Ị nwetụla ihe a na ndụ gị: 12 awa mgbe i risịrị ọkụkọ, ahụ adịghị gị mma? Mgbe ahụ, ọ na-aghọ ihe mgbu dị nkọ nke na-apụta n'azụ. Mgbe ahụ ị na-enwe afọ ọsịsa, ahụ ọkụ, na ị na-arịa ọrịa. Nke a na-aga n'ihu ruo ọtụtụ ụbọchị, mgbe ahụ ike gwụrụ gị ruo ọtụtụ izu. I kwere nkwa na agaghị erikwa ọkụkọ ọzọ. Ọ bụrụ na azịza gị "Ee"mgbe ahụ ị bụ otu n'ime nde mmadụ na-ata ahụhụ nri nsi.
Ọnọdụ ndị dị otú ahụ na isi ihe kpatara nsị bụ nri sitere na anụmanụ. Pasent iri itoolu na ise nke nsị nri niile bụ anụ, àkwá, ma ọ bụ azụ. Ihe gbasara nke puru omume nke nje virus na nje bacteria sitere na anumanu kariri akwukwo nri, n'ihi na umu anumanu yiri anyi na ndu. Ọtụtụ nje ndị na-ebi n’ọbara ma ọ bụ mkpụrụ ndụ anụmanụ ndị ọzọ nwere ike ịdị ndụ otú ahụ n’ahụ́ anyị. Nje virus na nje bacteria na-ebute nsị nri dị ntakịrị nke na a pụghị iji anya gba ọtọ hụ ha. Ụfọdụ nje bacteria na-ebi ma na-amụba n'ime ihe ndị dị ndụ, ebe ndị ọzọ na-ebute anụ anụ ndị e gbuburu egbu n'ihi otú e si echekwa ya. N'ọnọdụ ọ bụla, anyị na-ebutekarị ọrịa dị iche iche site na anụ anyị na-eri, ọ na-esiwanyekwa ike ịgwọ ha. Dịka gọọmentị UK siri kwuo, puku kwuru puku mmadụ na-aga dọkịta na-eji ụdị nsị nri. Nke ahụ na-agbakwụnye ihe ruru 85000 ikpe kwa afọ, nke nwere ike ọ naghị ada ụda maka ọnụ ọgụgụ mmadụ nde iri ise na asatọ. Mana nke a bụ nwude! Ndị ọkà mmụta sayensị kwenyere na ọnụ ọgụgụ ahụ n'ezie dị okpukpu iri karịa, mana ọ bụghị mgbe niile ka ndị mmadụ na-aga dọkịta, ha na-anọ naanị n'ụlọ na-ata ahụhụ. Nke a ruru ihe dịka 850000 nke nsị nri kwa afọ, nke 260 bụ. na-egbu egbu. Enwere otutu nje bacteria na-ebute nsị, ebe a bụ aha ụfọdụ n'ime ihe ndị a na-ahụkarị: Salmonella bụ ihe kpatara ọtụtụ narị ọnwụ na UK. A na-ahụ nje bacteria a na ọkụkọ, àkwá, na anụ ọbọgwụ na toki. Nje nje a na-ebute afọ ọsịsa na mgbu afọ. Ọrịa ọzọ na-adịchaghị ize ndụ - campylobactum, a na-achọta tumadi na anụ ọkụkọ. Akọwara m omume nke nje a na ahụ mmadụ na mmalite nke isiakwụkwọ a; ọ na-akpasu ụdị nsị a na-ahụkarị. Site na Listeria na-egbukwa ọtụtụ narị mmadụ kwa afọ, a na-ahụ nje bacteria a na nri a na-edozi na nri oyi kpọnwụrụ - ọkụkọ esichara na salami. Maka ụmụ nwanyị dị ime, nje bacteria a dị ize ndụ karịsịa, ọ na-egosipụta onwe ya na mgbaàmà ndị yiri flu, ọ pụkwara ịkpata nsị ọbara na meningitis ma ọ bụ ọbụna ọnwụ nke nwa ebu n'afọ. Otu