Ọtụtụ sclerosis

Multiple sclerosis ma ọ bụ SEP bụ ọrịa na-egbu egbu autoimmune na-adịghị ala ala, nke na-awakpo usoro nhụjuanya nke etiti. Ọrịa ahụ na-akawanye njọ nke ukwuu n'ọtụtụ ọnọdụ na nke a na-akawanye njọ na-adabere, n'etiti ihe ndị ọzọ, ugboro na ịdị njọ nke nlọghachi azụ.

La otutu sclerosis metụ ya aka usoro nchebe nke etiti, karịsịa ụbụrụ, irighiri akwara na ọgidigi azụ. Ọ na-agbanwe nnyefe nke mkpali akwara n'ihi na a na-emetụta myelin, nke na-emepụta mkpuchi nchebe gburugburu mgbatị ahụ.  

Ihe mgbaàmà na-adịgasị iche dabere na ebe a na-emetụta myelin: nkwụsịtụ nke akụkụ ahụ, ọgba aghara anya, mmetụta nke ujo eletrik na akụkụ ma ọ bụ azụ, nsogbu mmegharị, wdg.

Gụkwuo maka ihe mgbaàmà nke otutu sclerosis 

Ọtụtụ mgbe, otutu sclerosis na-aga n'ihu spurts, n'oge nke mgbaàmà na-apụta ma ọ bụ ọhụrụ mgbaàmà. Mgbaàmà ndị a na-akwụsị mgbe nlọghachi azụ, ma mgbe afọ ole na ole gachara, nlọghachi azụ ka na-apụ sequelae (mgbaàmà na-adịgide adịgide), ọtụtụ ma ọ bụ obere nkwarụ. Ọrịa ahụ nwere ike imetụta ọtụtụ ọrụ: njikwa mmegharị, nghọta mmetụta uche, ebe nchekwa, okwu, wdg. Otú ọ dị, ekele maka ọganihu ọgwụgwọ, inwe multiple sclerosis adịghịzi adị na oche nkwagharị. Nsogbu kasịnụ nke ndị na-arịa ọrịa a kọwara na-abụkarị ike ọgwụgwụ, nke a na-akpọkwa "nkwarụ a na-adịghị ahụ anya" n'ihi na a naghị ahụ ya anya mana ọ na-ewe iwe ma na-achọ mgbanwe na ndụ ya kwa ụbọchị.

A na-enwekwa ụdị ọrịa sclerosis na-aga n'ihu, nke na-adịghị aga n'ihu na ọkụ, ma na-amalite nwayọọ nwayọọ.

La otutu sclerosis bụ ọrịa autoimmune na-adịghị ala ala, ogo na usoro ya dị iche iche. Onye France na-ahụ maka akwara ozi bụ Jean Martin Charcot kọwara ya nke mbụ na 1868.

A na-eji ọrịa ahụ eme ihe site na mmeghachi omume mkpali nke na ebe ndị na-eduga ná mbibi nke myelin (demyelination). Myelin bụ n'ọbọ nke gbara eriri akwara gburugburu (lee eserese dị n'okpuru). Ọrụ ya bụ ichekwa eriri ndị a ma mee ka mgbasa ozi ma ọ bụ mee ngwa ngwa akwara mkpali. Usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ nke ndị emetụtara na-ebibi myelin site n'ịtụle na ọ dị iche na ahụ (mmeghachi omume autoimmune). Ya mere, n'ebe ụfọdụ nke usoro ụjọ ahụ, mkpali ndị ahụ na-eji nwayọọ nwayọọ ma ọ bụ gbochie, nke na-akpata mgbaàmà dị iche iche. Ewezuga ọkụ ọkụ, mbufụt na-ebelata na akụkụ nke myelin na-emegharị gburugburu eriri, nke na-eduga na nkwụghachi azụ zuru oke ma ọ bụ akụkụ nke mgbaàmà. Otú ọ dị, n'ọnọdụ nke demyelination ugboro ugboro na ogologo oge, mkpali irighiri akwara nwere ike ọ gaghịzi erugharị, na-ebute nkwarụ na-adịgide adịgide.

