Otu esi agwa obere nwa okwu: 3 ụkpụrụ dị mkpa

Ezi nchọpụta nke narị afọ gara aga bụ nnyocha ndị ọkachamara n'akparamàgwà mmepe sitere na Mahadum Kansas (USA) Betty Hart na Todd Risley mere nke na-ekpebi ihe mmadụ ga-eme nke ọma ọ bụghị site n'ikike ebumpụta ụwa, ọ bụghị site n'ọnọdụ akụ na ụba nke ezinụlọ, ọ bụghị agbụrụ. ma ọ bụghị site na okike, kama site na ọnụ ọgụgụ nke okwu ndị a na-agwa ha gburugburu n'ime afọ mbụ nke ndụ¹.

Ọ baghị uru ịnọdụ ala nwa n'ihu TV ma ọ bụ gbanye akwụkwọ ọdịyo ruo ọtụtụ awa: nkwurịta okwu na okenye bụ ihe dị mkpa.

N'ezie, na-ekwu «kwụsị» iri atọ nde ugboro agaghị enyere a nwa-eto eto n'ime a smart, na-arụpụta, na mmetụta uche mụ okenye. Ọ dị mkpa na nkwurịta okwu a bara uru, na okwu ahụ dị mgbagwoju anya ma dị iche iche.

Enweghị mmekọrịta gị na ndị ọzọ, ikike mmụta na-ada mbà. Dana Suskind kwuru, sị: “N'adịghị ka ite nke ga-echekwa ihe ọ bụla ị na-awụsa n'ime ya, ụbụrụ na-enweghị azịza na-adị ka sieve. "A pụghị ịmụta asụsụ nke ọma, kama ọ bụ naanị site na nzaghachi (ọkacha mma) mmeghachi omume nke ndị ọzọ na mmekọrịta ọha na eze."

Dr. Suskind chịkọtara nyocha kachasị ọhụrụ na ngalaba mmepe mmalite wee mepụta mmemme nkwurịta okwu nne na nna na ụmụaka nke ga-enye aka na mmepe kachasị mma nke ụbụrụ nwa. Usoro ya nwere ụkpụrụ atọ: na-ege nwa ahụ ntị, na-ekwurịta okwu na ya ugboro ugboro, ịzụlite mkparịta ụka.

Nhazi maka nwa

Anyị na-ekwu maka ọchịchọ obi nke nne na nna ịhụ ihe niile na-amasị nwa ahụ ma gwa ya okwu banyere isiokwu a. N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, ịkwesịrị ile anya n'otu ntụziaka ahụ dị ka nwatakịrị ahụ.

Lezienụ anya n'ọrụ ya. Dị ka ihe atụ, otu onye toro eto nke nwere ezi ihe n’obi na-anọdụ ala n’ala na-eji akwụkwọ kacha amasị nwata ma kpọọ ya ka o gee ya ntị. Ma nwa ahụ adịghị emeghachi omume, na-aga n'ihu na-ewu ụlọ elu nke blocks gbasasịa n'ala. Nne na nna kpọrọ ọzọ: “Bịa ebe a, nọdụ ala. Lee ihe akwụkwọ na-adọrọ mmasị. Ugbu a, m na-agụrụ gị ihe. "

Ihe niile dị ka ọ dị mma, nri? Akwụkwọ okenye na-ahụ n'anya. Kedu ihe ọzọ nwatakịrị chọrọ? Ikekwe naanị otu ihe: nlebara anya nke ndị nne na nna na ọrụ nke nwa ahụ n'onwe ya nwere mmasị ugbu a.

Ige ụmụaka ntị pụtara ịṅa ntị n'ihe ọ na-eme na isonyere ya n'ihe omume ya. Nke a na-ewusi kọntaktị ahụ ike ma na-enyere aka ịkwalite nkà ndị dị na egwuregwu ahụ, na site na mkparịta ụka ọnụ, ịzụlite ụbụrụ ya.

