Pythagoras n'otu oge ahụ ezigbo na akụkọ ifo nke omenala Greek oge ochie. Ọbụna aha ya bụ isiokwu nke echiche na nkọwa. Ụdị nke mbụ nke nkọwa nke aha Pythagoras bụ "Pythia buru amụma", ya bụ, onye na-agba afa. Ọzọ, nhọrọ asọmpi: "ime ka okwu kwenye", n'ihi na Pythagoras ọ bụghị nanị na ọ maara otú e si eme ka ọ kwenye, kama ọ kwụsiri ike ma kwenye n'okwu ya, dị ka okwu Delphic.
Ọkà ihe ọmụma ahụ si n’agwaetiti Samos, bụ́ ebe o biri ihe ka ukwuu ná ndụ ya. Na mbụ, Pythagoras na-eme njem dị ukwuu. N'Ijipt, n'ihi nkwado nke Fero Amasis, Pythagoras zutere ndị ụkọchukwu Memphis. N'ihi talent ya, ọ na-emepe ebe nsọ nke ebe nsọ - ụlọ nsọ ndị Ijipt. Pythagoras bụ onye echiri echichi dịka onye nchụ-aja ma bụrụ onye otu òtù nchụ-aja. Mgbe ahụ, n'oge mbuso agha ndị Peshia, ndị Peshia weghaara Pythagoras.
Ọ dị ka a ga-asị na akara aka n'onwe ya na-eduga ya, na-agbanwe otu ọnọdụ maka onye ọzọ, ebe agha, oké ifufe nke ọha mmadụ, àjà ọbara na ihe omume ngwa ngwa na-eme naanị dị ka ndabere maka ya ma ghara imetụta, n'ụzọ megidere nke ahụ, na-eme ka ọchịchọ ya maka mmụta dịkwuo elu. Na Babilọn, Pythagoras zutere ndị dibịa afa Persia, bụ ndị sitere na ya, dị ka akụkọ ifo si kwuo, ọ mụtara ịgụ kpakpando na anwansi.
N'ịbụ onye toro eto, Pythagoras, bụ onye mmegide ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke Polycrates nke Samos, kwagara Ịtali wee biri n'obodo Crotone, bụ ebe ike na njedebe nke narị afọ nke 6. BC e. bụ nke aristocracy. Ọ bụ ebe a, na Crotone, onye ọkà ihe ọmụma na-emepụta njikọ Pythagorean a ma ama. Dị ka Dicaearchus si kwuo, ọ sochiri na Pythagoras nwụrụ na Metapontus.
"Pythagoras nwụrụ site n'ịgbaga n'ụlọ nsọ Metapontine nke Muses, ebe ọ nọrọ ụbọchị iri anọ n'erighị nri."
Dị ka akụkọ mgbe ochie si kwuo, Pythagoras bụ nwa chi Hamis. Akụkọ ọzọ na-ekwu na otu ụbọchị osimiri Kas, hụrụ ya, kelere onye ọkà ihe ọmụma na olu mmadụ. Pythagoras jikọtara njirimara nke onye maara ihe, onye omimi, onye mgbakọ na mwepụ na onye amụma, onye nyocha nke ọma nke iwu ọnụọgụgụ nke ụwa na onye na-eme mgbanwe okpukpe. N'otu oge ahụ, ndị na-eso ya na-asọpụrụ ya dị ka onye ọrụ ebube.
Otú ọ dị, ọkà ihe ọmụma ahụ nwere obi umeala zuru ezu, dị ka ụfọdụ ntụziaka ya na-egosi: “Mee ihe ukwu n’enyeghị oké ihe nkwa”; “Dịrị nkịtị ma ọ bụ kwuo ihe dị mma karịa ịgbachi nkịtị”; “Ewela onwe gị dị ka nnukwu mmadụ dị ka onyinyo gị n’oge anyanwụ dara.”
Ya mere, gịnị bụ akụkụ nke ọrụ nkà ihe ọmụma nke Pythagoras?
Pythagoras kpochapuru na ọnụọgụgụ nke omimi. E welitere ọnụọgụgụ ruo n'ọkwa nke ezigbo ihe niile ma mee ka ụkpụrụ bụ isi nke ụwa. Pythagoras gosipụtara foto nke ụwa site n'enyemaka nke mgbakọ na mwepụ, na "ihe omimi nke ọnụọgụgụ" a ma ama ghọrọ isi ọrụ ya.
