N'anya anyị adịghị ahụ anya, ọ na-enye nchebe, ehihie na abalị. Ma ọ bụ iji gwọọ ọrịa ntị ma ọ bụ ọrịa kansa, usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ dị mkpa.

Usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ bụ usoro mmekọrịta dị mgbagwoju anya gụnyere ọtụtụ akụkụ ahụ, mkpụrụ ndụ na ihe dị iche iche. A naghị ahụ ọtụtụ mkpụrụ ndụ n'ọbara, kama na mkpokọta akụkụ ahụ a na-akpọ akụkụ lymphoid.

• La ụmị ọkpụkpụ na thymus. Akụkụ ndị a na-emepụta mkpụrụ ndụ na-alụso ọrịa ọgụ (lymphocytes).
• La udu, na lymph ọnụ, na tonsils na mkpụrụ ndụ lymphoid dị na akpụkpọ anụ mucous nke digestive, iku ume, genital na urinary tract. Ọ na-abụkarị n'akụkụ akụkụ ndị a ka a na-akpọ mkpụrụ ndụ ka ha zaghachi.

Ọsọ nke usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ dị oke mkpa. Nke a dabere, n'etiti ihe ndị ọzọ, na arụmọrụ nke nkwurịta okwu n'etiti ndị egwuregwu dị iche iche metụtara. Usoro obi obi bụ naanị ụzọ ụzọ nke jikọtara akụkụ lymphoid.

Ọ bụ ezie na anyị enweghị ike ịkọwapụta usoro niile, anyị maara ugbu a na enwere mmekọrịta dị mkpa n'etiti usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ, usoro ụjọ ahụ na usoro endocrine. Ụfọdụ ihe nzuzo nke mkpụrụ ndụ na-alụso ọrịa ọgụ dị ka homonụ nke gland endocrine zoro ezo, akụkụ ahụ lymphoid nwekwara ndị na-anabata ozi akwara na nke homonụ.

Enwere ike kewaa usoro nzaghachi mgbochi ahụ ụzọ abụọ:

• nzaghachi nke na-enweghị nkọwa, nke mejupụtara "mgbochi ebumpụta ụwa" (nke aha ya bụ n'ihi na ọ dị site n'ọmụmụ), na-eme ihe n'ebughị n'uche ọdịdị nke microorganism ọ na-alụ ọgụ;
• nzaghachi a kapịrị ọnụ, nke na-enye "mgbochi enwetara", gụnyere nnabata nke onye nnọchi anya a ga-awakpo na iburu ihe omume a n'isi.

Ihe mgbochi anụ ahụ

La akpụkpọ na akpụkpọ anụ mucous bụ ihe mgbochi mbụ sitere n'okike nke ndị mwakpo na-abịa megide. Akpụkpọ ahụ bụ akụkụ kachasị ukwuu na ahụ ma na-enye nchebe dị egwu megide ọrịa. Na mgbakwunye na ịmepụta njikọ anụ ahụ n'etiti gburugburu ebe obibi na usoro anyị dị mkpa, ọ na-enye gburugburu ebe obibi na-emegide ụmụ nje: elu ya dị ntakịrị acidic ma kpọrọ nkụ, na-ekpuchikwa ya na nje bacteria "dị mma". Nke a na-akọwa ihe kpatara ịdị ọcha gabigara ókè abụghịcha ihe dị mma maka ahụ ike gị.

Ọnụ, anya, ntị, imi, urinary tract na genital ka na-enye ụzọ maka nje. Ụzọ ndị a nwekwara usoro nchebe ha. Dịka ọmụmaatụ, ụkwara na uzere reflexes na-achụpụ microorganisms n'ụzọ ikuku.

Ọfụfụ

Mbufụt bụ ihe mgbochi mbụ na-ezute site na microorganisms pathogenic na-agafe envelopu ahụ anyị. Dị ka akpụkpọ anụ na akpụkpọ anụ mucous, ụdị nzaghachi mgbochi a na-arụ ọrụ n'amaghị ụdị onye ọrụ ọ na-alụ ọgụ. Ebumnuche nke mbufụt bụ ime ka ndị na-eme ihe ike kwụsị ọrụ na imezi anụ ahụ (ma ọ bụrụ na e merụrụ ahụ). Ebe a bụ isi nkebi nke mbufụt.

