Tibia (nke sitere na Latin tibia, ọjà) bụ ọkpụkpụ nke aka ala nke dị n'ogo ụkwụ, n'etiti ikpere na nkwonkwo ụkwụ.

Tibia na fibula, nke a makwaara dị ka fibula, na -etolite ọkpụkpụ ụkwụ, mpaghara anatomical dị n'etiti ikpere na nkwonkwo ụkwụ. Ihe jikọrọ ọkpụkpụ abụọ a bụ ihe jikọrọ ọnụ.

Structure. Tibia bụ ọkpụkpụ dị ogologo nke bụ ọkpụkpụ nke abụọ kachasị na -esote femur. Ọ mejupụtara:

• nke otu nsọtụ, ma ọ bụ epiphysis, dị nso n'akụkụ oke ma na -enye ohere ka ya na femur na fibula nwee ike ime ikpere.
• nke ahụ, nke a na -akpọ diaphysis, nwere akụkụ atọ mgbe ebipụ ya.
• nke otu njedebe, ma ọ bụ epiphysis, distal, obere ọkụ karịa nke dị nso, yana ijikọ ya na eriri na talus iji mepụta nkwonkwo ụkwụ (1).

Ntinye. Tibia bụ ebe ntinye dị iche iche nke ligament, na -esonye na ikpere na nkwonkwo ụkwụ, yana ntinye akwara na -esonye na mmegharị ụkwụ.

Nkwado arọ ahụ. Tibia na -ebunye ibu ahụ site na femur ruo n'ụkwụ (2).

Ọnọdụ ikpere. Mgbanwe nke ikpere na-agafe na nkwonkwo femoro-tibial ma nye ohere mmegharị nke mgbatị, ndọtị, ntụgharị na mpụta (3).

Ọnọdụ nkwonkwo ụkwụ. Mgbanwe nke nkwonkwo ụkwụ na -agafe na nkwonkwo talocrural wee nye ohere dorsiflexion (mgbanwe) na mmeghari mgbatị (mgbatị) (4).

Mgbaji ụkwụ. Tibia nwere ike ịgbaji. Otu n'ime akụkụ kacha emetụta bụ akwara tibial, mpaghara wara wara nke ọkpụkpụ. Ọkpụkpụ nke tibia nwere ike jikọta ya na nke fibula.

Tibrio periostitis. O kwekọrọ na ọnya na -apụta dị ka mbufụt n'ogo ihu nke tibia. Ọ na -egosipụta dị ka mgbu mgbu n'ụkwụ. Ọrịa a na -apụtakarị n'etiti ndị na -eme egwuregwu n'egwuregwu. (5)

Maladies nke os. Ọtụtụ ọrịa nwere ike imetụta ọkpụkpụ ma gbanwee nhazi ha.

• Osteoporosis: Nke a bụ njupụta ọkpụkpụ dị ala nke a na -ahụkarị na ndị karịrị afọ 60. Ọkpụkpụ ha na -esizi ike na -esighi ike wee nwee mgbajiji.
• Ọkpụkpụ dystrophy. Ọrịa a bụ mmepe na -adịghị ahụkebe ma ọ bụ imezigharị anụ ahụ ọkpụkpụ yana gụnyere ọtụtụ ọrịa. Anyị na -ahụkarị ọrịa Paget (6), otu n'ime ihe na -emekarị, na -ebute njupụta na nkwarụ nke ọkpụkpụ ma na -egosipụta mgbu. Algodystrophy kwekọrọ n'ọdịdị mgbu na / ma ọ bụ isi ike na -eso trauma (mgbaji ọkpụkpụ, ịwa ahụ, wdg).

Ọgwụ ọgwụgwọ. Dabere na ọrịa ahụ, ọgwụgwọ dị iche iche nwere ike ịhazi iji hazie ma ọ bụ mee ka ọkpụkpụ sie ike ma ọ bụ belata ihe mgbu na mbufụt.

Ọgwụ ịwa ahụ. Dabere n'ụdị mgbaji ahụ, enwere ike ịrụ ọrụ ịwa ahụ site na ịwụnye efere na-ejigide ihe, mbọ ma ọ bụ ọbụna ihe nrụzi mpụga.

Ọgwụgwọ ọkpụkpụ. Dabere n'ụdị mgbaji ahụ, a ga -eme nkedo nkedo.

Nnyocha onyonyo ahụike. Enwere ike iji X-ray, CT, MRI, scintigraphy ma ọ bụ nyocha densitometry ọkpụkpụ iji chọpụta ọrịa ọkpụkpụ.

Nyocha ọgwụ. Iji chọpụta ọrịa ụfọdụ, enwere ike ime nyocha ọbara ma ọ bụ mmamịrị dịka ọmụmaatụ, usoro onunu ogwu nke phosphorus ma ọ bụ calcium.

Etymology nke okwu tibia (site na Latin na-ekpo ọkụ, ọjà) nwere ike ịkọwa site na ntụnyere n'etiti ọdịdị ọkpụkpụ na ngwa egwu.