N'ezie, "ndị na-akpali akpali" dị iche iche na-eme ka usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ ghara imechi - kama ọ na-ahapụ ọtụtụ nzaghachi mkpali na-agbasa n'ime ahụ dum, na-emebi sel na anụ ahụ. "Ihe na-eme ka ọzịza nke 'ịgbachi nkịtị' na-egbu egbu bụ na ọ nwere ike ịgbachi nkịtị ruo ọtụtụ afọ tupu ya egosipụta onwe ya dị ka ọrịa obi ma ọ bụ ọrịa strok," ka Christopher Cannon, ọkà mmụta obi na Brigham na Womens na Boston na-ekwu na onye na-ede akwụkwọ nke Anti-Inflammatory. Ntuziaka nri.
Ka ndị ọrụ ahụike na-enyochakwu mbufụt na-adịghị ala ala, ka a na-ejikọta ya na ọrịa ndị dị ka ọrịa shuga, osteoporosis, ogbu na nkwonkwo, Alzheimer na ọrịa autoimmune dị ka lupus. N'ime akụkọ e bipụtara na Journal of Epidemiology afọ gara aga, ndị nchọpụta chọpụtara na n'ime ihe karịrị mmadụ 80 gụrụ akwụkwọ, ndị butere ọrịa kansa nwere ọkwa dị elu nke protein C-reactive nke ukwuu, ihe dị n'ọbara nke na-egosi ọnụnọ mbufụt. karịa ndị ogbo ha na-enweghị ọrịa. Ejikọwokwa ahụ ọkụ ahihia, ihe nfụkasị anụ ahụ, otutu, na ụkwara ume ọkụ na mbufụt na-adịghị ala ala.
Kedu ihe na-ebute mbufụt a?
Ọtụtụ ihe, gụnyere ịka nká, ibu ibu na nrụgide. "Ma onye na-eme egwuregwu bụ isi nri nke na-eme ka ahụ ike karịa mgbochi mkpali," ka Monika Reinagel, onye edemede nke The Inflammation-Free Diet na-ekwu. Mgbe ị na-emebiga ya ókè na nri pro-inflammatory, usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ nwere ike ịbawanye mmepụta nke ogige pro-inflammatory. Reinagel na-ekwu, "Ọrịa bụ otu n'ime ihe ndị na-eji usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ, ma ọ bụ ezie na hama bara uru mgbe ọ dị mkpa ịkwọba ntu n'ime ya, nanị ịgagharị n'ụlọ na-efegharị ya nwere ike imerụ ahụ karịa ka ọ dị mma."
Ọ bụ ezie na anyị enweghị ike ịgbanwe ihe dị ka afọ, anyị nwere ike ime ka ọkụ dị jụụ site n'ime mkpebi dị mma gbasara ihe anyị na-etinye na nkata nri anyị. "Nri gị kwa ụbọchị bụ otu n'ime ụzọ kachasị dị irè isi lụso mbufụt ọgụ," Cannon na-ekwu.
Tracey Wilchek, bụ́ ọkachamara n'ihe banyere nri na Miami, nwere nchekwube banyere nri sitere n'osisi, nri nri zuru ezu nke nwere obere abụba juru eju, ọka a nụchara anụcha, na shuga gbakwunyere. "Mmetụta mgbochi mkpali nke mkpụrụ osisi, akwụkwọ nri, mkpụrụ osisi, mkpo, na ihe oriri ndị ọzọ nwere ike ịbụ n'ihi njikọta nke nri ha na-anọchi anya ugboro ugboro nke pro-inflammatory, nri edoziri na nri," ka ọ na-ekwu.
Kụrụ nri
Nri Mediterenian a na-ekpo ọkụ, nke bara ụba na nri osisi na mmanụ olive, bụ ihe nlereanya bara uru dabara na nkọwa ahụ. Otu nnyocha e bipụtara na 2010 na akwụkwọ akụkọ Proceedings of the Nutrition Society chọpụtara na ndị na-eso nri nri Mediterranean nwere obere mbufụt.
Akụkụ nke mmetụta mgbochi mkpali nwere ike ịbụ n'ihi nnukwu antioxidant ọdịnaya nke nri osisi, karịsịa mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri mara mma. Reinagel na-ekwu, "Antioxidants nwere ike ibelata mmebi oxidative nke mbufụt kpatara, nke a na-akpata site na radicals free na-agagharị n'ahụ." Nnyocha Gris e bipụtara na 2010 chọpụtara na nri dị elu na antioxidants mụbara ọkwa ọbara nke ogige mgbochi mkpali adiponectin.