Ọnụ ọgụgụ ụfọdụ, dị ka Pythagoras si kwuo, kwekọrọ na mbara igwe, ndị ọzọ na ihe ụwa - ikpe ziri ezi, ịhụnanya, alụmdi na nwunye. Nọmba anọ mbụ, asaa, iri, bụ “ọnụọgụ dị nsọ” nke na-adabere n'ihe niile dị n'ụwa. Ndị Pythagoreans kewara ọnụọgụ n'ime ọbụna na ọnụọgụ na ọbụna ọnụ ọgụgụ - otu nke ha ghọtara dị ka ntọala nke ọnụọgụgụ niile.
Nke a bụ nchịkọta nke echiche Pythagoras maka isi nke ịbụ:
* Ihe niile bụ ọnụọgụ. * Mmalite nke ihe niile bụ otu. Monad dị nsọ (otu) bụ nne nke chi, ụkpụrụ ụwa na ihe ndabere nke ihe niile eke. * "abụọ na-adịghị agwụ agwụ" sitere na nkeji. Abụọ bụ ụkpụrụ nke mmegide, negativity na ọdịdị. * Ọnụọgụ ndị ọzọ niile na-abịa site na ọnụọgụ abụọ na-enweghị ngwụcha - isi ihe na-abịa site na ọnụọgụ - site na isi - ahịrị - site na ahịrị - ọnụ ọgụgụ dị larịị - site na ọnụ ọgụgụ dị larịị - ọnụ ọgụgụ akụkụ atọ - site na ọnụọgụ atọ nke anụ ahụ na-ahụ anya na-amụ, nke a na-amụ ntọala anọ. - na-akpụ akpụ ma na-atụgharị kpamkpam, ha na-emepụta ụwa - ezi uche, okirikiri, n'etiti nke ụwa, ụwa dịkwa okirikiri ma bi n'akụkụ nile.
Cosmology.
* Ntugharị nke ahụ nke eluigwe na-erube isi na mmekọrịta mgbakọ na mwepụ amaara, na-etolite "nkwekọ nke spheres". * Ọdịdị na-etolite ahụ (atọ), ịbụ atọ n'ime otu mmalite na akụkụ ya na-emegiderịta onwe ya. * Anọ - ihe oyiyi nke ihe anọ nke okike. * Iri bụ "afọ iri dị nsọ", ntọala nke ịgụta ọnụ na ihe omimi niile nke ọnụọgụ, ọ bụ ihe oyiyi nke eluigwe na ụwa, nke nwere oghere iri nke eluigwe nwere ọkụ iri.
Cognition.
* Ịmara ụwa dị ka Pythagoras si kwuo pụtara ịmara ọnụọgụgụ ndị na-achị ya. * Pythagoras lere echiche dị ọcha (sophia) anya dị ka ụdị ihe ọmụma kachasị elu. * Ụzọ anwansi na ihe omimi anabatara.
Obodo.
* Pythagoras bụ onye mmegide siri ike nke ọchịchị onye kwuo uche ya, n’echiche ya, ndị ngosi ahụ aghaghị irubere ndị ọchịchị isi ike. * Pythagoras lere okpukperechi na omume anya dị ka ihe bụ́ isi e ji mara ọha mmadụ. * “Mgbasa nke okpukpe” zuru ụwa ọnụ bụ ọrụ bụ́ isi nke onye ọ bụla so n’òtù Pythagorean.
Usoro.
Echiche ụkpụrụ omume na Pythagoreanism bụ n'oge ụfọdụ kama nkịtị. Dịka ọmụmaatụ, akọwara ikpe ziri ezi dị ka "ọnụọgụ mụbara n'onwe ya". Otú ọ dị, ụkpụrụ omume bụ isi bụ enweghị ime ihe ike (ahimsa), enweghị ihe mgbu na nhụjuanya nye ihe ndị ọzọ dị ndụ.
Mkpụrụ Obi.
* Mkpụrụ obi adịghị anwụ anwụ, ahụ́ bụkwa ili nke mkpụrụ obi. * Mkpụrụ obi na-aga n’usoro ịlọ ụwa n’anụ ahụ.
Chineke.