Akụkụ nke usoro ụjọ ahụ nke ọrịa ahụ metụtara dị ka efere nke enwere ike ịhụ n'oge imaging resonance magnet (MRI), ya mere okwu ahụ otutu sclerosis.

Eserese sclerosis nke otutu

Kedu ihe na-ebute ọrịa sclerosis? 

  • La otutu sclerosis  emee na ọnụnọ nke Nchikota ihe omume gburugburu ebe obibi, n'ime ndị ihe nketa ha na-ebute ọrịa ahụ. .
  • Ka onye na-aga n'ihu na Equator, ka ọrịa ahụ na-emekarị bụ: n'ihi nke a, ndị nchọpụta kwenyere na enweghị ìhè anyanwụ n'oge nwata na oge uto nwere ike ịrụ ọrụ.
  • Ịṅụ sịga na ụmụaka na ise siga na ndị nọ n'afọ iri na ụma nwekwara ike ịrụ ọrụ.
  • Nje Virus nke ga-ebute mmeghachi omume mgbochi na-ekwesịghị ekwesị nwere ike itinye aka: n'ọnọdụ ọ bụla, nke a bụ usoro ọmụmụ e ji kpọrọ ihe.
  • N'aka nke ọzọ, ọtụtụ nchọpụta ewepụla ọgwụ mgbochi ahụ (megide ịba ọcha n'anya B ma ọ bụ megide papillomavirus), oge a na-enyo enyo na ọ na-ekere òkè na-akwado.
  • Banyere mkpụrụ ndụ ihe nketa predisposing, ha dịkwa ọtụtụ. Achọpụtala ọtụtụ mkpụrụ ndụ ihe nketa nwere ike itinye aka n'afọ ndị na-adịbeghị anya ma nwee ike ịbawanye ohere nke otutu sclerosis. Ma e wezụga nke ahụ, ihe ize ndụ na-abawanye mgbe ndị òtù ezinụlọ ndị ọzọ ebutelarị ọrịa ahụ.

Hụkwa ihe ndị nọ n'ihe ize ndụ na ihe ize ndụ maka ngalaba Sclerosis otutu

Nchoputa: kedu ka isi mara otutu sclerosis? 

Enweghị ule nke nwere ike ịchọpụta n'ezie a otutu sclerosis. Ọzọkwa, njehie diagnostic na-anọgide ugboro ugboro, n'ihi na ọtụtụ ọrịa nwere ike na-egosipụta onwe ha site na mgbaàmà yiri nke multiple sclerosis.

Ke ofụri ofụri, -achọpụta ọrịa dabere na :

  • Enweghị ule nke nwere ike ịchọpụta n'ezie a otutu sclerosis. Ọzọkwa, njehie diagnostic na-anọgide na-emekarị na mmalite, n'ihi na ọtụtụ ọrịa nwere ike na mbụ na-egosipụta onwe ha na mgbaàmà yiri nke multiple sclerosis.

Ke ofụri ofụri, -achọpụta ọrịa dabere na :

  • Akụkọ gbasara ahụike, yana akwụkwọ nyocha nke na-eme ka akụkọ ihe mere eme nke nsogbu metụtara nsogbu ahụ wee chọpụta, ọ bụrụ na ọdabara, ngosipụta akwara ozi gara aga.
  • Nyocha anụ ahụ nke na-enyocha ọhụụ, ike anụ ahụ, ụda akwara, ntụgharị uche, nhazi, ọrụ mmetụta, nguzozi na ikike ịkwaga.
  • Igwefoto resonance magnetik (MRI) nke ụbụrụ na ọgidigi azụ nke na-enye gị ohere iji anya nke uche hụ ọnya na ihe ọcha (nke nwere myelin): nke a bụ nyocha kachasị mma. Mmiri Cerebrospinal (CSF) na mpaghara lumbar abụghị ihe a na-emekarị ma ọ nwere ike inyere aka chọpụta ihe ịrịba ama nke mbufụt.
  • Dabere na mgbaàmà ahụ yana tupu edepụta ọgwụgwọ, a ka nwere ike ịrịọ nyocha ndị ọzọ: dịka ọmụmaatụ, fundus, ndekọ ọrụ eletrik iji tụọ oge ọ na-ewe maka ozi anya ruo ụbụrụ, EKG, wdg.

