Anụ bụ àgwà dị mkpa nke omenala okpukpe na nke ọha mmadụ nke Middle East, na ha dị njikere ịhapụ ya iji dozie nsogbu akụ na ụba na gburugburu ebe obibi? Amina Tari, onye na-akwado PETA (Ndị mmadụ na-ahụ maka ọgwụgwọ anụ ahụ nke anụmanụ), dọtara uche nke mgbasa ozi Jordan mgbe ọ na-aga n'okporo ámá Amman na-eyi uwe letus. Site na oku a na-akpọ "Ka anụ anaghị eri anụ bụrụ akụkụ nke gị," ọ gbalịrị ịkpalite mmasị na nri na-enweghị ngwaahịa anụmanụ.
Jordan bụ nkwụsị ikpeazụ na njem nlegharị anya ụwa nke PETA, letus bụ ma eleghị anya mgbalị kacha aga nke ọma iji mee ka ndị Arab chee echiche banyere anụ anaghị eri anụ. Na mba Arab, arụmụka maka iri anaghị eri anụ anaghị ebutekarị azịza.
Ọtụtụ ndị nwere ọgụgụ isi obodo na ọbụna ndị otu na-ahụ maka nchekwa anụmanụ na-ekwu na nke a bụ echiche siri ike maka echiche Eastern. Otu n'ime ndị na-akwado PETA, onye na-abụghị onye anaghị eri anụ, were iwe n'ihi omume ndị otu ahụ mere n'Ijipt.
“Egypt adịghị njikere maka ụdị ndụ a. E nwekwara akụkụ ndị ọzọ metụtara anụmanụ ndị e kwesịrị ibu ụzọ tụlee,” ka o kwuru.
Ma mgbe Jason Baker, onye isi PETA's Asia-Pacific isi, kwuru na site n'iwepụ anụ na nri gị, "ị na-emekwu anụ ụlọ," echiche ahụ enwetaghị nkwado dị ukwuu. Na mkparịta ụka ya na ndị na-eme ihe ike ebe a na Cairo, ọ bịara doo anya na nri anaghị eri anụ bụ "echiche nke mba ọzọ" maka ọdịnihu dị nso. Ha nwekwara ike ịbụ eziokwu.
Ramadan adịlarị na mbara igwe, wee Eid al-Adha, ezumike mgbe ọtụtụ nde ndị Alakụba gburugburu ụwa na-egbu atụrụ e ji achụ àjà: ọ dị mkpa ka ị ghara ilelị mkpa anụ dị na omenala Arab. Site n'ụzọ, ndị Ijipt oge ochie so na ndị mbụ na-eme ehi anụ ụlọ.
Na mba Arab, enwere echiche ọzọ siri ike banyere anụ - nke a bụ ọnọdụ ọha mmadụ. Naanị ndị ọgaranya nwere ike ị nweta anụ kwa ụbọchị ebe a, ndị ogbenye na-agbakwa mbọ maka otu ihe ahụ.
Ụfọdụ ndị nta akụkọ na ndị ọkà mmụta sayensị na-agbachitere ọnọdụ nke ndị na-abụghị ndị anaghị eri anụ na-arụ ụka na ndị mmadụ agafewo n'ụzọ ụfọdụ nke evolushọn wee malite iri anụ. Ma n'ebe a ajụjụ ọzọ na-ebilite: ọ bụ na anyị erutebeghị ọkwa mmepe dị otú ahụ na anyị nwere ike ịhọrọ ụzọ ndụ n'onwe anyị - dịka ọmụmaatụ, nke na-adịghị emebi gburugburu ebe obibi ma ghara ime ka ọtụtụ nde mmadụ na-ata ahụhụ?
A ghaghị ịza ajụjụ banyere otú anyị ga-esi bie ndụ n'ime iri afọ ndị na-abịanụ n'agbanyeghị akụkọ ihe mere eme na evolushọn. Na nyocha na-egosi na ịgbanwere na nri sitere na osisi bụ otu n'ime ụzọ kachasị mfe na nke kachasị dị irè iji luso mgbanwe ihu igwe ọgụ.
