Nnwale: Ọ bụrụ na ị nwere ụdị ọbara a, ị nwere ike ịnọ n'ihe ize ndụ dị elu nke ịda mbà n'obi

Dementia abụghị ọrịa a kapịrị ọnụ, mana a na-ewere ya dị ka otu n'ime nsogbu ahụike kacha njọ. Ọ bụ nke asaa na-ebute ọnwụ na otu n'ime ihe kacha akpata nkwarụ. Ọ dịghị ọgwụgwọ maka ya. Dementia na-esite na ọrịa dị iche iche na mmerụ ahụ. Enwekwara ọmụmụ ihe na-egosi na otu ọbara akọwapụtara na-ejikọta ya na dementia. N'okwu ya, ihe ize ndụ nke nkwụsị ncheta na-abawanye site na 80%.

1. Dementia bụ ọrịa ebe ọrụ ọgụgụ isi na-akawanye njọ karịa nsonaazụ nkịtị nke ịka nká
2. Taa, ihe karịrị nde mmadụ 55 n'ụwa niile na-arịa ọrịa mgbaka, na-enwekwa ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nde mmadụ 10 ọhụrụ kwa afọ.
3. Dementia bụ ihe si na ọrịa dị iche iche na mmerụ ahụ na-emetụta ụbụrụ. Ihe na-akpatakarị bụ ọrịa Alzheimer
4. Ndị ọkà mmụta sayensị egosila na ihe ize ndụ nke ịda mbà n'obi nwekwara ike jikọta ya na otu ụdị ọbara. Egosiputara otu ọbara AB, nke kachasi n'uwa
5. Ndị nwere ụdị ọbara AB ekwesịghị ịtụ ụjọ, ndị ọkachamara mesiri obi ike, na-akọwapụta na ihe ndị ọzọ na-ekere òkè dị ukwuu na mmepe nke dementia.
6. Enwere ike ịchọta ozi ndị ọzọ na ibe mbụ Onet.

Kedu ihe bụ mgbaka na kedu ka ị ga-esi mara ma ọ dị?

“Dementia abụrụla ihe mberede zuru ụwa ọnụ […] Ọ dịghị ọgwụgwọ a na-eme atụmatụ. Ọ dịghị ọha mmadụ echepụtala ụzọ na-adịgide adịgide iji nye na ịkwụ ụgwọ maka nlekọta ndị nwere nsogbu a ga-achọ »- ụjọ na-atụ« The Economist » na August 2020. Dị ka data sitere na Òtù Ahụ Ike Ụwa, ihe karịrị nde mmadụ 55 na-arịa ọrịa dementia n'ụwa nile. na kwa afọ enwere ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nde 10 ọhụrụ. A na-eme atụmatụ na n'afọ 2050 ọnụ ọgụgụ ndị nwere nkwarụ ga-abawanye ruo nde 152.

Dementia abụghị ọrịa a kapịrị ọnụ, kama ọ bụ akara ngosi nke na-emebi ncheta, echiche, asụsụ, nghazi, nghọta na ikpe, na-egbochi ma ọ bụ ọbụna mee ka ndụ kwa ụbọchị ghara ikwe omume. N'ụzọ dị mkpa, mgbaka mgbaka bụ nsogbu karịrị ihe enwere ike ịtụ anya ya site na nsonaazụ nkịtị nke ịka nká. N'ozuzu, mgbaka na-ejikọta ya na nkwụsị ebe nchekwa, mana ọnwụ ebe nchekwa nwere ihe dị iche iche. Ya mere, ọ dị mkpa icheta na naanị nsogbu ebe nchekwa anaghị akpata mgbaka, ọ bụ ezie na ọ na-abụkarị otu n'ime mgbaàmà mbụ nke mgbaka. Ihe mgbaàmà na-eme ka ị mara na nke a abụghị nanị enweghị uche, kama usoro ọrịa, bụ oge mgbe ndị ọzọ na-amalite ịhụ nchefu.

Ihe odide ndị ọzọ dị n'okpuru vidiyo.

– Anyị maara nke na-emebu adịghị-uche. Anyị maara na mgbe ụfọdụ anyị anaghị echeta ihe, na ihe na-ada n'isi anyị. Otú ọ dị, ọ bụrụ na ndị ikwu na-egosi na ọ na-eme ọtụtụ ugboro, na anyị adịghị echeta ihe mere n'ụbọchị dị ugbu a, ma ọ bụ na anyị na-eduzi onwe anyị n'ebe anyị maara obere na obere, nke a bụ oge mkpu, ihe mgbaàmà na e nwere otú ahụ. -nke a na-akpọ furu efu ugbu a (okwu bụ isi maka dementia) - kọwara na N'ajụjụ ọnụ maka MedTvoiLokony neurologist Dr. Olga Milczarek si SCM Clinic na Krakow (mkparịta ụka dum na Dr. Milczarek: Na ọrịa Alzheimer, ụbụrụ na-ebelata ma na-apụ n'anya. Ọkà mmụta akwara na-akọwa).

Mgbaàmà nke mgbaka. Nzọụkwụ atọ bụ isi

Anyị ekwuola ichefu dị ka ihe ịrịba ama mbụ nke mgbaka. Òtù Ahụ Ike Ụwa na-ekwupụta nke ọma ihe mgbaàmà ndị fọdụrụnụ, na-ekewa ya ụzọ atọ.

A na-eji mmalite mmalite nke dementia mara nsogbu ebe nchekwa ahụ e kwuru n'elu, ma na-efunahụ oge, na-efunahụ ebe ndị a maara nke ọma.