    • La otutu sclerosis siri ike ịchọpụta ma na-achọkarị nlọghachi azụ 2 ma ọ bụ karịa, yana opekata mpe mgbaghara, iji kwado nchoputa ahụ.

    Iji guzobe nchoputa doro anya nke otutu sclerosis, onye na-ahụ maka akwara ga-ekwenye na enwere mmebi nke myelin na ebe abụọ dị iche iche nke na-enweghị ike ịpụta n'ihi ọrịa ndị ọzọ (nchịkọta oghere). Na mgbakwunye, ọ ga-egosipụtakwa na mmebi iwu ndị a mere n'oge abụọ dị iche iche (njirimara nke ọdịdị oge). Ya mere, akwụkwọ akụkọ ahụike dị oke mkpa ka anyị wee nwee ike ịghọta nke ọma ihe mgbaàmà ahụ wee lelee ma enweela ngosipụta akwara ozi n'oge gara aga.

    Kedu ka otutu sclerosis si aga n'ihu?

    THEevolushọn nke otutu sclerosis bụ enweghị atụ. Ikpe ọ bụla pụrụ iche. Ma ọnụ ọgụgụ nlọghachi azụ, ma ọ bụ ụdị mbuso agha, ma ọ bụ afọ nchoputa na-eme ka o kwe omume ịkọ ma ọ bụ chepụta ọdịnihu nke onye ọ metụtara. Enwere ụdị dị mma nke na-adịghị akpata ihe isi ike anụ ahụ ọ bụla, ọbụna mgbe afọ 20 ma ọ bụ 30 nke ọrịa gasịrị. Ụdị ndị ọzọ nwere ike ịmalite ngwa ngwa ma bụrụ karịa na-emebi emebi. N'ikpeazụ, ụfọdụ ndị na-enwe nanị otu ọkụ na ndụ ha dum.

    Taa, ekele maka ọgwụgwọ ndị dị ugbu a, ọtụtụ ndị nwere ọrịa sclerosis na-enwe ike iduga ọha mmadụ na-eju afọ, ezinụlọ (gụnyere afọ ime maka ụmụ nwanyị) na ndụ ndị ọkachamara, na-efu ụfọdụ mgbanwe n'ihi na ike ọgwụgwụ na-emekarị.

    Kedu ụdị ọrịa sclerosis dị iche iche?

    N'ozuzu, anyị na-ekewa Ụdị 3 Isi ihe na-akpata ọtụtụ sclerosis, dabere n'otú ọrịa ahụ si aga n'ihu ka oge na-aga.

