Ịta onye a tara ahụhụ ụta

Gịnị mere ụfọdụ n’ime anyị ji na-ekpe ndị nọ ná nsogbu ikpe, oleekwa otú anyị nwere ike isi gbanwee ya?

Ọ bụ ihe niile gbasara ụkpụrụ omume pụrụ iche. Ihe kacha mkpa ikwesị ntụkwasị obi, nrubeisi na ịdị ọcha bụ maka anyị, ngwa ngwa anyị ga-eche na onye ahụ a tara ahụhụ n'onwe ya bụ ụta maka nsogbu ya. Na-emegide ha bụ nchegbu maka onye agbata obi na ikpe ziri ezi - ndị na-akwado ụkpụrụ ndị a na-emesapụ aka n'echiche ha.

Ndị ọkà mmụta sayensị na Mahadum Harvard (USA) Laura Niemi na Liane Young¹ nyere nhazi nke ha nke ụkpụrụ ndị bụ isi:

n'otu n'otu, ya bụ, dabere na ụkpụrụ nke ikpe ziri ezi na nchegbu maka onye ọ bụla;

ihe mgbochi, ya bụ, na-egosipụta njikọ nke otu otu ma ọ bụ ebo.

Ụkpụrụ ndị a adịghị ewepu ibe ha ma jikọta n'ime anyị n'ụdị dị iche iche. Otú ọ dị, ònye n'ime ha anyị masịrị nwere ike ịgwa anyị ọtụtụ ihe banyere anyị. Dịka ọmụmaatụ, ka anyị na-amatakwu onwe anyị na ụkpụrụ "ịmepụta onwe onye", otú ahụ ka anyị ga-esi na-akwado ọchịchọ na-aga n'ihu na ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Ebe ụkpụrụ «njikọ» na-ewu ewu karịa na ndị nchekwa.

Ndị na-agbaso ụkpụrụ "individualizing" na-atụlekarị nhọrọ "onye a tara ahụhụ na onye mejọrọ": onye a tara ahụhụ, onye mere ya merụrụ ya ahụ. Agbachitere «fastening» ụkpụrụ, nke mbụ niile, ntị ka precedent onwe ya - otú «omume rụrụ arụ» ọ bụ na blames aja. Ma ọ bụrụgodị na onye ahụ a na-emegbu emebeghị ka ọ pụta ìhè, dị ka ọ dị n'ihe gbasara ọkụ ọkụ ọkọlọtọ, a na-eji ìgwè ndị a mara ọchịchọ nke imegwara ozugbo na mmegwara. Otu ihe atụ pụtara ìhè bụ igbu mmadụ nsọpụrụ, bụ nke a ka na-eme na steeti India ụfọdụ.

Ná mmalite, e nyere Laura Niemi na Liana Young nkọwa dị nkenke banyere ndị e mere mpụ dị iche iche. - ndina n'ike, mebie, maa mma na nyagbuo. Ha jụrụ ndị sonyere na nnwale ahụ ruo n'ókè ha weere ndị ahụ metụtara «merụrụ ahụ» ma ọ bụ «ikpe mara.

N'ụzọ amụma, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ndị nile sonyere na ọmụmụ ihe ahụ yikarịrị ka hà ga-ele ndị e mere mpụ mmekọahụ anya dị ka ndị ikpe mara. Ma, ọ tụrụ ndị ọkà mmụta sayensị n'onwe ha anya, ndị nwere ụkpụrụ "njikọ" siri ike kwenyere na n'ozuzu ndị niile metụtara bụ ndị ikpe mara - n'agbanyeghị mpụ e mere ha.. Na mgbakwunye, ka ndị sonyere na ọmụmụ ihe a kwenyere na onye ikpe mara ikpe, ka ha na-ahụta ya dị ka onye a tara ahụhụ.

N'ọmụmụ ihe ọzọ, e nyere ndị zara ajụjụ nkọwa nke ụfọdụ ikpe nke idina mmadụ na ohi. Ha chere ọrụ nke inyocha ókè onye a tara ahụhụ na onye mere mpụ na-ahụ maka ihe si na mpụ ahụ pụta na ókè omume onye ọ bụla n'ime ha nwere ike imetụta ya. Ọ bụrụ na ndị mmadụ kwenyere na ụkpụrụ "njikọ", ha na-ekwenyekarị na ọ bụ onye a tara ahụhụ kpebiri ka ọnọdụ ahụ ga-esi pụta. Na «ndividualists» ẹkenịmde megidere echiche.

Ma enwere ụzọ isi gbanwee echiche nke ndị na-eme ihe ọjọọ na ndị a na-emegbu? N'ime nnyocha ha kachasị ọhụrụ, ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ nwalere ka ịgbanwere uche site n'aka onye a tara ahụhụ gaa na onye mere mpụ n'okwu nkọwa mpụ nwere ike imetụta ntule omume ya.

Ahịrịokwu ndị na-akọwa ihe gbasara mmetọ nwoke na nwanyị ji ma onye a tara ahụhụ (“Dan dinara Lisa n'ike”) ma ọ bụ onye mere mpụ (“Dan raped Lisa”) dị ka isiokwu a. Ndị na-akwado ụkpụrụ «njikọ» tara ndị ahụ tara ahụhụ. N'otu oge ahụ, mmesi ike na nhụjuanya nke ndị na-adịghị mma so na-ama ya ikpe. Ma nlebara anya pụrụ iche nye onye omempụ ahụ, n'ụzọ na-emegide onwe ya, belatara mkpa ọ dị ịta onye ahụ tara ahụhụ ụta.

Ọchịchọ ịtụ onye e merụrụ ahụ ụta gbanyere mkpọrọgwụ n'ụkpụrụ anyị bụ isi. Ọ dabara nke ọma, ọ nwere ike imezigharị n'ihi mgbanwe n'otu okwu iwu. Na-atụgharị uche site n'aka onye a tara ahụhụ ("Oh, ogbenye, gịnị ka ọ gabigara ...") nye onye na-eme ihe ọjọọ ("Ònye nyere ya ikike ịmanye nwanyị ka ọ nwee mmekọahụ?") Nwere ike inye aka n'ikpe ziri ezi, chịkọta Laura Niemi na Liane Yang.

¹ L. Niemi, L. Young. "Mgbe na ihe mere anyị ji ahụ ndị a tara ahụhụ dị ka ndị na-ahụ maka mmetụta nke echiche na àgwà maka ndị merụrụ ahụ", Akwụkwọ akụkọ gbasara mmadụ na mmekọrịta mmadụ na ibe ya, June 2016.