Akwụkwọ «Okwu Mmalite nke Psychology». Ndị odee - RL Atkinson, RS Atkinson, EE Smith, DJ Boehm, S. Nolen-Hoeksema. N'okpuru nchịkọta akụkọ izugbe nke VP Zinchenko. Mbipụta mba ụwa nke iri na ise, St. Petersburg, Prime Eurosign, 15.
Isiokwu si n'isi nke 14. Nchegbu, ịnagide na ahụ ike
Shelley Taylor dere ya, Mahadum California
Olileanya na-enweghị ezi uche ọ̀ dị njọ maka ahụ ike gị? N'ileghachi anya na mbụ, ọ dị ka ọ ga-emerụ ahụ. A sị ka e kwuwe, ọ bụrụ na ndị mmadụ kwenyere na ha adịghị enwe nsogbu ndị sitere n'ụjọ ezé ruo n'ọrịa obi, ọ̀ bụ na nke ahụ ọ́ bụghị ihe mgbochi n'ibi ndụ ahụ́ ike? Ihe akaebe zuru oke na-egosi na ọtụtụ mmadụ na-enwe nchekwube n'ezie maka ahụike ha. Ma n'agbanyeghị ihe ọ bụla, inwe nchekwube na-ezighị ezi yiri ka ọ dị mma maka ahụ ike gị.
Tụlee àgwà ahụike dị ka iyi belt oche, imega ahụ, na ịghara ịṅụ sịga ma ọ bụ ịṅụ mmanya. Kama imebi àgwà ndị dị otú ahụ, dị ka mmadụ pụrụ iche, inwe nchekwube na-enweghị ezi uche pụrụ iduga n'ezie ibi ndụ dị mma. Aspinwall na Brunhart (1996) chọpụtara na ndị nwere nchekwube na-atụ anya maka ahụike ha n'ezie na-eleba anya na ozi gbasara ihe ize ndụ nke onwe ha na ndụ ha karịa ndị na-eche nche. O doro anya na nke a bụ n'ihi na ha chọrọ igbochi ihe egwu ndị a. Ndị mmadụ nwere ike inwe nchekwube maka ahụike ha kpọmkwem n'ihi na ha nwere àgwà ahụike karịa ndị na-eche echiche (Armor Si Taylor, 1998).
Ikekwe ihe akaebe kacha agbake maka abamuru ahụike nke inwe nchekwube na-enweghị ezi uche sitere na nchọpụta e mere na ndị nwoke idina nwoke bu nje HIV. Otu nnyocha chọpụtara na ndị ikom nwere oke nchekwube banyere ikike ha nwere ichebe onwe ha pụọ na AIDS (dịka ọmụmaatụ, ikwere na ahụ ha nwere ike iwepụ nje ahụ) nwere ike ibi ndụ dị mma karịa ndị ikom na-enweghị nchekwube (Taylor et al., 1992). Reed, Kemeny, Taylor, Wang, and Visscher (1994) chọpụtara na ndị ikom nwere ọrịa AIDS bụ ndị na-ejighị nlezianya kwenye na nsonaazụ nchekwube, dị ka ndị na-eme ihe n'eziokwu, nwetara mmụba nke ọnwa 9 na ndụ ndụ. N'ime ọmụmụ ihe yiri nke ahụ, Richard Schulz (Schulz et al., 1994) chọpụtara na ndị ọrịa cancer na-enweghị atụ na-anwụ tupu ndị ọrịa nwere nchekwube.
Ndị nwere nchekwube dị ka ọ na-agbake ngwa ngwa. Leedham, Meyerowitz, Muirhead & Frist (1995) chọpụtara na atụmanya nwere nchekwube n'etiti ndị ọrịa na-atụgharị obi na-ejikọta ya na ọnọdụ ka mma, ndụ ndụ dị elu, na mgbanwe ọrịa. E gosipụtara nsonaazụ yiri nke ahụ site n'aka Scheier na ndị ọrụ ibe ya (Scheier et al., 1989), bụ ndị mụọ banyere ngbanwe nke ndị ọrịa mgbe ịwachara akwara ọbara. Gịnị na-akọwa nsonaazụ ndị dị otú ahụ?
Ejikọtara nchekwube ya na ezigbo atụmatụ nnabata yana àgwà ahụike. Ndị nwere nchekwube bụ ndị na-arụsi ọrụ ike na-agbalị idozi nsogbu kama ịzere ha (Scheier & Carver, 1992). Na mgbakwunye, ndị nwere nchekwube na-enwekwu ihe ịga nke ọma na mmekọrịta mmadụ na ibe ya, ya mere ọ na-adịrị ha mfe ịnweta nkwado n'aka ndị mmadụ. Nkwado a na-enyere aka belata ohere nke ọrịa ma na-akwalite mgbake. Ndị nwere nchekwube nwere ike iji ihe ndị a na-emeri nrụgide na ọrịa.
