Ruo n'oge na-adịbeghị anya, nri kwesịrị ekwesị na-ahapụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ohere maka abụba - macronutrient a, "onye ọrụ" nke protein na carbohydrates, nwetara akara nke onye a chụpụrụ achụpụ. Otú ọ dị, n'afọ ndị na-adịbeghị anya, ọnọdụ ahụ agbanwewo nke ukwuu. Anyị na-agwa gị ebe egwu nke abụba na nri si abịa na ihe mere o ji bụrụ oge ịsị egwu a.
Ọ ga-abụ ihie ụzọ ikwere na a na-ekewa abụba mgbe niile dị ka ngwaahịa na-emerụ ahụ - n'ụzọ megidere nke ahụ, ruo ogologo oge, a na-eji ya kpọrọ ihe maka ihe oriri na-edozi ahụ, ikike ikpo ọkụ, inye ume ma mee ka nri dị ụtọ. Ọnọdụ ahụ malitere ịgbanwe ngwa ngwa na njedebe 1970s na mmalite 1980s, mgbe ahụike, nri kwesịrị ekwesị na mmasị zuru oke maka ụdị ndụ dị mma batara na ejiji. Atawo ụta maka ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọkara nke nsogbu nile nke ihe a kpọrọ mmadụ na-akpata, ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na a na-achụpụ ya kpam kpam n'eriri dị mma.
Ebe mmalite nke mkpagbu a bụ "Ihe ọmụmụ nke mba asaa" a ma ama, nke onye prọfesọ America bụ Ansel Keys bipụtara. Keys rụrụ ụka na nri nwere oke abụba na-abawanye ohere nke ọrịa obi, ebe ọ bụ na mba ndị na-eri nri ndị na-ebu oke abụba na ngwaahịa anụmanụ nwere ike ịnwụ n'ihi nkụchi obi na ọrịa strok. Na mba ebe a na-ahọrọ carbohydrate na nri osisi, mmadụ ole na ole na-enweta nsogbu ahụike ndị a.
N'agbanyeghị na enwere ọtụtụ mmejọ na nyocha Keys (ewezuga, ọ chụpụrụ mba ndị ahụ na-adabaghị na "akwụkwọ akụkọ mgbochi abụba"), ọrụ ya nwere mmetụta dị ukwuu na mmepe nke ụlọ ọrụ nri na usoro nlekọta ahụike na United States na obodo ndị ọzọ. E bipụtara ọmụmụ ihe na 1970, na site na 1980s, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụwa dum malitere ịtụ egwu abụba.
Iji mee ka ngwaahịa ahụ na-ere nke ọma, ọ zuru ezu iji tinye akara "abụba na-enweghị abụba" na akara - na ndị na-azụ ahịa ọ malitere iyi "ọ bara uru". Ọ dịtụbeghị onye ọ bụla na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na ọ gaghị ekwe omume iwepụ abụba na ngwaahịa na-enweghị ịchụ àjà - nri na-enweghị abụba kpamkpam na-aghọ ihe na-atọ ụtọ karịa kaadiboodu. Ọ bụ ya mere a na-agbakwunye starch, shuga na ihe mgbakwunye ndị ọzọ na yogọt niile "dị mma" dị ala, mpịakọta achịcha na ngwaahịa ndị ọzọ na-eme ka ọdịdị na ụtọ ha dịkwuo mma.
Ka ọ na-erule njedebe nke 1990s, ọ bịara doo anya na ihe na-ezighị ezi: ha na-eri obere abụba, na-arịakwa ọrịa na-arịa ọrịa obi, oke ibu, ụdị ọrịa shuga II na ọrịa Alzheimer, na, nke dị egwu karịsịa, ọ bụghị naanị. ndị okenye, ma ụmụaka. A tụgharịrị nchọcha igodo nke ọma, chepụta na nchigharị nke eziokwu niile bịara pụta ìhè. Ọ pụtakwara na ọtụtụ n'ime ọmụmụ ihe na-akparị abụba dị ka ihe dị ize ndụ macronutrient bụ ndị ụlọ ọrụ nri na-akwado, karịsịa ụlọ ọrụ shuga na soda.
Ọ ga-abụ ihe na-ezighị ezi ịsị na ndị ọkachamara niile jikọtara ọnụ megide abụba - ọbụlagodi na ọnụ ọgụgụ kasị elu nke "ọgwụ mgbochi abụba", ọtụtụ gbalịrị ịkọwa mkpa abụba dị maka ahụike. Agbanyeghị, ego ole e chere na o zuru ezu ka edegharịrị.
Abụba bụ onye na-arụsi ọrụ ike n'ọtụtụ usoro na ahụ anyị.
N'ime iri afọ gara aga, ọ bịara doo anya na lipids na-ekere òkè dị mkpa na arụ ọrụ nke usoro endocrine - dịka ọmụmaatụ, mmepụta nke homonụ mmekọahụ na-adabere kpọmkwem na abụba. Metabolism metabolism na ahụ ike nke mitochondria, bụ ndị na-ahụ maka mmepụta ike n'ime sel, na-adaberekwa na lipids ozugbo.
Ụbụrụ anyị nwere ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 60% abụba - na ndị ọkà mmụta sayensị enwere echiche na ọ bụ abụba mere ka anyị mara ihe n'oge evolushọn. N'ozuzu, abụba bụ onye na-arụsi ọrụ ike na ọtụtụ usoro na ahụ anyị. Ọ bụghị ihe ijuanya na site n'iwepụ ya na nri, ihe a kpọrọ mmadụ enwetawo ọtụtụ nsogbu. Taa, ndị ọkachamara n'ihe banyere nri na ndị ọkachamara ndị ọzọ na-ekwu na nri nke onye ahụike nwere ike ma kwesị ịnwe ihe ruru 30-35% nke abụba dị mma. Ọ bara uru, n'ihi na ọ bụghị abụba niile dị mma maka ahụike.
