N'ime afọ 1960, Paul D. MacLean, onye dibịa America na onye na-ahụ maka akwara ozi, mepụtara echiche ụbụrụ atọ, na-akọwapụta otu ụbụrụ n'ime akụkụ atọ: ụbụrụ reptilian, ụbụrụ limbic, na ụbụrụ neo-cortex. Taa gosipụtara dị ka ihe mgbe ochie na nke enweghị ntụkwasị obi, anyị ka na -ahụ aha a “ụbụrụ na -echegharị” gbasara akụkụ ụbụrụ eketara n'aka ihe na -akpụ akpụ nde afọ 250 gara aga. Kedu ihe ụbụrụ reptilian pụtara n'oge echiche a? Kedu ihe ndị pụrụ iche ya? Gịnị bụ arụmụka nke mebiri echiche a?

Dabere na Dr. Paul D. Maclean na echiche ya guzobere na 1960, ụbụrụ anyị na-ahazi n'ime akụkụ atọ: ụbụrụ limbic (gụnyere hippocampus, amygdala na hypothalamus), neo-cortex (nke nwere ụbụrụ ụbụrụ abụọ) na n'ikpeazụ ụbụrụ reptilian, dị maka nde afọ 500 n'ụdị anụmanụ. Akụkụ atọ ndị a na -ekwurịta okwu n'etiti onwe ha mana ha na -arụ ọrụ dị ka ndị nwere onwe ha. A na -akpọkarị ụbụrụ reptilian “ụbụrụ ebumpụta ụwa”, ebe ọ na -ejikwa ọrụ dị mkpa nke anụ ahụ.

Ụbụrụ ancestral na archaic, ụbụrụ reptilian na -ejikwa mkpa ndị bụ isi na nhazi ọrụ dị mkpa nke anụ ahụ:

• iku ume;
• ahụ ọkụ;
• nri;
• mmeputakwa;
• ugboro ugboro obi.

A na -akpọkwa ụbụrụ “oge gboo”, n'ihi ịdị adị ya n'ime ihe dị ndụ (azụ) ihe karịrị nde afọ 500, ọ bụ ụbụrụ na -ahụ maka mmụba nke ndụ, na -ebute mmeghachi omume dịka ụgbọ elu ma ọ bụ ụgbọ elu. ime ihe ike, mkpali, mmuo nke mmụba na ebumnuche maka ichekwa ụdị. Ụbụrụ reptilian ahụ tolitere na amphibians wee rute ọkwa ya kachasị elu na ihe na -akpụ akpụ, ihe dị ka nde afọ 250 gara aga.

Ọ gụnyere ụbụrụ ụbụrụ na cerebellum, nke bụ isi ihe mejupụtara ụbụrụ nke ihe na -akpụ akpụ. A pụrụ ịtụkwasị obi nke ukwuu, ụbụrụ nke a na -anọkarị na draịvụ na mmanye. Enweghi mmetụta na ahụmịhe, ụbụrụ a nwere naanị ebe nchekwa dị mkpụmkpụ, na-ahapụghị ya ka ọ gbanwee ma ọ bụ gbanwee, dị ka neo-cortex.

Itinye aka na ọrụ ọgụgụ isi dị ka nlebara anya, ọ na -ahazi mmeghachi omume nke ụjọ na obi ụtọ. Ọ bụ ụbụrụ ọnụọgụ abụọ (ee ma ọ bụ mba), otu mkpali ahụ ga -eduga otu nzaghachi mgbe niile. Nzaghachi ozugbo, yiri ntụgharị uche. Dabere na ozi enyere ụbụrụ, ọ bụ mkpebi ka ọ dị, ụbụrụ reptilian ga-eweghara ụbụrụ limbic na neo-cortex.

Omume na-agwụ ike (nkwenkwe ụgha, nsogbu ịkpa ike) ga-esite na ụbụrụ reptilian. Ọzọkwa, mkpa anyị na ọha mmadụ ịdabere na ikike dị elu, ma ọ bụ mkpa anyị nwere oke maka ememe (okpukpe, omenala, ọdịnala, mmekọrịta mmadụ na ibe ya, wdg).

Ndị ọkachamara mgbasa ozi na ịre ahịa makwaara ya: a na -ejikwa onye dabere n'ụbụrụ ụbụrụ ya. Site na nri ma ọ bụ mmekọ nwoke na nwanyị, ha na -ekwu maka akụkụ ụbụrụ a ozugbo, wee nweta mmeghachi omume ụdị "mmanye" n'aka ndị a. Enweghị mgbanwe ọ bụla site na ahụmịhe ga -ekwe omume ozugbo edebanyere atụmatụ mmeghachi omume ugboro ugboro.

Enwere ike ikwenye na ka mmadụ wee nwee ike ibi n'ime ọha mmadụ, ọ ga-achọ naanị ọrụ ọgụgụ isi ya na ikike mmetụta uche, yabụ na ọ ga-eji naanị neo-cortex na ụbụrụ limbic ya. Mperi! Ụbụrụ reptilian abụghị naanị maka ịlanarị anyị.

Na mgbakwunye na mmuo nke mmụba nke enyere n'aka ya, nke na -ejekwara anyị ozi n'amaghị anyị n'ihu ndị ọzọ nke nwoke na nwanyị, ọ na -ejere anyị ozi n'oge mmeghachi omume ụfọdụ nke dị anyị mkpa maka ndụ n'ime ọha mmadụ. Dịka ọmụmaatụ, anyị na -ejikwa ike anyị, echiche nke ókèala yana akpaka akparamagwa metụtara obodo, emume okpukpe, wdg.

Ozizi ụbụrụ nke Paul D. Maclean guzobere na 1960 bụ arụmụka dị ukwuu n'afọ ndị na -adịbeghị anya site nyocha sayensị. Anyị anaghị agọnarị ịdị adị nke ụbụrụ na ihe na -akpụ akpụ, kama ọ bụ mmekorita dị n'etiti ụbụrụ ha na ụbụrụ akpọburu “reptilian” na anụ mammals, gụnyere mmadụ.

Ụbụrụ ihe na -akpụ akpụ na -enye ha ohere ịkpa agwa nke ọma, jikọtara ụbụrụ nke elu, dịka ebe nchekwa ma ọ bụ igodo ohere. Ya mere, ọ dị njọ ikwere na ụbụrụ reptilian bụ naanị mkpa kacha mkpa.

N'ihi gịnị ka echiche na -ezighị ezi dị otú ahụ jiworo dịte aka?

N'aka nke ọzọ, maka ebumnuche nkwenkwe mmekọrịta mmadụ na nke nkà ihe ọmụma: “ụbụrụ reptilian” na -ezo aka ịdị n'otu nke ọdịdị mmadụ, nke anyị na -ahụ na nkà ihe ọmụma kacha ochie. Ọzọkwa, eserese ụbụrụ atọ a yiri ka a ga -atụgharị ya na eserese Freudian: ihe mejupụtara ụbụrụ atọ nwere ọtụtụ myirịta na Freudian "m", "superego" na "id".