Oge ikpeazụ m kwuru na BBC Radio London, otu n'ime ndị ikom nọ na studio jụrụ m ma ngwaahịa soy ọ dị mma, wee chịrị ọchị: "Achọghị m itolite ara nwoke!". Ndị mmadụ na-ajụ m ma soy dị mma maka ụmụaka, ọ na-akpaghasị ọrụ nke gland thyroid, ọ na-eme ka ọnụ ọgụgụ nke oke ọhịa dị na mbara ala belata, na ụfọdụ na-eche na soy nwere ike ịkpata ọrịa cancer.
Soy aghọwo mmiri mmiri: ị bụ maka ya ma ọ bụ megide ya. Obere agwa a ọ bụ mmụọ ọjọọ n'ezie, ka ọ bụ ma eleghị anya ndị na-emegide soy na-eji akụkọ egwu na sayensị pseudo na-ejere ọdịmma onwe ha ozi? Ọ bụrụ na ị lebakwuo anya, ọ ga-apụta na eriri niile nke mgbasa ozi mgbochi soy na-eduga n'otu òtù America a na-akpọ WAPF (Weston A Price Foundation).
Ebumnuche nke ntọala bụ ịmaliteghachi n'ime ngwaahịa anụmanụ na-eri nri nke, n'echiche ha, bụ ntinye nke nri nri - karịsịa, anyị na-ekwu banyere unpasteurized, "raw" mmiri ara ehi na ngwaahịa sitere na ya. WAPF na-ekwu na abụba juru eju bụ akụkụ dị mkpa nke nri ahụike, na abụba anụmanụ na cholesterol dị elu enweghị ihe jikọrọ ya na mmepe nke ọrịa obi na ọrịa kansa. Ha na-arụ ụka na ndị anaghị eri anụ nwere ndụ dị mkpụmkpụ karịa ndị na-eri anụ, na ụmụ mmadụ eriela nnukwu abụba anụmanụ kemgbe ụwa. N’eziokwu, nke a na-emegide nnọọ ihe nchoputa nke òtù ndị na-ahụ maka ahụ́ ike nke ụwa, gụnyere WHO (Òtù Ahụ́ Ike Ụwa), ADA (American Dietetic Association) na BMA (British Medical Association).
Òtù America a na-adabere na ozizi ya na nyocha sayensị na-enyo enyo iji kwalite echiche nke ya, na, ọ dị mwute ikwu, enweelarị mmetụta siri ike n'ọtụtụ ndị na-azụ ahịa bụ ndị na-ahụta soy ugbu a dị ka ụdị ihe oriri.
Azụmahịa soy niile malitere na New Zealand na mmalite 90s, mgbe onye ọka iwu na-eme nke ọma, bụ nde mmadụ Richard James, chọtara onye na-ahụ maka toxicologist Mike Fitzpatrick wee jụọ ya ka ọ chọpụta ihe na-egbu ọmarịcha parrots ya. Ka o sina dị, n'oge ahụ Fitzpatrick bịara na nkwubi okwu na-akpata ọnwụ nke parrots bụ soybean na ha na-eri nri, na kemgbe ahụ ọ malitere nnọọ ike ike megide soybean dị ka nri maka ndị mmadụ - na nke a bụ ihe efu, ndị mmadụ na-eri soybean. n'ihi na ihe karịrị 3000 afọ. !
Otu oge mụ na Mike Fitzpatrick, bụ́ onye na-ebuso agha soy, nwee ihe ngosi redio na New Zealand. Ọ na-eme ihe ike nke na ọ ghaghị ịkwụsị mbufe ahụ tupu oge eruo. Site n'ụzọ, Fitzpatrick na-akwado WAFP (karịa kpọmkwem, onye otu na-asọpụrụ na bọọdụ nke nzukọ a).
Onye ọzọ na-akwado nzukọ a bụ Stephen Byrnes, bụ́ onye bipụtara otu isiokwu na magazin bụ́ The Ecologist na-ekwu na iri anụ anaghị eri anụ bụ ibi ndụ na-adịghị mma nke na-emerụ gburugburu ebe obibi. O turu anya na nri ya nwere nnukwu abụba anụmanụ na ahụike dị mma. N'ezie, ọ dị mwute ikwu, ọ nwụrụ n'ihi ọrịa strok mgbe ọ dị afọ 42. E nwere ihe karịrị 40 ezighi ezi doro anya site n'echiche sayensị n'isiokwu a, gụnyere nkọwa ụgha kpọmkwem nke nsonaazụ nyocha. Mana kedu ihe - ka emechara, onye nchịkọta akụkọ nke magazin a, Zach Goldsmith, na ohere, bụrụkwa onye na-asọpụrụ na bọọdụ WAPF.
Kaaila Daniel, onye so na kọmitii ndị isi WAPF, dere ọbụna otu akwụkwọ na-ekpughere soy - "The Complete History of Soy." Ọ dị ka nzukọ a dum na-etinyekwu oge n'ịwakpo soy karịa ịkwalite ihe ha chere na ọ bụ nri dị mma (mmiri ara ehi na-adịghị mma, ude utoojoo, cheese, àkwá, imeju, wdg).
Otu n'ime ihe ọghọm nke soy bụ ọdịnaya nke phytoestrogens (a na-akpọkwa ha "hormone osisi"), nke a na-ekwu na ọ nwere ike ịkpaghasị mmepe mmekọahụ ma nwee mmetụta na-adịghị mma na ikike ịmụ ụmụ. Echere m na ọ bụrụ na enwere ihe akaebe ọ bụla maka nke a, gọọmentị UK ga-amachibido iji soy na ngwaahịa ụmụaka, ma ọ bụ ma ọ dịkarịa ala gbasaa ozi ịdọ aka ná ntị.