UN ekwuola na ịzụ anụmanụ (ma ọ̀tụ̀tụ̀ ụlọ ọrụ mmepụta ihe ma ọ bụ ọrụ ugbo ọdịnala) bụ otu n'ime isi ihe abụọ ma ọ bụ atọ na-ebute mmetọ gburugburu ebe obibi n'ọkwa nile - site na mpaghara ruo n'ụwa nile. Ọ bụkwa kpọmkwem ihe ngwọta nke nsogbu ndị metụtara ịzụ ụmụ anụmanụ kwesịrị ịbụ nke bụ isi n'ọgụ a na-alụ megide mmebi ala, mmetọ ikuku na ụkọ mmiri, na mgbanwe ihu igwe.
N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, ọ bụrụgodị na ị kwenyeghị na uru omume nke onye anaghị eri anụ, ma ị na-eche banyere ọdịnihu nke mbara ala anyị, mgbe ahụ, ọ bụ ihe ezi uche dị na ịkwụsị iri anụmanụ - maka gburugburu ebe obibi na akụ na ụba.
N’otu Ijipt ahụ, a na-ebubata ọtụtụ narị puku ehi maka igbu ọchụ, yana lentil na ọka wit na ihe ndị ọzọ dị n’eriri ndị Ijipt ọdịnala. Ihe a niile na-efu nnukwu ego.
Ọ bụrụ na Egypt ga-agba ume ka ndị anaghị eri anụ dị ka amụma akụ na ụba, ọtụtụ nde ndị Ijipt nọ na mkpa na mkpesa banyere ịrị elu ọnụ ahịa anụ nwere ike inye nri. Dị ka anyị na-echeta, ọ na-ewe 1 kilogram nri iji mepụta kilogram 16 nke anụ maka ire ere. Nke a bụ ego na ngwaahịa nwere ike dozie nsogbu nke ndị agụụ na-agụ.
Hossam Gamal, onye ọrụ na Ministri Ọrụ Ugbo nke Ijipt, enweghị ike ịkpọ kpọmkwem ego ole a pụrụ ịzọpụta site n’ibelata mmepụta anụ, ma o mere atụmatụ na ọ bụ “ọtụtụ ijeri dollar.”
Gamal gara n’ihu ikwu, sị: “Anyị pụrụ imeziwanye ahụ́ ike na ibi ndụ nke ọtụtụ nde mmadụ ma ọ bụrụ na anyị ejighị ego buru ibu mejuo ọchịchọ nke iri anụ.”
Ọ na-atụ aka na ndị ọkachamara ndị ọzọ, dị ka ndị na-ekwu maka mbelata nke ala dị mma maka obibi n'ihi ịkụ ihe ọkụkụ. Vidal na-ede, "Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 30% nke mpaghara enweghị ice n'ụwa ka a na-eji ugbu a maka ịzụ anụmanụ."
Gamal kwuru na ndị Ijipt na-erikarị anụ, na mkpa maka ugbo anụ ụlọ na-eto eto. Ihe karịrị 50% nke anụ a na-eri na Middle East sitere n'ugbo ụlọ ọrụ, o kwuru. Site n'ibelata oriri anụ, ọ na-arụ ụka, "anyị nwere ike ime ka ahụike ndị mmadụ dịkwuo mma, nye ọtụtụ mmadụ nri dị ka o kwere mee, na imeziwanye akụ na ụba obodo site na iji ala ubi maka ebumnuche ya: maka ihe ọkụkụ - lentil na agwa - nke anyị na-ebubata ugbu a."
Gamal kwuru na ya bụ otu n’ime ndị anaghị eri anụ na-eje ozi, na nke a na-enwekarị nsogbu. Ọ sịrị: “A na-akatọ m maka anaghị eri anụ. "Ma ọ bụrụ na ndị na-emegide echiche m ga-ele ụwa anya site na ọnọdụ akụ na ụba na gburugburu ebe obibi, ha ga-ahụ na ọ dị mkpa ka e chepụta ihe."