Nri a haziri nke ọma, nke sitere na osisi na-enye ígwè zuru oke.
Ndị na-eri nri osisi anaghị enwekarị ndị na-eri anụ ka ha na-arịa ọrịa anaemia ụkọ ígwè.
N'ime ndị mmadụ niile na-ahọrọ nri nri, e nwere ndị na-enweghị ígwè, na nke a abụghị mgbe niile n'ihi na ha anaghị enweta ígwè zuru ezu na nri.
Inweta ígwè zuru oke site na nri dị mkpa, mana ntinye ígwè na itinye n'ọrụ na-adabere n'ọtụtụ ihe ndị ọzọ.
Enwere ụdị ígwè abụọ na nri. Heme na ndị na-abụghị heme. A na-ahụ ígwè heme na anụ uhie. Ihe dị ka 40% nke ígwè a na-ahụ n'anụ bụ heme, na 60% abụghị heme, ụdị ígwè a dịkwa na osisi.
A na-eme ka ntinye ígwè dị ukwuu na ọnụnọ vitamin C. A na-egbochi usoro a site na tannic acid dị na tii na mkpụrụ; calcium, nke dị ukwuu na ngwaahịa mmiri ara ehi; oxylates, nke dị na akwụkwọ nri akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ, karịsịa na sọrel na akwụkwọ nri; phytates a na-achọta na ọka na mkpocha.
Heme iron na-abanye n'ime ahụ n'ụzọ dị mfe karị, ọkachasị n'ihi na, n'adịghị ka ígwè na-abụghị nke heme, ọ naghị adabere na ọnụnọ vitamin C. Ọ dabara nke ọma, ọtụtụ akwụkwọ nri na mkpụrụ osisi nwere nnukwu vitamin C, yabụ ọ bụrụ na ndị anaghị eri anụ na ndị anaghị eri anụ na-eri ọtụtụ ihe. nke mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri, ịnweta vitamin C yana ígwè, ntinye ígwè abụghị nsogbu nye ha.
Ọ dị mkpa ka ndị anaghị eri anụ na ndị na-eri anụ anaghị enweta ọtụtụ ígwè site na nri osisi dị iche iche, n'ihi na ọ na-eji nwayọọ nwayọọ na-amịpụta ígwè na-abụghị nke heme. Nke a apụtaghị na anyị ga-eri anụ. Nke a pụtara na nri kwesịrị ịdị iche iche na nha nhata, n'ihi na ihe ndị na-edozi ahụ na-adaba nke ọma ma jiri ahụ anyị mee ihe n'ihu nri ndị ọzọ.
Nri kwesịrị ịgụnye ụdị akwụkwọ nri na mkpụrụ osisi dị iche iche, yana ọka na akwụkwọ nri, aki oyibo, na ebe ndị ọzọ na-enweta tannic acid nke na-akwalite mmịnye ígwè. Achịcha yist ọka dum nwere obere phytates karịa achịcha na-ekoghị eko, mana nke ahụ apụtaghị na anyị agaghị eri ya. Nke a pụtara na anyị ga-ejikọta ya na ngwaahịa ndị ọzọ.
Ọ kacha mma maka ndị anaghị eri anụ na ndị na-eri anụ anaghị enweta ọtụtụ n'ime ígwè ha site na nri zuru oke karịa ịdabere na mgbakwunye ma ọ bụ nri ndị nwere ígwè siri ike, nke na-adịghị etinye aka na ya nke nwere ike ịkpata afọ ntachi.
Ma ànyị na-eri anụ ma ọ bụ na anyị erighị, nri ndị nwere ọka na ntụ ọka a nụchara anụcha, nri na-adịghị mma nke nwere obere ọka, mkpo, mkpụrụ osisi, na akwụkwọ nri nwere ike ibute ụkọ ígwè.
Mgbari mgbari nke ọma, yana inwe hydrochloric acid zuru oke n'ime afọ, bụkwa ihe dị mkpa na-eme ka ígwè na-agbari. Ọ bụrụ na ị nwere ezigbo agụụ, ọ na-apụtakarị na ị nwere afọ acid zuru oke iji gbarie nri gị (nke mere na ị ga-eri naanị mgbe agụụ na-agụ gị).
Ọ dabara nke ọma, nri sitere na osisi na-akwalite agụụ dị mma na mgbari nri dị mma.
Afọ bụ ihe dị mkpa na ntinye nke ígwè. Ụmụ agbọghọ ndị nọ n'afọ iri na ụma na-enwekarị ike ịmalite ụkọ ígwè n'ihi nri na-adịghị mma nke ndị nọ n'afọ iri na ụma, yana mmalite nke ịhụ nsọ. Ụmụ nwanyị dị ime na-adịkwa mfe, na n'ozuzu, ụmụ nwanyị ndị na-aga n'ihu na-enwekarị ụkọ ígwè karịa ụmụ nwanyị post-menopausal.
Ụmụ agbọghọ ndị nọ n'afọ iri na ụma bụ ndị na-ebi ndụ onye anaghị eri anụ na-adịkwa mfe karị n'ihi na, ebe ha hapụrụ anụ, ha anaghị achọpụta mgbe niile ọnụnọ nke ihe ọkụkụ dị na nri ha.
Ndị agadi na-enwekwa ike ịnweta ụkọ ígwè n'ihi na ha anaghị erikarị nri. Ha nwere ike ghara inwe mmasị na nri, ọ naghị adị mfe inweta nri, ma ọ bụ ọ na-esiri ha ike isiri onwe ha. Tụkwasị na nke ahụ, ahụ ha na-amịkọrọ nri ka njọ. Enweghị ụkọ ígwè nwere ike ịbụ naanị otu n'ime ọtụtụ nsogbu ndị metụtara afọ.
Ma ụkọ ígwè metụtara afọ abụghị ihe a na-apụghị izere ezere. Nnyocha e mere egosiwo na ndị agadi na-eri nri dị mma na-anọ ogologo oge n'ụdị ahụ dị mma, na-enwekwaghị mmasị n'ihe oriri na-edozi ahụ, nakwa na ọ naghị adị mfe ịnweta ụkọ nri. Ihe oriri osisi nwere ígwè: agwa, peas na lentil, mkpụrụ osisi a mịrị amị dị ka prunes na apricots, akwụkwọ nri akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ, mkpụrụ na mkpụrụ, ahịhịa mmiri dị ka kelp na nori, ngwaahịa soy na soy dị ka tempeh na tofu, ọka zuru oke.