    • Ụdị nnyefe. N'ime 85% nke ikpe, ọrịa ahụ na-amalite site na ụdị nlọghachi azụ (nke a na-akpọkwa "relapsing-remitting"), nke e ji mara ya. spurts interspered na remissions. Otu ntinye ezughị iji mee nchọpụta ahụ n'ọtụtụ ọnọdụ, ndị dọkịta na-ekwu mgbe ụfọdụ maka "ọrịa a na-adịghị ahụ anya" ka ha na-echere ịhụ ka ọ si malite. A na-akọwa ọkụ ọkụ dị ka oge mmalite nke akara ọhụrụ akwara ozi ma ọ bụ mpụtaghachi nke akara ngosi ochie na-adịgide ma ọ dịkarịa ala awa 24, kewapụrụ na ọkụ gara aga ma ọ dịkarịa ala otu ọnwa. Ọ na-abụkarị ọkụ ọkụ na-adịru ụbọchị ole na ole ruo ọnwa 1 wee jiri nwayọọ nwayọọ pụọ. N'ọtụtụ ọnọdụ, mgbe ọtụtụ afọ gasịrị, ụdị ọrịa a nwere ike ịga n'ihu na-aga n'ihu na nke abụọ.
    • Ụdị na-aga n'ihu nke mbụ (ma ọ bụ na-aga n'ihu site na mmalite). Ụdị a na-eji nwayọọ nwayọọ na-aga n'ihu nke ọrịa ahụ, mgbe nyochachara ya, na-akawanye njọ nke mgbaàmà maka ọ dịkarịa ala ọnwa isii. Ọ na-emetụta 15% nke ikpe6. N'adịghị ka ụdị nlọghachi azụ, ọ dịghị ezigbo nlọghachi azụ, ọ bụ ezie na ọrịa ahụ nwere ike ịka njọ mgbe ụfọdụ. Ụdị a na-apụtakarị mgbe e mesịrị na ndụ, n'ihe dị ka afọ 40. Ọ na-adịkarị njọ karị.
    • Ụdị na-aga n'ihu nke abụọ. Mgbe ụdị nlọghachi azụ mbụ, ọrịa ahụ nwere ike na-akawanye njọ mgbe niile. Anyị na-ekwukwa maka ụdị na-aga n'ihu nke abụọ. Ọkụ ọkụ nwere ike ime, mana mgbaghara doro anya anaghị esochi ya na nkwarụ ahụ ji nwayọọ nwayọọ na-akawanye njọ.

    Mmadụ ole ka ọtụtụ sclerosis na-emetụta? 

    A na-eme atụmatụ na, ná nkezi, 1 n’ime mmadụ 1 na-arịa ọrịa sclerosis, ma nke a na-agbasa dịgasị iche ná mba. 

    Dị ka Arsep si kwuo, na France, 100 mmadụ na-emetụta multiple sclerosis (ihe dị ka 000 ọrịa ọhụrụ a na-achọpụta kwa afọ) maka ndị ọrịa 5000 nde n'ụwa nile.  

    Mba ndị dị na North na-emetụta karịa mba ndị dị nso na equator. Na Canada, a na-ekwu na ọnụego a bụ otu n'ime ndị kasị elu n'ụwa (1/500), na-eme ka ọ bụrụ ọrịa na-adịghị ala ala na-adịghị ala ala na ndị na-eto eto. Dị ka atụmatụ si kwuo, ihe dị ka ndị France 100 nwere ya, ebe Canada nwere ọnụ ọgụgụ kasị elu nke multiple sclerosis n'ụwa na ọnụ ọgụgụ ndị nhata. Ka a na-akọwabeghị ya, enwere ụmụ nwanyị okpukpu abụọ karịa ka enwere. ndị ikom nwere otutu sclerosis. A na-achọpụta ọrịa a ọtụtụ oge na ndị nọ n'afọ 000 ruo 2, ma ọ pụkwara, n'ọnọdụ ndị na-adịghị ahụkebe, na-emetụta ụmụaka (ihe na-erughị 20% nke ikpe).

    Dịka akụkụ nke usoro ịdị mma ya, Passeportsanté.net na -akpọ gị oku ka ị chọpụta echiche nke ọkachamara ahụike. Dr Jacques Allard, onye na -ahụ maka izugbe, na -enye gị echiche ya gbasara ọgwụ otutu sclerosis : A na-eme atụmatụ na, ná nkezi, 1 n’ime mmadụ 1 na-arịa ọrịa sclerosis, ma nke a na-agbasa dịgasị iche ná mba. 