• La vasodilation na nke kachasi ikike capillaries na mpaghara emetụtara nwere mmetụta nke ịba ụba ọbara na-erugharị (na-ahụ maka ọbara ọbara) na ikwe ka ọbịbịa nke ndị na-eme ihe na-eme ihe na-egbuke egbuke.
• Mbibi nke nje nje site phagocytes : ụdị ọbara ọcha nke na-enwe ike iburu microorganisms pathogenic ma ọ bụ mkpụrụ ndụ ndị ọzọ na-arịa ọrịa ma bibie ha. Enwere ụdị dị iche iche: monocytes, neutrophils, macrophages na mkpụrụ ndụ egbu egbu (NK cell).
• Usoro nke kwadoro, nke gụnyere ihe dị ka protein iri abụọ na-arụ ọrụ na cascade ma na-enye ohere ibibi ụmụ nje. Enwere ike ịgbalite usoro mmeju ahụ site na ụmụ nje n'onwe ha ma ọ bụ site na nzaghachi mgbochi mgbochi (lee n'okpuru).

Ndị interferon

N'ihe gbasara ọrịa nje, ndị interferon bụ glycoproteins na-egbochi ịba ụba nke nje n'ime sel. Ozugbo ezoro ezo, ha na-agbasa n'ime anụ ahụ ma kpalie sel ndị na-alụso ọrịa ọgụ. Ọnụnọ nke nsị microbial nwekwara ike ịkpalite mmepụta nke interferon.

Nke a bụ ebe lymphocytes na-abata, ụdị mkpụrụ ndụ ọbara ọcha nke a na-amata klaasị abụọ: B lymphocytes na T lymphocytes.

• The sel B ihe dị ka 10% nke lymphocytes na-ekesa n'ọbara. Mgbe usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ zutere onye si mba ọzọ, mkpụrụ ndụ B na-akpali, mụbaa ma malite imepụta ọgwụ mgbochi. Ihe mgbochi bụ protein ndị na-etinye onwe ha na protein ndị si mba ọzọ; nke a bụ mmalite maka mbibi nke pathogen.
• The T lymphocytes na-anọchi anya ihe karịrị 80% nke lymphocytes na-ekesa. Enwere ụdị abụọ nke lymphocytes T: mkpụrụ ndụ cytotoxic T nke, mgbe a na-arụ ọrụ, na-ebibi mkpụrụ ndụ ndị bu nje virus na mkpụrụ ndụ tumor, na mkpụrụ ndụ T facilitator, nke na-achịkwa akụkụ ndị ọzọ nke nzaghachi mgbochi ahụ.

Nzaghachi a kapịrị ọnụ na-alụso ọrịa ọgụ na-emepụta ihe mgbochi enwetara, nke na-etolite kemgbe ọtụtụ afọ n'ihi nhụta ahụ anyị na ụmụ irighiri ihe ndị mba ọzọ. N'ihi ya, usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ na-echeta otu nje bacteria na nje ndị ọ hụtụrụla iji mee ka nzute nke abụọ na-arụ ọrụ nke ọma na ngwa ngwa. A na-eme atụmatụ na onye toro eto nwere ebe nchekwa 10⁹ na 10¹¹ dị iche iche si mba ọzọ protein. Nke a na-akọwa ihe kpatara na mmadụ anaghị ejide ọkụkọ ọkụkọ na mononucleosis ugboro abụọ, dịka ọmụmaatụ. Ọ bụ ihe na-adọrọ mmasị ịmara na mmetụta nke ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa bụ ime ka ebe nchekwa a nke mbụ zutere pathogen.

Bibliography

Òtù Ahụike Canada. Akwụkwọ nkà ihe ọmụma ahụike ezinụlọ, Ahọpụtara na Reader's Digest, Canada, 1993.

Starnbach MN (Ed). Eziokwu banyere usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ; ihe ị kwesịrị ịma, Onye isi ala na ndị otu nke Harvard College, United States, 2004.

Vander Aj et al. Ihe omumu mmadu, Les Éditions de la Chenelière inc., Canada, 1995.