Chi bụ otu ihe e kere eke dị ka ndị mmadụ, ha na-edo onwe ha n'okpuru akara aka, ma ka ike na-adị ogologo ndụ.
Onye.
Mmadụ na-erubere chi ya isi kpam kpam.
N'etiti enweghị obi abụọ merit nke Pythagoras tupu nkà ihe ọmụma, onye kwesịrị ịgụnye eziokwu na ọ bụ otu n'ime ndị mbụ na akụkọ ihe mere eme nke oge ochie nkà ihe ọmụma na-ekwu okwu na nkà mmụta sayensị asụsụ banyere metempsychosis, ịlọ ụwa, evolushọn nke ime mmụọ mkpụrụ obi na ha kwaga n'otu ahụ. nye onye ozo. Nkwado ya nke echiche nke metampsychosis mgbe ụfọdụ weere ụdị kachasị njọ: ozugbo onye ọkà ihe ọmụma machibidoro imejọ obere nwa nkita n'ihi na, n'echiche ya, nwa nkịta a nwere ọdịdị mmadụ n'oge gara aga ma bụrụ enyi Pythagoras.
Echiche nke metempsychosis ga-emecha nabata onye ọkà ihe ọmụma Plato wee zụlite ya n'ime echiche nkà ihe ọmụma dị mkpa, na n'ihu Pythagoras ndị na-ewu ewu na ndị na-ekwupụta bụ Orphics. Dị ka ndị na-akwado òtù nzuzo Olympia, Orphics nwere akụkọ ifo "dị egwu" nke ha banyere mmalite nke ụwa - dịka ọmụmaatụ, echiche nke uXNUMXbuXNUMXbits mụrụ site na nnukwu embrayo-egg.
Eluigwe na Ala anyị nwekwara ọdịdị akwa dịka cosmogony nke Puranas (edemede ndị India oge ochie, Vedic). Dị ka ihe atụ, na “Mahabharata” anyị na-agụ, sị: “N’ụwa a, mgbe ọchịchịrị kpuchiri ya n’akụkụ nile n’enweghị ìhè na ìhè, otu nnukwu àkwá pụtara ná mmalite yuga dị ka isi ihe na-akpata okike, mkpụrụ ebighị ebi. nke ihe niile, nke a na-akpọ Mahadivya (Chineke ukwu) ".
Otu n'ime oge kacha adọrọ mmasị na Orphism, site n'echiche nke nguzobe nke nkà ihe ọmụma Gris sochirinụ, bụ ozizi metempsychosis - transmigration nke mkpụrụ obi, nke na-eme ka omenala ndị Hellen a metụtara echiche ndị India na samsara (usoro ọmụmụ na usoro ọmụmụ). ọnwụ) na iwu karma (iwu nke ịlọ ụwa dị ka ọrụ si dị).
Ọ bụrụ na ndụ Homer nke ụwa dị mma karịa ndụ mgbe a nwụsịrị, mgbe ahụ Orphics nwere ihe dị iche: ndụ na-ata ahụhụ, mkpụrụ obi dị n'ime ahụ dị ala. Ahụ bụ ili na ụlọ mkpọrọ nke mkpụrụ obi. Ebumnuche nke ndụ bụ ntọhapụ nke mkpụrụ obi site n'anụ ahụ, na-emeri iwu na-enweghị atụ, na-agbaji agbụ nke ịlọ ụwa na iru "agwaetiti ndị a gọziri agọzi" mgbe ọnwụ gasịrị.
Ụkpụrụ axiological (uru) bụ isi na-akwado emume nchacha nke ma Orphics na ndị Pythagoreans na-eme. Pythagoras nakweere site na Orphics nke ememe-ascetic iwu nke nkwadebe maka "ndụ obi ụtọ", na-ewulite agụmakwụkwọ n'ụlọ akwụkwọ ya dị ka ụdị monastic-usoro. Usoro Pythagorean nwere usoro nke ya, emume dị mgbagwoju anya ya na usoro mmalite siri ike. Ndị ọkachamara n'usoro ahụ bụ ndị ọkachamara mgbakọ na mwepụ ("esoterics"). Banyere ndị acusmatists ("exoterics", ma ọ bụ ndị novice), ọ bụ naanị akụkụ mpụga, nke dị mfe nke ozizi Pythagorean dị ha.