    Na France, e nwere 100.000 ndị mmadụ na-emetụta ọtụtụ sclerosis na 2.000 ruo 3.000 ọhụrụ na-achọpụta kwa afọ.

    Ụmụ nwanyị na-enwe mmetụta okpukpu atọ karịa ụmụ nwoke.

    Nkezi afọ na mmalite nke mgbaàmà bụ afọ 30. Otú ọ dị, ụmụaka nwekwara ike imetụta: ọrịa ahụ na-emetụta ihe dị ka ụmụaka 700 na mba anyị.

    Mba ndị dị n'ebe ugwu na-emetụta karịa mba ndị dị nso na equator. Na Canada, a na-ekwu na ọnụego a bụ otu n'ime ndị kasị elu n'ụwa (1/500), na-eme ka ọ bụrụ ọrịa na-adịghị ala ala na-adịghị ala ala na ndị na-eto eto.

    Echiche Dọkịta anyị na Multiple Sclerosis 

    Dị ka akụkụ nke àgwà ya, Passeportsanté.net na-akpọ gị òkù ka ị chọpụta echiche nke ọkachamara ahụike. Dr Nathalie Szapiro, onye dibia bekee, na-enye gị echiche ya gbasara nke a otutu sclerosis :

     

    Dị ka ọrịa ọ bụla na-adịte aka nke na-emetụta onye ka na-eto eto, otutu sclerosis nwere ike ịjụ ajụjụ banyere ndụ nke yiri ka ọ dị mma: ụzọ ọkachamara, ndụ ịhụnanya, njem ugboro ugboro, wdg Na mgbakwunye, ọdịdị ya na-ejighị n'aka - ga- enwere ntiwapụ ndị ọzọ, ogologo oge, yana ihe ga-esi na ya pụta - na-eme ka amụma ọ bụla mmadụ nwere ike inwe maka ọdịnihu ya.

    Nke a bụ ya mere ọ dị ezigbo mkpa ịgbara onwe gị gburugburu nke ọma na ahụike (ya na otu ndị na-enye ohere mgbanwe na ntụkwasị obi niile) na enyemaka nke ndị ọrịa na-enyere aka, dịka ọmụmaatụ.

    Inwe otutu sclerosis na-achọ ka ị mee nhọrọ ụfọdụ nke nwere ike ọ gaghị eme atụmatụ na mmalite, ma ọ dịghị egbochi gị iduzi ezinụlọ bara ọgaranya, ndụ mmadụ na ndị ọkachamara na ya mere, inwe ọrụ.

    Nkà mmụta ọgwụ na-aga n'ihu na ihe oyiyi nke onye nwere otutu sclerosis bụ onye ga-ejedebe n'oche nkwagharị afọ iri abụọ ka nke ahụ gasịrị. Nsogbu ndị ọrịa na-ebutekarị bụ nke ike ọgwụgwụ nke pụtara ịghara ịrụbiga ọrụ ókè, ige ahụ gị ntị na iwepụta oge gị. Ike ọgwụgwụ bụ akụkụ nke ihe a na-akpọ "nkwarụ na-adịghị ahụ anya".

     

    Dr Nathalie Szapiro 

    Enwere ike igbochi otutu sclerosis?

    Ugbu a, ọ nweghị ụzọ doro anya iji gbochie ọrịa sclerosis, ebe ọ bụ ọrịa na-akpata ọtụtụ ihe.

    Otú ọ dị, ọ ga-ekwe omume izere ụfọdụ ihe ize ndụ dị ka ị smokingụ sịga na ụmụaka (na ise siga na ndị nọ n'afọ iri na ụma na ndị na-eto eto).

    Ịgba ume maka ihe omume n'èzí maka ndị na-eto eto kama ịnọrọ n'etiti mgbidi anọ bụkwa ezigbo echiche iji mee ka ìhè anyanwụ dịkwuo mma n'oge oyi. Inweta mgbakwunye vitamin D nwekwara ike ịba uru.

     

    Nkume a-aza