Ụdị calorie dị ala, na-edozi ahụ nke nri sitere na osisi na-ebutekarị ibu ibu, nke nwekwara ike inye aka ịkwụsị mbufụt. "Mkpụrụ ndụ abụba na-emepụta ihe na-akpata mbufụt dị ka cytokines, nnukwu ihe kpatara mbufụt bụ nsogbu a na-ahụkarị na America," Cannon kwuru. N'ihi nke a, ọ bụghị ihe mgbagwoju anya na ihe ize ndụ nke ịmepụta ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọrịa niile na-adịghị ala ala na-abawanye mgbe ị dị oke ibu. Cannon kwuru, "Iwepụ ihe dị ka 5-10% nke oke ibu gị site na nchikota nke iri nri na mmega ahụ dị mma nwere ike inwe mmetụta dị ukwuu n'ibelata mbufụt."
Ntụle abụba
A na-eche na nri bara ụba na abụba juru ma ọ bụ trans na oke omega-6 na omega-3 na-enye aka na mbufụt. Ahụ na-eji acid fatty emeputa prostaglandins, homonụ na-achịkwa mbufụt. “A na-agbanwe acid fatty sitere na ezinụlọ omega-6 ka ọ bụrụ prostaglandins na-egbu egbu, ebe a na-eji acid fatty sitere na ezinụlọ omega-3 eme ihe mgbochi mkpali. Ya mere, mgbe ị na-eri obere abụba omega-3 ma e jiri ya tụnyere omega-6 abụba, ị na-enwe ihe ize ndụ nke ịkpata mbufụt n'ime ahụ, "Wilczek na-ekwu.
O nwere ike ịbụ na ndị oge ochie riri oke omega-6 na abụba omega-3 nke fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nha nha. Otú ọ dị, ndị mmadụ taa na-ewekarị omega-10 ugboro 20 ruo 6 karịa omega-3. Gịnị kpatara? Nke mbụ, ụbara mmanụ ihe oriri dị ọnụ ala bara ụba na omega-6, nke kachasị soy na mmanụ ọka, abanyela n'ime nri ekpokọtara ọnụ na kichin ụlọ nri. Reinagel na-ekwu, sị: “N'ụzọ dị ịtụnanya, ndụmọdụ ezi uche dị na ya iji dochie abụba juru eju dị ka bọta na abụba na-ejughị afọ dị ka mmanụ ihe oriri na-abawanye oriri omega-6,” ka Reinagel na-ekwu.
Lelee uche gị
Ileghara nnabata ma ọ bụ uche na gluten, lactose, ma ọ bụ ihe ndị ọzọ nwekwara ike ime ka mbufụt na-adịghị ala ala ka njọ. "Mgbe ahụ na-amata ihe ndị a dị ka ndị iro, usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ na-amalite ma na-abawanye mgbasa nke ogige mkparị," ka Reinagel na-ekwu. Ọ gbakwụnyere na ihe oriri ndị na-eme ka mmadụ nwee ahụ ike nwere ike ịdị mma ma ọ bụ ọbụna na-egbochi onye ọzọ: "Dịka ọmụmaatụ, a na-ewere osisi ndị dị na ezinụlọ nightshade, dị ka tomato na ose, dị ka ihe mgbochi mkpali n'ihi nnukwu ọdịnaya antioxidant ha. . Ma n'ime ndị nwere uche na solanine (alkaloid na nightshade), ha nwere ike ịkpata mbufụt na nkwonkwo mgbu.
Ọ bụrụ na ị na-eche na ị na-enwe mmetụta maka ihe ụfọdụ, dị ka gluten ma ọ bụ lactose, gbalịa wepụ ya na nri gị ma ọ dịkarịa ala izu abụọ iji hụ ma ọ bụrụ na ị na-ahụ ihe dị iche na mgbaàmà dị ka mbelata bloating, afọ ọsịsa, na ike ọgwụgwụ.
Obere dị ọcha ma nụchaa
Mkpụrụ ọka, starch na sweets ndị a nụchara anụcha nke na-ebuli shuga dị n'ọbara ngwa ngwa nwekwara ike ịkpata mmeghachi omume mkpasu iwe. Wilczek na-ekwu, "Onye anaghị eri anụ nke na-ezere anụ ndị nwere abụba mana ọ ka nwere nri edoziri na ihe a na-esi nri na menu nwere ike ịmepụta gburugburu ebe obibi maka mbufụt," Wilczek na-ekwu.
Malite site n'ịgbanwe ọka ndị a nụchara anụcha maka ọka zuru oke nwere eriri ma rie ya na abụba dị mma dị ka mmanụ oliv na protein dị ka tofu iji belata mgbari mgbaze.