Ndị otu niile nọ n'obodo ahụ na-ebi ndụ dị egwu, nke gụnyere ọtụtụ mmachibido iwu nri, ọkachasị mmachibido iri nri anụmanụ. Pythagoras bụ ezigbo onye anaghị eri anụ. N'ihe atụ nke ndụ ya, anyị na-ebu ụzọ chọpụta otú e si ejikọta ihe ọmụma nkà ihe ọmụma na omume nkà ihe ọmụma, nke etiti ya bụ asceticism na àjà bara uru.
E ji Pythagoras mara ya site na mgbapụ, ihe onwunwe ime mmụọ dị mkpa, enyi amamihe na-adịghị agbanwe agbanwe. N'ịkatọ nkatọ obi ọjọọ niile nke onye ọkà ihe ọmụma oge ochie, mmadụ ekwesịghị ichefu na ọ bụ ya, onye nwe obodo si n'àgwàetiti Samos, bụ onye kọwara nkà ihe ọmụma n'otu oge. Mgbe onye ọchịchị aka ike Leontes nke Phlius jụrụ Pythagoras onye ọ bụ, Pythagoras zara ya: “Onye ọkà ihe ọmụma”. Okwu a na-amachaghị Leont, Pythagoras aghaghịkwa ịkọwa ihe neologism pụtara.
“Ndụ,” ka o kwuru, “dị ka egwuregwu: ụfọdụ na-abịa asọmpi, ndị ọzọ na-azụ ahịa, na ndị kasị nwee obi ụtọ ikiri; otú ahụ kwa ná ndụ ndị ọzọ, dị ka ndị ohu, a mụrụ ndị anyaukwu maka otuto na uru, ebe ndị ọkà ihe ọmụma bụ nanị ruo nanị eziokwu.
N'ikpeazụ, m ga-ehota ụkpụrụ omume abụọ nke Pythagoras, na-egosi n'ụzọ doro anya na n'ime onye nke a na-eche echiche, echiche ndị Gris na nke mbụ bịarutere nghọta amamihe, bụ isi dị ka àgwà dị mma, ya bụ, omume: "Ihe oyiyi ahụ mara mma site na ya. ọdịdị ya, na mmadụ site n’omume ya.” "Tụlee ọchịchọ gị, tụlee echiche gị, gụọ okwu gị ọnụ."
Okwu emechaa uri:
Ọ dịghị ewe ihe dị ukwuu ịghọ onye anaghị eri anụ - naanị ihe ị ga-eme bụ ime nzọụkwụ mbụ. Otú ọ dị, nzọụkwụ mbụ na-abụkarị ihe siri ike. Mgbe a jụrụ onye isi Sufi a ma ama bụ Shibli ihe mere o ji họrọ ụzọ nke imeziwanye onwe mmụọ, nna ya ukwu zara na nke a kpaliri ya site n'aka nwa nkịta kpafuru akpafu bụ onye hụrụ echiche ya n'ime ọdọ mmiri. Anyị na-ajụ onwe anyị: kedu ka akụkọ banyere nwa nkita kpafuru akpafu na echiche ya n'ime ọdọ mmiri siri rụọ ọrụ ihe atụ na akara aka nke Sufi? Nwa nkita na-atụ egwu echiche nke ya, mgbe ahụ akpịrị ịkpọ nkụ meriri egwu ya, o mechiri anya ya, na-amaba n'ime ọdọ mmiri, malite ịṅụ mmanya. N'otu aka ahụ, onye ọ bụla n'ime anyị, ọ bụrụ na anyị kpebie ịbanye n'ụzọ nke izu okè, kwesịrị, ebe akpịrị na-akpọ nkụ, daa n'ala na-enye ndụ, na-akwụsị ime ka ahụ anyị ghọọ sarcophagus (!) - ebe obibi nke ọnwụ. , kwa ụbọchị na-eli anụ anụ ndị ogbenye a tara ahụhụ n'ime afọ anyị.
—- Sergey Dvoryanov, onye Candidate nke Science Sciences, Onye Mmekọ Prọfesọ nke Department of Moscow State Technical University of Civil Aviation, Onye isi oche nke East-West Philosophical na Journalistic Club, na-eme ndụ onye anaghị eri anụ maka afọ 12 (nwa nwoke - 11 dị afọ, onye anaghị eri anụ. site na amuru)