Ndị ọkà mmụta sayensị ghọtara ugbu a na nchekwube nwere ike ịmepụta ma ọ bụ jikọta ya na ọnọdụ anụ ahụ nke na-eme ka ahụike ma ọ bụ mgbake ngwa ngwa. Susan Segerstrom na ndị ọrụ ibe (Segerstrom, Taylor, Kemeny & Fahey, 1998) gụrụ otu ụmụ akwụkwọ iwu bụ ndị nọ n'oké nrụgide agụmakwụkwọ n'oge semester mbụ ha na ụlọ akwụkwọ iwu. Ha chọpụtara na ụmụ akwụkwọ nwere nchekwube nwere profaịlụ immunological nke na-eguzogide ọrịa na ọrịa. Ọmụmụ ihe ndị ọzọ egosila nsonaazụ ndị yiri ya (Bower, Kemeny, Taylor & Fahey, 1998).
Gịnị mere ụfọdụ ndị ji eche nchekwube adịghị mma maka ahụ́ ike? Ụfọdụ ndị nchọpụta na-ata ụta nchekwube na-enweghị isi dị ka isi iyi nke ihe ize ndụ ahụike na-enweghị ihe akaebe. Dịka ọmụmaatụ, ọ bụ ezie na ndị na-ese siga na-eleda ihe ize ndụ ha nwere nke ịrịa ọrịa cancer akpa ume anya, ọ dịghị ihe àmà na-egosi na nchekwube na-ezighị ezi na-akpali ha ịṅụ ụtaba ma ọ bụ na-akọwa na ha nọgidere na-aṅụ sịga. N'ezie, ndị na-ese siga maara nke ọma na ha na-enwe ike ịnweta nsogbu ngụgụ karịa ndị na-adịghị aṅụ sịga.
Nke a ọ pụtara na inwe nchekwube na-enweghị ezi uche na-adị mma mgbe niile maka ahụike gị ma ọ bụ dị mma maka mmadụ niile? Seymour Epstein na ndị ọrụ ibe (Epstein & Meier, 1989) rụtụrụ aka na ọtụtụ ndị nwere nchekwube bụ "ndị nwere nchekwube na-ewuli elu" ndị na-agbasi mbọ ike ichebe ahụike na nchekwa ha. Ma ụfọdụ nchekwube bụ «naive optimists» ndị kweere na ihe niile ga-arụ ọrụ onwe ya na-enweghị ihe ọ bụla na-arụsi ọrụ ike na-ekere òkè na ha akụkụ. Ọ bụrụ na ụfọdụ ndị nwere nchekwube nọ n'ihe ize ndụ n'ihi àgwà ọjọọ ha, ọ ga-abụ na ha so n'òtù abụọ a.
Tupu ị wepụ nchekwube na-enweghị isi dị ka ọnọdụ nke na-eme ka ndị mmadụ ghara ịhụ ihe ize ndụ ndị dị n'ezie anyị na-eche ihu, tụlee uru ya: ọ na-eme ka ndị mmadụ nwee obi ụtọ, ahụike, na, mgbe ọ na-arịa ọrịa, na-eme ka ohere mgbake ha dịkwuo mma.
Ihe ize ndụ nke inwe nchekwube na-enweghị ezi uche
Ị nwere mmasị na ịṅụ mmanya na-aba n'anya karịa ndị ọzọ? Kedu maka ohere ị nwere ibute ọrịa a na-ebute site na mmekọahụ ma ọ bụ nwee nkụchi obi? Ọ bụghị ọtụtụ ndị a jụrụ ajụjụ ndị a na-ekweta na ha nwere pasentị ihe ize ndụ karịrị nkezi. Dịka, 50-70% nke ndị a nyochara na-ekwu na ha nọ n'okpuru nkezi ihe ize ndụ, 30-50% ọzọ na-ekwu na ha nọ n'ihe ize ndụ, ihe na-erughị 10% na-ekwu na ha nọ n'ihe ize ndụ karịa nkezi. Lee →
Chapter 15
N'isiakwụkwọ a, anyị ga-eleba anya n'akụkọ ụfọdụ ndị nwere nnukwu nsogbu uche, ma lekwasị anya na ndị ọrịa n'otu n'otu na-ebi ndụ na-emebi àgwà ha. Lee →