Alexander Minin, onye isi nyocha na Institute of Global Climate and Ecology of Roshydromet na Russian Academy of Sciences, na-anwa ime ka ike nke ọtụtụ ndị na-enyocha ikere òkè ha na mgbanwe gburugburu ebe obibi. O kwubiri n'ụzọ ziri ezi, sị: “Enwere ike iji nzọrọ mmadụ na-echekwa ihe ndị e kere eke tụnyere oku fleas na-akpọ iji zọpụta enyí.
N'ezie ọdịda nke afọ gara aga nzukọ mba ụwa maka mgbanwe ihu igwe na Copenhagen mere ka Dọkịta nke Biology chebara izi ezi nke okwu ahụ bụ "nchekwa ihe okike".
Nke a bụ ihe ọ na-ede:
N'ime ọha mmadụ, e nwere, n'echiche m, ụzọ abụọ na-abịaru nso n'ihe metụtara ọdịdị: nke mbụ bụ omenala "nchekwa ọdịdị ọdịdị", ngwọta nke nsogbu gburugburu ebe obibi onye ọ bụla dị ka ọ pụtara ma ọ bụ chọpụta; nke abụọ bụ ichekwa mmadụ dị ka ụdị ndu na ọdịdị nke Ụwa. N'ụzọ doro anya, atụmatụ mmepe na mpaghara ndị a ga-adị iche.
N'ime iri afọ ndị na-adịbeghị anya, ụzọ mbụ na-emeri, na Copenhagen 2009 ghọrọ ihe ezi uche dị na ya na ihe dị ịrịba ama ya. Ọ dị ka nke a bụ ụzọ nwụrụ anwụ, ọ bụ ezie na ọ mara mma nke ukwuu. Ọnwụ anwụ n'ihi ọtụtụ ihe kpatara ya. Enwere ike iji nzọrọ mmadụ na-echekwa ọdịdị ọdịdị ya tụnyere oku fleas na-akpọ iji zọpụta enyí.
Biosphere nke Ụwa bụ usoro kachasị mgbagwoju anya, ụkpụrụ na usoro nke ịrụ ọrụ nke anyị ka malitere ịmụta. Ọ na-eme njem ogologo (ọtụtụ ijeri afọ) ụzọ evolushọn, nagidere ọtụtụ mbara ala cataclysms, tinyere ihe fọrọ nke nta ka zuru ezu mgbanwe na isiokwu nke ndu ndu. N'agbanyeghị na ọ dị, site na mbara igwe, ọdịdị ephemeral (oke nke "ihe nkiri ndụ" a bụ ọtụtụ iri puku kilomita), biosphere egosila nkwụsi ike na ike dị egwu. Oke na usoro nke nkwụsi ike ya ka amabeghị.
Mmadụ bụ nanị akụkụ nke usoro ihe a dị ịtụnanya, nke sitere na ụkpụrụ evolushọn pụtara "nkeji" ole na ole gara aga (anyị dị ihe dị ka 1 nde afọ), ma anyị na-etinye onwe anyị dị ka ihe iyi egwu zuru ụwa ọnụ nanị n'ime iri afọ ole na ole gara aga - "sekọnd". Usoro (biosphere) nke ụwa ga-echekwa onwe ya, ma kpochapụ ihe ndị na-eme ka ọ ghara ịdị na-agbanwe ya, dịka ọ mere ọtụtụ nde ugboro na akụkọ ihe mere eme nke ụwa. Otu ọ ga-esi dịrị anyị bụ ajụjụ teknụzụ.
Nke abụọ. Mgbalị maka ichekwa ọdịdị ọdịdị na-ewere ọnọdụ ọ bụghị ihe kpatara ya, ma na-esi na ya pụta, ọnụ ọgụgụ nke na-apụghị izere ezere na-eto kwa ụbọchị. Ozugbo anyị zọpụtara bison ma ọ bụ Crane Siberia site na mkpochapụ, ọtụtụ iri na narị ụdị anụmanụ, ịdị adị nke anyị na-atụghị anya ya, nọ n'ihe ize ndụ. Anyị ga-edozi nsogbu nke okpomoku ihu igwe - ọ dịghị onye nwere ike ikwe nkwa na n'ime afọ ole na ole, anyị agaghị echegbu onwe anyị banyere ịdị jụụ na-aga n'ihu (karịsịa ebe ọ bụ na, n'otu aka ahụ na ikpo ọkụ, ezigbo usoro nke nhụsianya zuru ụwa ọnụ na-apụta, nke na-ebelata mmetụta griin haus. ). Were gabazie.
Isi ihe kpatara nsogbu ndị a niile bụ nke a maara nke ọma - ụdị ahịa nke akụ na ụba. Ọbụna na mmalite nke narị afọ gara aga, ọ gbakọtara na patch nke Europe, ụwa dum bi na ụkpụrụ nke akụ na ụba omenala. N'oge a, a na-eji ngwa ngwa na-arụsi ọrụ ike ihe nlereanya a gburugburu ụwa. Ọtụtụ puku osisi, ụlọ ọrụ mmepụta ihe, ndị na-egwupụta ihe, mmanụ, gas, osisi, ngwupụta kol na ụlọ nhazi gburugburu ụwa na-arụ ọrụ iji gboo mkpa ụmụ amaala na-eto eto.