Nke bụ eziokwu bụ na nwatakịrị ahụ nwere ike ilekwasị anya naanị n'ihe na-amasị ya. Ọ bụrụ na ị na-agbalị ịgbanwe uche ya gaa n'ọrụ ọzọ, ụbụrụ ga-etinyekwu ike nke ukwuu.

Karịsịa, nnyocha e mere egosiwo na ọ bụrụ na nwatakịrị na-ekere òkè n'ihe omume na-amasị ya nke nta, ọ gaghị echeta okwu ndị e ji mee ihe n'oge ahụ.².

Bụrụ n'otu ọkwa nke nwa gị. Soro ya nọdụ ala n'ala mgbe ị na-egwu egwu, jide ya n'apata gị mgbe ị na-agụ akwụkwọ, nọdụ n'otu tebụl mgbe ị na-eri nri, ma ọ bụ bulie nwa gị elu ka o wee na-ele ụwa anya site n'ịdị elu gị.

Mee ka okwu gị dị mfe. Dị nnọọ ka ụmụ ọhụrụ na-eji ụda adọta mmasị, otú ahụ ka ndị nne na nna na-adọta ha site n'ịgbanwe ụda olu ma ọ bụ ụda olu ha. Lisping na-enyekwara ụbụrụ ụmụaka aka ịmụta asụsụ.

Nnyocha e mere n'oge na-adịbeghị anya chọpụtara na ụmụaka dị afọ abụọ bụ ndị a na-edeghị ede n'etiti afọ 11 na 14 ọnwa maara okpukpu abụọ karịa okwu ndị a gwara "n'ụzọ okenye."

Okwu dị mfe, nke a na-amata ngwa ngwa na-adọta uche nwa ahụ n'ihe a na-ekwu na onye na-ekwu okwu, na-agba ya ume ka ọ gbatịa uche ya, tinye aka na nkwurịta okwu. A nwalere na nnwale na ụmụaka na-amụta “okwu ndị ha na-anụkarị ma na-ege ntị ogologo oge n'ụda ha nụrụ na mbụ.

Nkwurịta okwu na-arụ ọrụ

Kwuo ihe niile ị na-eme n'olu dara ụda. Dị otú ahụ na-ekwu bụ ụzọ ọzọ «gburugburu» nwa na okwu.. Ọ bụghị naanị na-abawanye okwu, ma na-egosikwa njikọ dị n'etiti ụda (okwu) na omume ma ọ bụ ihe ọ na-ezo aka.

“Ka anyị yikwasị diaper ọhụrụ…. Ọ na-acha ọcha n'èzí ma na-acha anụnụ anụnụ n'ime. Na mmiri adịghị. Lee anya. Akọrọ ma dị nro. " «Nweta brọsh eze! Nke gi bu acha odo odo na papa gi di ndu. Ugbu a, wepụ ihe ntanye ahụ, pịa ntakịrị. Na anyị ga-ehicha, elu na ala. Ticklish?

Jiri nkọwa na-agafe agafe. Gbalịa ọ bụghị naanị ịkọwa ihe omume gị, kamakwa kwuo banyere omume nwata ahụ: “Oh, ị chọtara igodo nne gị. Biko etinyela ha n'ọnụ gị. Enweghị ike ịta ha. Nke a abụghị nri. Ị ji igodo mepee ụgbọ ala gị? Igodo ahụ meghere ụzọ. Ka anyị jiri ha meghee ụzọ.”

Zenarị mkpọaha. Enweghị ike ịhụ nnọchiaha, ma ọ bụrụ na echepụtara ya, ma ọ bụrụ na ị maara ihe ọ bụ. Ọ… ọ…? Nwatakịrị ahụ amaghị ihe ị na-ekwu. Ọ bụghị "Ọ masịrị m", mana "Amasị m eserese gị".