n'ime ihe mere o ji sie ike ịchịkwa nje bacteria niile dị na anụ bụ eziokwu na nje bacteria na-agbanwe mgbe niile - mutating. mutation - usoro yiri usoro evolushọn nke anụmanụ, naanị ihe dị iche bụ na nje bacteria na-agbanwe ngwa ngwa karịa anụmanụ n'ime awa ole na ole, ọ bụghị puku afọ. Ọtụtụ n'ime nje bacteria ndị a mutated na-anwụ ngwa ngwa, mana ọtụtụ na-adị ndụ. Ụfọdụ pụrụ ọbụna iguzogide ọgwụ ndị na-arụ ọrụ na ndị bu ha ụzọ. Mgbe nke a mere, ndị ọkà mmụta sayensị ga-achọ ọgwụ ọhụrụ na ọgwụgwọ ndị ọzọ. Kemgbe 1947, mgbe e mepụtara ya penisilini, ọgwụ nje na ọgwụ ndị ọzọ, ndị dọkịta nwere ike gwọọ ọrịa ndị a kacha mara amara, gụnyere nsị nri. Ugbu a nje bacteria agbanweela nke ukwuu nke na ọgwụ nje anaghịzi arụ ọrụ na ha. Ọgwụgwọ ọ bụla enweghị ike ịgwọ ụfọdụ nje bacteria, nke a bụkwa eziokwu na ndị dọkịta na-echegbu onwe ha maka na a na-emepụta ọgwụ ọhụrụ ole na ole ugbu a n'ihi na ọgwụ ọhụrụ enweghị oge iji dochie ndị ochie na-adịghịzi arụ ọrụ. Otu n'ime ihe kpatara mgbasa nje bacteria na anụ bụ ọnọdụ a na-edobe anụmanụ n'ụlọ anụ. Ịdị ọcha na-adịghị mma, mmiri na-agbapụta ebe niile, ịkwọ osisi na-egweri ozu, ọbara na-efesa, abụba, anụ na ọkpụkpụ n'ebe niile. Ọnọdụ ndị dị otú ahụ na-akwado mmepụta nke nje na nje bacteria, karịsịa n'ụbọchị ikuku. Prọfesọ Richard Lacey, bụ́ onye na-eme nnyocha banyere nsi nri, na-ekwu, sị: “Mgbe anụ ahụ́ siri nnọọ ike batara n’ebe a na-egbu anụ, a na-enwe nnọọ ike na ozu ahụ ga-ebute ụdị nje ụfọdụ.” N'ihi na anụ bụ ihe na-ebute ọrịa obi na ọrịa kansa, ọtụtụ mmadụ na-atụba anụ ehi, atụrụ na anụ ezi iji kwado ọkụkọ ka mma. N'ime ụfọdụ osisi na-edozi nri, ebe a na-edozi ọkụkọ na-ekewapụ ebe ndị ọzọ site na nnukwu ihuenyo iko. Ihe ize ndụ bụ na ọkụkọ nwere ike gbasaa ọrịa ahụ na ụdị anụ ndị ọzọ. Ụzọ e si ejikwa ọkụkọ a na-egbu egbu na-ekwe nkwa mgbasa nke nje na nje bacteria dị ka Salmonella or campylobacter. Mgbe e gbuchachara akpịrị nnụnụ, a na-awụnye ha niile n'otu tank mmiri ọkụ. Mmiri mmiri dị ihe dị ka ogo iri ise, zuru ezu iji kewaa feathers, ma ọ bụghị iji gbuo bacterianke na-amụba na mmiri. Oge ọzọ nke usoro ahụ dị ka ihe ọjọọ. Bakteria na ụmụ nje na-ebi n'ime anụ ọ bụla. A na-ewepụ ihe dị n'ime ọkụkọ nwụrụ anwụ ozugbo site na ngwaọrụ yiri ngaji. Ngwaọrụ a na-ekpochapụ ime nke otu nnụnụ ọzọ - nnụnụ ọ bụla na eriri ebu na-agbasa nje