ka ukwuu n'anụmanụ n'usoro mmepụta ihe nke na-eme ka ha na-ata ahụhụ na-enweghị isi. Ọtụtụ n'ime azụ̀ ndị mmadụ na-akpa pụrụ iche maka mkpa ha, azụ̀ ndị a na-ejide n'ime ọhịa na-anwụkwa ogologo oge na-egbu mgbu. Nnukwu mmepụta nke ngwaahịa mmiri ara ehi na akwa na-agụnye igbu ọtụtụ anụmanụ ndị nwoke. Ọkwa dị ugbu a nke ịzụ anụmanụ maka nri mmadụ na-egbochi ma anụ ụlọ na anụ ọhịa ito eto. Ka ọ na-erule n'afọ 2000, ọnụọgụ anụ ụlọ karịrị nke anụ anụ ọhịa niile site na ugboro 24. Ọdịdị nke ọkụkọ anụ ụlọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ okpukpu atọ karịa anụ ufe ọhịa niile. Ndekọ ọnụ ọgụgụ ndị a na-awụ akpata oyi n'ahụ na-egosi na ụmụ mmadụ na-achịkwa ikike ịrụpụta ihe n'ụwa n'ụzọ na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na ọ dịghị ohere maka anụ ọhịa, nke na-eji nwayọọ nwayọọ na-eduga n'ịla n'iyi.
Nke atọ, Ndị Kraịst nwere ike ịgbanwe nri ndị anaghị eri anụ iji zọpụta ndụ ndị mmadụ n'onwe ha. Ụlọ ọrụ anụ ụlọ na-eyi nri na nchekwa mmiri egwu, na ndị na-ata ahụhụ ụkọ na-anọkarị n'ihe ize ndụ. Ugbu a, ihe karịrị otu ụzọ n'ụzọ atọ nke mkpụrụ ọka a na-emepụta n'ụwa na-aga ịzụ anụ ugbo, ndị na-eri anụ na-enweta naanị 8% nke calorie nke ga-adị ma ọ bụrụ na ha rie ọka kama. Anụ anụ na-erikwa oke mmiri nke ụwa: ọ na-ewe 1-10 ugboro karịa mmiri iji mepụta kilogram 20 nke anụ ehi karịa imepụta otu calorie site na isi mmalite osisi. N'ezie, nri anaghị eri anụ anaghị adị irè n'akụkụ niile nke ụwa (dịka ọmụmaatụ, ọ bụghị maka ndị na-azụ anụ ọhịa Siberia na-adabere na anụ ọhịa reiner), ma o doro anya na ndị mmadụ, anụmanụ na gburugburu ebe obibi ga-erite uru site n'ịgbanwe na nri nke osisi. ebe ọ bụla enwere ike.
Nke anọ, Ndị Kraịst nwere ike ịgbaso nri anụ anaghị eri anụ iji kwado ahụike na ọdịmma nke ezinụlọ ha, ndị enyi ha, ndị agbata obi, na obodo n'ozuzu ha. Oke oriri anụ na ngwaahịa anụmanụ ndị ọzọ a na-enwetụbeghị ụdị ya na mba ndị mepere emepe na-emebi ahụike mmadụ ozugbo, yana ọnụ ọgụgụ na-arịwanye elu nke ọrịa obi, ọrịa strok, ọrịa shuga 2 na ọrịa kansa. Na mgbakwunye, omume ọrụ ugbo kpụ ọkụ n'ọnụ na-enye aka ma na uto nke nje nje na-eguzogide ọgwụ na ihe ize ndụ nke ọrịa na-efe efe sitere na ọrịa zoonotic dị ka ezì na flu nnụnụ.