Mgbakwunye, kọwaa nkebiokwu ya. Mgbe ọ na-amụ asụsụ, nwatakịrị na-eji akụkụ nke okwu na ahịrịokwu ezughị ezu. N'ihe gbasara nkwurịta okwu na nwa ọhụrụ, ọ dị mkpa iji mejupụta oghere ndị dị otú ahụ site n'ikwughachi nkebiokwu ndị emechara. Ihe mgbakwunye na: "Nkịta na-ewute" ga-abụ: "Nkịta gị na-ewute."

Ka oge na-aga, mgbagwoju anya nke okwu na-abawanye. Kama: “Bịanụ, ka anyị kwuo,” anyị na-asị: “Anya gị araparaworị ọnụ. Ọ bụ nnọọ oge na ike agwụla gị. Mgbakwunye, nkọwapụta na nkebiokwu ụlọ na-enye gị ohere ịbụ nzọụkwụ abụọ n'ihu n'ihu nkà nkwurịta okwu nwa gị, na-agba ya ume inwe nkwurịta okwu dị mgbagwoju anya na nke dịgasị iche iche.

Mmepe mkparịta ụka

Mkparịta ụka gụnyere mgbanwe nke okwu. Nke a bụ iwu ọla edo nke nkwurịta okwu n'etiti nne na nna na ụmụaka, nke kachasị ọnụ ahịa n'ime ụzọ atọ maka ịzụlite ụbụrụ na-eto eto. Ị nwere ike nweta mkparịta ụka na-arụsi ọrụ ike site n'ịtụle ihe na-etinye uche nke nwa ọhụrụ, na ịgwa ya okwu banyere ya dị ka o kwere mee.

Were ndidi chere nzaghachi. N'ime mkparịta ụka, ọ dị ezigbo mkpa ịrapagidesi ike na ngbanwe nke ọrụ. Complementing ihu na mmegharị ahụ na okwu - mbụ chere, mgbe ahụ ṅomiri na, n'ikpeazụ, n'ezie, nwa ahụ nwere ike bulie ha ruo ogologo oge.

Ogologo oge na nne ma ọ bụ nna chọrọ ịza maka ya. Ma emela ngwa ngwa imebi mkparịta ụka ahụ, nye nwa ahụ oge iji chọta okwu ziri ezi.

Okwu "ihe" na "ihe" na-egbochi mkparịta ụka. "Olee agba bụ bọọlụ?" "Gịnị ka ehi na-ekwu?" Ajụjụ ndị dị otú ahụ adịghị etinye aka n'ịchịkọta okwu, n'ihi na ha na-agba nwa ahụ ume icheta okwu ndị ọ maaralarị.

Ee ma ọ bụ mba ajụjụ dabara n'otu ụdị: ha anaghị enyere aka mee ka mkparịta ụka ahụ na-aga ma ha anaghị akụziri gị ihe ọhụrụ. N’ụzọ megidere nke ahụ, ajụjụ ndị dị ka “olee otú” ma ọ bụ “ihe mere” ji kwe ka o jiri okwu dịgasị iche zaa, gụnyere echiche na echiche dịgasị iche iche.

Maka ajụjụ ahụ « gịnị kpatara » ọ gaghị ekwe omume ịkwanye isi gị ma ọ bụ tụọ mkpịsị aka gị. "Kedu?" gịnịkwa mere? malite usoro nke iche echiche, nke n'ikpeazụ na-eduga na nkà nke idozi nsogbu.

¹ A. Weisleder, A. Fernald "Ịgwa ụmụaka okwu: ahụmahụ asụsụ mbụ na-ewusi nhazi ma na-ewuli okwu". Sayensị gbasara mmụọ, 2013, № 24.

² G. Hollich, K. Hirsh-Pasek, na RM Golinkoff "Na-agbaji ihe mgbochi asụsụ: Ihe nkwekọ nke emergentist maka mmalite nke mmụta okwu", Monographs of the Society for Research in Child Development 65.3, № 262 (2000).