Ma ọ dịghị ịdọ aka ná ntị dị otú ahụ e nyere ọbụna mgbe gọọmenti nwetara nnyocha dị peeji 440 banyere otú soy si emetụta ahụ́ ike mmadụ. Na ihe niile n'ihi na ọ nweghị ihe akaebe achọpụtara na soy nwere ike imerụ ahụ ike. Ọzọkwa, akụkọ kọmitii na-ahụ maka ahụike nke Ngalaba Na-ahụ Maka Ahụ́ Ike kwetara na ọ dịghị ihe àmà a chọpụtara na mba ndị na-eri soybean mgbe nile na n'ọtụtụ buru ibu (dị ka ndị China na ndị Japan) na-enwe nsogbu n'oge uto na ịdalata ọmụmụ. Mana anyị ga-echeta na China taa bụ obodo kacha nwee ọnụ ọgụgụ mmadụ, yana ijeri mmadụ 1,3, na mba a na-eri soy ihe karịrị afọ 3000.
N'ezie, ọ nweghị ihe sayensị na-egosi na oriri soy na-eyi ụmụ mmadụ egwu. Ọtụtụ n'ime ihe WAPF na-ekwu bụ ihe ọchị, ọ bụghị eziokwu, ma ọ bụ eziokwu dabere na nnwale anụmanụ. Ịkwesịrị ịmara na phytoestrogens na-akpa àgwà dị iche iche na ntule nke ụdị dị iche iche dị ndụ, ya mere nsonaazụ nke nnwale anụmanụ adịghị emetụta ụmụ mmadụ. Na mgbakwunye, eriri afọ bụ ihe mgbochi sitere n'okike na phytoestrogens, yabụ nsonaazụ nke nnwale ebe a na-etinye ụmụ anụmanụ na nnukwu doses nke phytoestrogens adịghị mkpa. Ọzọkwa, na nnwale ndị a, a na-agbanyekarị ụmụ anụmanụ na doses nke homonụ osisi nke dị elu karịa nke na-abanye n'ahụ ndị na-eri ngwaahịa soy.
Ọtụtụ ndị ọkà mmụta sayensị na ndị dọkịta ghọtara na nsonaazụ nke nnwale anụmanụ enweghị ike ịbụ ihe ndabere maka nguzobe nke iwu ahụike ọha. Kenneth Satchell, prọfesọ na-ahụ maka ọgwụgwọ ụmụaka na ụlọ ọgwụ ụmụaka dị na Cincinnati, na-ekwu na n'ime ụmụ oke, oke na enwe, mmịnye nke isoflavones soy na-agbaso ọnọdụ dị iche kpamkpam karịa nke mmadụ, ya mere naanị data enwere ike iburu n'uche bụ ndị enwetara. site na ọmụmụ metabolic na ụmụaka. A na-enye ihe karịrị otu ụzọ n'ụzọ anọ nke ụmụ ọhụrụ US nri sitere na soy ruo ọtụtụ afọ. Ma ugbu a, mgbe ọtụtụ n'ime ha dịlarị afọ 30-40, ọ na-adị ha mma. Enweghị mmetụta ọjọọ ọ bụla a kọrọ na oriri soy nwere ike igosi na ọ dịghị.
N'ezie, soybean nwere ọtụtụ ihe bara uru bara uru ma bụrụ ezigbo isi iyi nke protein. Ihe akaebe na-egosi na protein soy na-ebelata ọkwa cholesterol ma gbochie mmepe nke ọrịa obi. Ngwaahịa sitere na soy na-egbochi mmepe nke ọrịa shuga, mmụba nke homonụ n'oge menopause, na ụfọdụ ụdị ọrịa kansa. Enwere ihe akaebe na oriri nke ngwaahịa soy na ndị ntorobịa na ndị okenye na-ebelata ohere nke ịmalite ọrịa kansa ara. Ihe ọzọkwa bụ na nnyocha ndị e mere n'oge na-adịbeghị anya gosiri na mmetụta a bara uru nke soy na-emetụta ụmụ nwanyị ndị a chọpụtala na ha nwere ọnọdụ ahụ. Nri soy nwekwara ike ime ka ọkpụkpụ na ịrụ ọrụ nke uche na ụfọdụ ndị mmadụ. Ọnụọgụ ọmụmụ nke ndị ọkachamara na mpaghara dị iche iche na-akwado mmetụta bara uru nke soy na ahụike mmadụ na-aga n'ihu.
Dị ka arụmụka ọzọ, ndị na-emegide soy na-ekwu maka eziokwu ahụ bụ na ịkụ mkpụrụ nke soybean na-enye aka n'ibelata oke ọhịa na Amazon. N'ezie, ị ga-echegbu onwe gị banyere oke ohia, ma ndị hụrụ soy n'anya enweghị ihe jikọrọ ya na ya: 80% nke soybean na-eto n'ụwa na-eji nri anụmanụ - ka ndị mmadụ wee rie anụ na mmiri ara ehi. Ma ọhịa mmiri ozuzo na ahụ ike anyị ga-erite uru dị ukwuu ma ọ bụrụ na ọtụtụ mmadụ gbanwee site na nri sitere na anụmanụ gaa na nri ndị sitere na osisi nke gụnyere soy.
Ya mere, oge ọzọ ị nụrụ akụkọ nzuzu banyere otú soy si bụrụ ihe na-emebi ahụike mmadụ ma ọ bụ gburugburu ebe obibi, jụọ ebe ihe akaebe dị.