Ataxia, kedu ihe ọ bụ?

Ataxia abụghị ọrịa n'onwe ya, kama a mgbaàmà nke si na ya pụta mmebi nke cerebellum (akụkụ ụbụrụ nke na-achịkwa nhazi nke mọzụlụ).

Ataxia mejupụtara ọnwụ nke nhazi na mọzụlụ nke ogwe aka na ụkwụ n'oge mmegharị afọ ofufo dị ka ịga ije ma ọ bụ ihe ijide. Ataxia nwekwara ike imetụta ahụ okwuntughe, na mmegharị anya naike ilo. A na-akpọkwa ataxia cerebellar ataxia ma ọ bụ ọrịa ụbụrụ cerebellar.

E nwekwara ọtụtụ ọdịiche nkeataxies ihe nketa. Ndị a bụ ọrịa akwara ozi na mkpụrụ ndụ ihe nketa na-emetụta cerebellum. Ha na-abụkarị degenerative, ya bụ, na nsogbu nhazi na-esiwanye ike ka oge na-aga.

Eme

Ataxia nwere ike ime n'ọtụtụ ọnọdụ:

• Un isi nsogbu. Mmebi kpatara ọkpụkpụ azụ ma ọ bụ ụbụrụ n'ihi ihe mberede okporo ụzọ, dịka ọmụmaatụ.
• Ihe mberede cerebrovascular (stroke) ma ọ bụ mmeri ihe ndi mmadu na-eme (TIA ma ọ bụ obere strok), ya bụ, ihe mgbochi nwa oge nke a akwara ụbụrụ nke na-ekpebi ndammana, na-ahapụghị ihe ọ bụla mgbe-mmetụta.
• A ọrịa ụbụrụ. Mmebi dị n'ụbụrụ tupu, n'oge ma ọ bụ n'oge na-adịghị anya ka a mụsịrị nke na-emetụta nhazi nke mmegharị ahụ.
• Nsogbu na-eso a ọrịa nje dị ka chickenpox ma ọ bụ nje Epstein-Barr.
• Ọkpụkpụ sclerosis.
• Mmeghachi omume nsi na ọla dị arọ, dị ka lead ma ọ bụ mercury ma ọ bụ ihe mgbaze.
• A mmeghachi omume ụfọdụ ọgwụ, dị ka barbituriques (dịka ọmụmaatụ phenobarbital) ma ọ bụ ogwuura (dịka benzodiazepines), nke a na-eji agwọ nchekasị, iwe iwe ma ọ bụ ehighi ura.
• Ọgwụ ọjọọ ma ọ bụ ịṅụbiga mmanya ókè.
• Ọrịa metabolic.
• Enweghị vitamin.
• A tumor, ọrịa kansa ma ọ bụ benign nke na-emetụta cerebellum.

Ihe nketa ataxias na-achị bụ ihe sitere na mkpụrụ ndụ ihe nketa sitere n'aka nne ma ọ bụ nna naanị ya na-azụ ụmụ.

Ọmụmaatụ:

• THEspinocerebellar ataxia. Enwere ihe dị ka ụdị 36 dị iche iche (ahapụtara SCA1 ruo SCA30) nke ọrịa ahụ, nke ejiri afọ dị iche iche mmalite na akụkụ dị iche iche metụtara na mgbakwunye na cerebellum (dịka anya).
• THEataxia episodic. Enwere ụdị episodic ataxias 7 (akpọrọ EA1 ka EA7) nke gosipụtara dị ka nnukwu ọgụ na-emetụta nguzozi na nhazi.

Ihe nketa ataxias bụ mkpụrụ ndụ ihe nketa sitere na nne na nna abụọ.

Ọmụmaatụ:

• THEAtaxia nke Friedreich.

Nke a ketara ọrịa neuromuscular na-aga n'ihu na-akpata mbelata mmepụta ume n'ime ahụ. Ụbụrụ na mkpụrụ ndụ obi bụ ihe kacha emetụta. Ndị nwere gait na-adịghị mma, ntachi obi na otu nsogbu okwu, nke na-apụta n'oge nwata ma ọ bụ n'oge uto. Ihe ndị a na-adịghị mma na-eduga ná mgbanwe ọkpụkpụ, dị ka ntụgharị nke ọkpụkpụ azụ (scoliosis), mgbagwoju anya nke ụkwụ, yana mmụba nke obi. Na Europe, a na-eche na ihe dị ka 1 n'ime mmadụ 50 nwere ọrịa a. Na France, e nwere ihe dị ka ndị ọrịa 000.

• THEataxia Spastic Charlevoix-Saguenay (ARSACS).

Ọrịa eketa a na-adịghị ahụkebe bụ kpọmkwem maka ndị si mpaghara Saguenay-Lac-St-Jean na Charlevoix dị na Quebec. Ọ na-ebute a ọkpụkpụ azụ degeneration, na-esonyere na-aga n'ihu na-emebi irighiri akwara. Ihe dị ka mmadụ 250 na-arịa ọrịa a na mpaghara ndị ọ metụtara. Ihe dị ka 1 n'ime mmadụ 22 na-ebu mkpụrụ ndụ ARSACS na mpaghara ndị a.

• Theataxia telangiectasia ma ọ bụ Louis-Bar Syndrome.

Ọrịa mkpụrụ ndụ ihe nketa a na-adịghị ahụkebe na-emetụta ndị mkpọtụ, na arịa ọbara (dilation) na dịghịzi usoro. Ọrịa na-apụtakarị mgbe ọ dị afọ 1 ma ọ bụ 2. A na-eche ugboro ole ya dị ihe dịka 1 n'ime 40 ruo 000 ọmụmụ n'ụwa nile.

O nwekwara ike ime mgbe ụfọdụ na ọ nweghị nne na nna na-arịa ọrịa ahụ na n'ọnọdụ a, ọ dịghị akụkọ ihe mere eme ezinụlọ doro anya (mmụgharị nkịtị).