Ọ bụrụ na akwụsịghị usoro Samoyed a, mgbe ahụ, ngwọta nke ụfọdụ nsogbu gburugburu ebe obibi, yana ichekwa mmadụ, na-atụgharị n'ime ọgụ megide ikuku ikuku. Ịkwụsị pụtara ịgbachi oriri, yana nke ukwuu. Ọha mmadụ (nke bụ Western ọha mmadụ, n'ihi na ruo ugbu a ọ bụ oriri ha na spins a akụ-eri ihe gburugburu) dị njikere maka ndị dị otú ahụ mmachi na a mebere ịjụ ụkpụrụ nke a ahịa aku na uba? N'ihe niile doro anya nke mba ndị dị n'Ebe Ọdịda Anyanwụ nwere nsogbu gburugburu ebe obibi na njikere ha dị iji dozie ha, ọ na-esiri ike ikwenye na ịjụ "ihe ndabere nke ọchịchị onye kwuo uche ya".
Eleghị anya, ọkara nke ụmụ amaala Europe na-anọdụ na kọmitii dị iche iche, kọmitii, otu ọrụ maka nchekwa, nchebe, njikwa ... wdg. Ecological òtù na-ahazi omume, dee mkpesa, nata onyinye. Ọnọdụ a na-adabara ọtụtụ ndị, gụnyere ndị ọha na eze na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị (enwere ebe a na-egosi onwe ha), ndị ọchụnta ego (ọzọ na-agba ọsọ na mgba asọmpi, na ndị ọzọ dị ịrịba ama kwa ụbọchị). N'ime iri afọ ole na ole gara aga, anyị ahụla mpụta nke usoro dị iche iche nke "ihe egwu gburugburu ebe obibi" zuru ụwa ọnụ ("ozone oghere", ọrịa ehi na-agba ara, ezì na flu nnụnụ, wdg). Akụkụ dị ịrịba ama n'ime ha na-apụ n'anya ngwa ngwa, ma e kenyere ego maka ọmụmụ ihe ha ma ọ bụ ịlụso ha ọgụ, na ndị buru ibu, ma onye natara ego ndị a. Ọzọkwa, akụkụ sayensị nke nsogbu ahụ nwere ike ọ gaghị ewe karịa pasent ole na ole, ndị ọzọ bụ ego na ndọrọ ndọrọ ọchịchị.
N'ịlaghachi na ihu igwe, ekwesịrị iburu n'uche na ọ dịghị onye ọ bụla n'ime "ndị mmegide" nke ikpo ọkụ na-emegide ibelata ikuku gas na-ekpo ọkụ. Mana nke a abụghị nsogbu nke okike, mana nke anyị. O doro anya na a ga-ebelata ihe ọkụkụ (ọ bụla), mana gịnị kpatara ejikọ isiokwu a na nsogbu nke mgbanwe ihu igwe? Obere oyi oyi dị ka oyi a (ya na nnukwu mfu maka Europe!) nwere ike ịrụ ọrụ na-adịghị mma megide ndabere a: "ndị na-emegide" nke tiori nke okpomọkụ ihu igwe nke anthropogenic ga-enweta kaadị opi iji wepụ ihe mgbochi ọ bụla na ihe ọ bụla: ọdịdị. , ha na-ekwu, na-anagide nke ọma.
Atụmatụ nke ichekwa mmadụ dị ka ụdị ihe ndị dị ndụ, n'echiche m, bara uru karị, doro anya site na ọnọdụ gburugburu ebe obibi na ọnọdụ akụ na ụba karịa mgba n'ọtụtụ ihu maka nchekwa nke okike. Ọ bụrụ na a chọrọ mgbakọ ọ bụla n'ihe gbasara nchebe okike, mgbe ahụ, nke a bụ mgbakọ na nchekwa nke mmadụ dị ka ụdị ndu. O kwesiri ịtụgharị uche (na-eburu n'uche omenala, omenala, ụzọ ndụ, wdg) ihe ndị bụ isi a chọrọ maka gburugburu ebe obibi mmadụ, maka ọrụ mmadụ; n'ime iwu obodo, ihe ndị a chọrọ kwesịrị igosipụta ma tinye ya nke ọma, na-eme ka ọnọdụ ha kwekọọ.
Naanị site n'ịghọta ọnọdụ anyị na biosphere anyị nwere ike ichekwa onwe anyị na okike ma belata mmetụta ọjọọ anyị na ya. N'ụzọ dị otú a, site n'ụzọ, a ga-edozikwa nsogbu nke nchekwa ihe okike, nke na-adọrọ mmasị n'akụkụ ọha mmadụ na-emetụta.