Margarine bụkwa abụba, mana uru ya, n'ikwu ya n'ụzọ dị nwayọọ, na-enwe obi abụọ - ihe a na-akpọ hydrogenated ma ọ bụ trans abụba adịghị enwe acid fatty dị mkpa maka ahụ, kama kama ọ na-akpaghasị metabolism na n'etiti sel, "na-arapara n'ahụ. elu" membranes cell. Ewoo, ụlọ ọrụ nri na-emebi ụdị abụba a, n'ihi na ọ na-enye gị ohere ịchekwa ngwaahịa ahụ na shelf n'ụdị mbụ ya ogologo oge. A na-ahụ Margarine na abụba trans ndị ọzọ na ihe karịrị 85% nke nri edoziri, sweets na nri ndị ọzọ emepụtara n'ụlọ ọrụ, yana ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nri ngwa ngwa niile.
N'etiti abụba eke, kwa, ihe niile adịghị mfe. Omega 3, 6 na 9 acid fatty acids dị mkpa, dị mkpa maka ahụike, dị n'ime ha n'ụdị dị iche iche na oke. Ahụ anyị nwere ike ịmepụta Omega-9 n'onwe ya, ọ na-enwetakwa acid 3 na 6 site na nri. N'otu oge ahụ, Omega-6 bụ maka ịgbalite mbufụt, na 3, n'ụzọ megidere nke ahụ, na-alụ ọgụ mbufụt.
Usoro mkpasu iwe dị anya na-adịghị njọ mgbe niile - ọ bụ ụzọ isi dozie nsogbu ụfọdụ, ma ọ bụrụ na usoro a na-adịghị ala ala, enweghị ike izere nsogbu ahụike. Ya mere, oke nke acid ndị a ga-abụ nke ziri ezi - dị mma, ọ bụ ihe dịka 1: 4. Na nri a na-ahụkarị nke onye oge a, ọ dị iche - 1:30, na mba ụfọdụ ọbụna karịa, ruo 1:80.
Mgbe ị na-ahọrọ mmanụ ihe oriri, ọ dị mkpa ịṅa ntị na usoro mmepụta.
Ya mere, ndewo, allergies, ogbu na nkwonkwo, ọrịa nke usoro obi, ọrịa autoimmune ka njọ, mmepe nke dementia na ndị ọzọ degenerative ọrịa nke ụbụrụ. N'ọnọdụ ụfọdụ, ọbụna nsogbu uche, gụnyere ịda mbà n'obi, na-ejikọta ya na enweghị abụba na enweghị ahaghị nhata nke fatty acids n'ime ahụ.
A na-ahụ Omega-6 n'ụba na ngwaahịa ọgbara ọhụrụ, yabụ ịkwesighi ichegbu onwe gị maka oke ya. Ndị ọkachamara na-adụ ọdụ ilekwasị anya na omega-3s na ịhọrọ mmanụ na nri ndị bara ụba na acid fatty a: azụ nwere abụba na caviar azụ, ube oyibo, mkpụrụ ugu na mkpụrụ chia, mmanụ oliv na aki oyibo, herbs na akwa, mkpụrụ na nut butter (karịsịa almọnd). . hazelnuts na macadamia).
Ma sunflower, ọka na mmanụ rapeseed - nke kachasị ewu ewu na ụlọ ọrụ nri - bara ọgaranya na Omega-6 ma na-enye aka na mmepe nke usoro mkpali na-adịghị ala ala. Mgbe ị na-ahọrọ mmanụ ihe oriri, ị kwesịrị ịṅa ntị na usoro nke mmepụta ya: nhọrọ kachasị mma bụ mmanụ mbụ oyi.
A ka na-arụrịta ụka kpụ ọkụ n'ọnụ abụba abụba juru eju, nke nwere anụ ehi, atụrụ na anụ ezi, bọta na mmanụ aki oyibo, akwa na ngwaahịa mmiri ara ehi. Ọnọdụ gọọmentị gbasara mmerụ ahụ ha na ahụike yana ọkachasị sistemu obi na-agbaghawanye site na ọmụmụ ọhụrụ. Ka o sina dị, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ onye ọ bụla na-akwado mmebi nke oke abụba, gụnyere ndị juru eju, ma ọ bụrụhaala na nri nwere nnukwu carbohydrates dị elu, karịsịa ndị dị mfe.
Ka ị na-agbakwunye abụba dị mma na nri gị, ị kwesịrị ị na-ekiri ibu carbohydrate gị, na-akwado ọka na akwụkwọ nri na-ezere shuga, gụnyere ndị a na-ewere na ahụike (dị ka maple sirop ma ọ bụ mmanụ aṅụ).
O doro anya na arụmụka banyere uru na mmebi nke oke abụba ga-eme ka ndị ọkà mmụta sayensị maa jijiji ruo ogologo oge - ruo ogologo oge a na-ewepụ macronutrient a ma kpatara egwu. Ka o sina dị, ọbụna ndị ọkachamara na-eche nche kwenyere na abụba dị mkpa ma dị mkpa, na inyefe otu ụzọ n'ụzọ atọ nke calorie kwa ụbọchị abụghị echiche ọjọọ. Ọzọkwa, ọ na-ejupụta nke ọma ma na-eme ka efere ọ bụla dị ụtọ.