N'ikpeazụ, ọtụtụ Ndị Kraịst nwere ike inwe mmụọ sitere n'ọdịnala Ndị Kraịst ogologo oge nke izere anụ na ngwaahịa anụmanụ ndị ọzọ na Fraịde, n'oge Lent na n'oge ndị ọzọ. A pụrụ ịhụ omume nke ịghara iri ihe anụ ahụ́ dị ka akụkụ nke omume nchegharị, bụ́ nke na-atụgharị uche pụọ n’ịdị ụtọ ịchọ ọdịmma onwe onye nanị n’ebe Chineke nọ. Omenala ndị dị otú ahụ na-echetara Ndị Kraịst erughị eru ndị na-abịa na ịnakwere Chineke dị ka Onye Okike: anụmanụ bụ nke Chineke, n’ihi ya, ndị mmadụ aghaghị iji nkwanye ùgwù na-emeso ha ihe, ha enweghịkwa ike ime ihe ọ bụla masịrị ha.
Ụfọdụ Ndị Kraịst na-achọta arụmụka megide ndị anaghị eri anụ na ndị anaghị eri anụ, arụmụka banyere isiokwu a na-emeghe mgbe niile. Jenesis 1 na-akọwapụta mmadụ dị ka ihe oyiyi pụrụ iche nke Chineke ma nye ha ikike ịchị anụmanụ ndị ọzọ, mana a na-edepụta mmadụ nri vegan na njedebe nke isiakwụkwọ ahụ, ya mere ikike mbụ adịghị agụnye ikike igbu anụmanụ maka nri. Na Jenesis 9, mgbe Iju Mmiri ahụ gasịrị, Chineke kwere ka ụmụ mmadụ gbuo anụmanụ maka nri, ma nke a akwadoghị atụmatụ ọgbara ọhụrụ a na-azụ anụ n’usoro ụlọ ọrụ mmepụta ihe n’ụzọ doro anya na-emerụ mmadụ, anụmanụ, na gburugburu ebe obibi. Ihe ndekọ ozi ọma ahụ na-ekwu na Jizọs riri azụ̀ ma na-enye ndị ọzọ azụ̀ (ọ bụ ezie na, n’ụzọ na-akpali mmasị, ọ dịghị eri anụ na anụ ọkụkọ), ma nke a egosighị na iri ihe ndị e ji eme ihe n’oge a na-emepụta anụmanụ akwadoghị.
Ọ dị mkpa iburu n'obi na veganism n'ọnọdụ Ndị Kraịst ekwesịghị ile ya anya dị ka utopia omume. Ndị Kraịst na-amata ọdịiche dị na mmekọrịta anyị na ihe ndị ọzọ nke a na-apụghị imechi site n'inwe otu omume iri nri ma ọ bụ ime mgbalị ọ bụla ọzọ. Ndị Kraịst anaghị eri anụ ekwesịghị ịsị na ha ka mma: ha bụ ndị mmehie dịka onye ọ bụla ọzọ. Ha na-agbalịsi nnọọ ike ime ihe dị ka o kwere mee mgbe ha na-ahọrọ ihe ha ga-eri. Ha kwesịrị ịchọ ịmụta n’aka Ndị Kraịst ndị ọzọ otú ha ga-esi na-eme nke ọma n’akụkụ ndị ọzọ nke ndụ ha, ha nwekwara ike inyefe Ndị Kraịst ndị ọzọ ahụmahụ ha.
Ilekọta ndị mmadụ, anụmanụ, na gburugburu ebe obibi bụ ọrụ dịịrị Ndị Kraịst, n’ihi ya, mmetụta nke ịzụ ụmụ anụmanụ nke ọgbara ọhụrụ kwesịrị ịdị na-eche ha echiche. Ọhụụ Ndị Kraịst na mmasị ha nwere n’ụwa Chineke, nke bụ́ ibi ndụ nke ọma n’etiti ndị ibe ha bụ́ ndị Chineke hụrụ n’anya, ga-abụ ihe mkpali nye ọtụtụ ndị ịnakwere nri vegan ma ọ bụ ibelata oriri anụmanụ.