bacteria. Ọbụna mgbe a na-eziga ozu ọkụkọ na friza, nje bacteria anaghị anwụ, ha na-akwụsị ịmụba. Ma ozugbo anụ ahụ gbazere, usoro ọmụmụ na-amalitekwa. Ọ bụrụ na esichaa ọkụkọ ahụ nke ọma, ọ gaghị enwe nsogbu ahụike n'ihi na salmonella agaghị adị ndụ n'ọnọdụ ịdị ọcha nkịtị. Ma mgbe ị na-ekepụta ọkụkọ esiri esi, ị ga-enweta salmonella n'aka gị ma nwee ike ibi ndụ n'ihe ọ bụla ị metụrụ aka, ọbụna n'elu ọrụ. Nsogbu na-esitekwa n'ụzọ a na-echekwa anụ n'ụlọ ahịa. Echetara m otu oge m nụrụ akụkọ banyere otu nwanyị na-arụ ọrụ na nnukwu ụlọ ahịa. O kwuru na naanị ihe ọ kpọrọ asị bụ tapawa mint. Apụghị m ịghọta ihe ọ pụtara ruo mgbe ọ kọwara na mint tapawa bụ obere, gburugburu, creamy, nje pustule nwere nje nke a na-ahụkarị mgbe e meghere ya. anụ. Gịnịkwa ka ha na-eme ha? Ndị na-arụ ụlọ ahịa na-akpachapụ anya abu, b͕upu anu anu anu, tubà ya n'ime bọket. N'ime ite ahịhịa? Ọ bụghị na bọket pụrụ iche, wee buru ya gaa na anụ grinder. Enwere ọtụtụ ụzọ ndị ọzọ isi rie anụ emetọọ n'amaghịdị ya. N'ime afọ ole na ole gara aga, ndị nta akụkọ telivishọn achọpụtala ihe dị iche iche gbasara otú e si edozi anụ. Ehi ndị ahụ na-adịghị mma, bụ ndị e chere na ha erughị eru maka oriri mmadụ n'ihi ọrịa ma ọ bụ na-enye ọgwụ nje, mechara dị ka ihe na-ejuputa achịcha na ihe ndabere maka nri ndị ọzọ. Enweela oge nke nnukwu ụlọ ahịa na-ebugara ndị na-ebubata anụ n'ihi na e mebiri ya. Gịnị ka ndị na-ebubata ihe na-eme? Ha gbukasịa iberibe ifufe ahụ, sachaa anụ nke fọdụrụnụ, gbuchapụ ya ma resị ya ọzọ n’ụdị anụ ọhụrụ na-adịghị ahụkebe. Ọ na-esiri gị ike ịma ma anụ ahụ ọ dị mma n'ezie ka ọ dị ka ọ dị mma. Gịnị kpatara ndị na-enye ọrụ ji eme otu a? Ka onyeisi oche nke Institute na-emeso nsogbu zaa ajụjụ a gburugburu na ahụike: "Cheedị echiche uru a ga-enweta site n'ịzụrụ anụ nwụrụ anwụ, nke na-ekwesịghị ekwesị maka oriri mmadụ, enwere ike zụta ya maka kilogram 25 ma ree ya dị ka anụ dị mma, anụ ọhụrụ ma ọ dịkarịa ala 600 pound na ụlọ ahịa." Ọ dịghị onye maara otú omume a si na-emekarị, ma dị ka ndị nyochara okwu a si kwuo, ọ bụ ihe a na-ahụkarị na ọnọdụ na-akawanye njọ. Ihe kacha atọ ụtọ bụ na a na-eresị anụ kacha njọ, dị ọnụ ala na, n'ọtụtụ ọnọdụ, a na-eresị ndị na-azụta ya ọnụ ala dị ka o kwere mee na ọnụ ọgụgụ buru ibu, ya bụ ụlọ ọgwụ, ebe a na-elekọta ndị agadi na ụlọ akwụkwọ ebe a na-eji ya esi nri. nri ehihie.