Ogbo etiti bụ ihe mgbaàmà pụtara nke ọma nwere ike ịgụnye:

1. na-echefu ihe ndị mere na nso nso a na aha ndị mmadụ
2. na-efunahụ n'ụlọ
3. na-abawanye ihe isi ike na nkwurịta okwu
4. mkpa maka enyemaka na ịdị ọcha onwe onye
5. mgbanwe omume, gụnyere ịwagharị, ajụjụ ugboro ugboro

Oge ngwụcha nke mgbaka ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ịdabere kpamkpam na ndị ọzọ na enweghị ọrụ. Nsogbu ebe nchekwa siri ike, mgbaàmà na-apụtawanye ìhè, ma nwee ike ịgụnye:

1. amaghị ebe na oge
2. ike ịmata ndị ikwu na ndị enyi
3. ihe isi ike na nhazi na ọrụ moto
4. mgbanwe omume, nke nwere ike ịbawanye ma gụnye iwe iwe, nchekasị na ịda mbà n'obi.

WHO kwusiri ike na mgbaka na-emetụta onye ọ bụla n'ụzọ dị iche. Ọ dabere na ihe kpatara ya, ọnọdụ ahụike ndị ọzọ, yana ọrụ ọgụgụ isi tupu arịa ọrịa.

Kedu ihe na-ebute mgbaka? Mmekọrịta ya na otu ọbara

Kedu ihe na-eme ka mmadụ gbanwee nke ukwuu, kedu ebe mgbaka si abịa? Ọ bụ n'ihi ọrịa dị iche iche na mmerụ ahụ na-emetụta ụbụrụ. Ihe na-akpatakarị bụ ọrịa Alzheimer, ọ pụkwara ịbụ ọrịa strok. Ihe na-akpatakwa nkụda mmụọ bụ, ndị ọzọ, ịṅụbiga mmanya ókè, ọrịa shuga, ọbara mgbali elu, mmetọ ikuku, ikewapụ mmadụ, ịda mbà n'obi. Na 2014, ndị ọkà mmụta sayensị chọpụtara na dementia nwekwara ike jikọta ya na ụdị ọbara. E bipụtara ọrụ na isiokwu a na akwụkwọ akụkọ "Neurology".

"Ọmụmụ ihe ahụ gosiri na ndị nwere ọbara AB (otu ọbara na-adịghị ahụkebe) bụ pasent 82. na-adịkarị mfe iche echiche na nsogbu ncheta nke nwere ike iduga nhụsianya karịa ndị nwere ọbara ndị ọzọ "ka American Academy of Neurology kọrọ. Dị ka e kwuru, "nyocha ndị gara aga egosiwo na ndị nwere ụdị 0 ọbara nwere obere ihe ize ndụ nke ọrịa obi na ọrịa strok, ihe ndị nwere ike ime ka ohere nke ncheta na dementia dịkwuo elu."

N'ime ọmụmụ ihe ahụ, ndị ọkà mmụta sayensị lebakwara anya n'ogo nke a na-akpọ factor VIII, protein nke na-enyere ọbara aka ịchịkọta. Dị ka ọ tụgharịrị? "Ndị sonyere nwere ọkwa dị elu nke VIII bụ pasent 24. na-enwekarị nsogbu na iche echiche na ebe nchekwa karịa ndị nwere obere protein a. Ndị nwere ọbara AB nwere ọkwa VIII dị elu karịa ndị nwere ụdị ọbara ndị ọzọ.

Ọmụmụ ihe a kọwara bụ akụkụ nke nnukwu ọrụ metụtara ihe karịrị mmadụ 30. ndị mmadụ dị afọ 45 na karịa sochiri maka nkezi nke afọ 3,4.

Ọkachamara: Ndị nwere ụdị ọbara AB ekwesịghị ịtụ ụjọ

Mgbe ha na-ekwu maka nsonaazụ nyocha, ndị ọkachamara kwusiri ike na ndị nwere otu ọbara AB ekwesịghị ịtụ ụjọ. Nke a bụ n'ihi na ihe ndị ọzọ na-ekere òkè dị ukwuu na mmepe nke dementia nwere ike ime. "Ọ bụrụ na ị mere otu ule ahụ wee leba anya na ise siga, enweghị mgbatị ahụ, oke ibu na ihe ndị ọzọ na-ebi ndụ, ihe ize ndụ nke ịda mbà n'obi dị ukwuu, dị elu karị" - kwuru na WebMD Dr. Terence Quinn, na-emeso ọgwụ geriatric.

"Ndị na-echegbu onwe ha banyere mgbaka, ma hà nwere ụdị ọbara a ma ọ bụ na ha enweghị, kwesịrị ịtụle mgbanwe ndụ ha," ka o kwusiri ike. Ihe ndị a kpọtụrụ aha n'elu metụtara ndụ bụ ihe kpatara ihe ruru. Pasent 40. dementia gburugburu ụwa. Ozi ọma ahụ bụ na anyị nwere ike imetụta ha nke ukwuu.

Anyị na-agba gị ume ka ị gee ihe ọhụrụ nke pọdkastị RESET. Oge a anyị na-etinye ya na ịgụ kpakpando. Ịgụ kpakpando ọ̀ bụ amụma n'ọdịnihu? Kedu ihe ọ bụ na olee otú ọ ga-esi enyere anyị aka ná ndụ kwa ụbọchị? Gịnị bụ chaatị ahụ na gịnị kpatara o ji baa uru iji onye na-agụ kpakpando nyochaa? Ị ga-anụ maka nke a na ọtụtụ isiokwu ndị ọzọ metụtara ịgụ kpakpando n'ihe omume ọhụrụ pọdkastị anyị.