Mgbe ụdị na-anwụ ma ọ bụ naanị mmadụ ole na ole fọdụrụ, ụwa dum na-ele anya dị ka ọnwụ nke onye nnọchiteanya ikpeazụ. Otú ahụ ka ọ dị na Sudan, bụ́ nwoke ikpeazụ rhino ọcha n'ebe ugwu nwụrụ n'oge okpomọkụ gara aga.
Otú ọ dị, otu nnyocha e bipụtara n'akwụkwọ akụkọ "" gosiri na ihe dị ka ụdị nnụnụ asatọ na-adịghị ahụkebe nwere ike ịlarị n'iyi na-enweghị ụwa dum achọpụtala.
Nnyocha afọ asatọ nke ụlọ ọrụ na-anaghị akwụ ụgwọ kwadoro, nyochara ụdị nnụnụ 51 nọ n'ihe ize ndụ wee chọpụta na asatọ n'ime ha nwere ike ịkewa dị ka ndị na-ekpochapụ ma ọ bụ dị nso na ikpochapụ: a chọpụtara na ụdị atọ dị n'iyi, otu na-ekpochapụ n'ime ọhịa na anọ. nọ na njedebe nke ikpochapụ.
Otu ụdị, macaw na-acha anụnụ anụnụ, gosipụtara na fim 2011 animated Rio, nke na-akọ akụkọ banyere ihe omume nke macaw nwanyị na nwoke na-acha anụnụ anụnụ, nke ikpeazụ nke ụdị. Otú ọ dị, dị ka nchoputa nke ọmụmụ, ihe nkiri bụ a afọ iri akaha. N'ime ọhịa, a na-eme atụmatụ na Macaw ikpeazụ na-acha anụnụ anụnụ nwụrụ na 2000, na ihe dị ka mmadụ 70 ka bi n'agha.
International Union for Conservation of Nature (IUCN) bụ nchekwa data zuru ụwa ọnụ nke na-enyocha ọnụọgụ anụmanụ, na Birdlife International, nke na-enye atụmatụ IUCN ugboro ugboro, na-akọ na ụdị nnụnụ atọ yiri ka ewepụrụ n'ihu ọha: ụdị ndị Brazil Cryptic treehunter, nke ndị nnọchi anya ya. ikpeazụ hụrụ na 2007; onye Alagoas nke Brazil, nke a hụrụ ikpeazụ na 2011; na Nwa agbọghọ Ifuru Hawaii nwere ihu ojii, nke ikpeazụ hụrụ na 2004.
Ndị na-ede akwụkwọ a na-eme atụmatụ na ngụkọta nke ụdị 187 ekpochapụla kemgbe ha malitere idebe ndekọ. N'akụkọ ihe mere eme, ụdị ndị bi n'àgwàetiti bụ ndị kasị emerụ ahụ. Ihe dị ka ọkara nke mkpochapụ ụdị dị iche iche ka a na-ahụta na ọ bụ ụdị ndị na-akpa ike nke nwere ike gbasaa nke ukwuu n'àgwàetiti ndị ahụ. Achọpụtakwara na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ pasent 30 nke ndị na-apụ n'anya bụ ịchụ nta na ọnyà anụ ọhịa.
Mana ndị na-ahụ maka nchekwa na-enwe nchegbu na ihe na-esote ga-abụ igbutu osisi n'ihi igbutu osisi na ọrụ ugbo na-agaghị ekwe omume.
Stuart Butchart, onye ndu ode akwụkwọ na onye isi sayensị na BirdLife kwuru, "Nleba anya anyị na-akwado na oke mbibi na-arị elu n'ofe kọntinent niile, nke ukwuu site na mfu ebe obibi ma ọ bụ mmebi iwu n'ihi ọrụ ugbo na igbu osisi."
Na Amazon, nke nwere ụdị nnụnụ buru ibu, igbukpọ osisi bụ nchegbu na-arịwanye elu. Ego mba ụwa, n'etiti 2001 na 2012, ihe karịrị nde hectare 17 nke ọhịa tụfuru. Otu isiokwu e bipụtara na March 2017 na akwụkwọ akụkọ "" na-ekwu na Amazon basin na-erute n'ókè nke gburugburu ebe obibi - ọ bụrụ na 40% nke mpaghara mpaghara na-ebibi osisi, ihe ndị dị ndụ ga-enwe mgbanwe na-enweghị ike ịgbanwe.
Louise Arnedo, onye ọkà mmụta ihe ndị dị ndụ na onye isi mmemme na National Geographic Society, na-akọwa na nnụnụ nwere ike ịnwụ anwụ karịsịa mgbe ha na-eche ọnwụ ebe obibi n'ihi na ha na-ebi na niche nke gburugburu ebe obibi, na-eri nri nanị na ụfọdụ anụ oriri na akwụ ụgwọ n'osisi ụfọdụ.
"Ozugbo ebe obibi ahụ kwụsịrị, ha ga-apụkwa n'anya," ka ọ na-ekwu.
Ọ gbakwụnyere na ụdị nnụnụ ole na ole nwere ike ime ka nsogbu igbukpọ osisi ka njọ. Ọtụtụ nnụnụ na-eje ozi dị ka ndị na-achụsa mkpụrụ na pollinator ma nwee ike inye aka weghachite mpaghara ọhịa.
BirdLife na-ekwu na ọ dị mkpa nyocha ọzọ iji kwado ọnọdụ nke ụdị anọ ọzọ, mana ọ dịghị nke ọ bụla n'ime ha ka a hụrụ n'ime ọhịa kemgbe 2001.