Ị nwere dọkịta " ọkacha mmasị"? Nke mbụ na West, na ugbu a na mba anyị, ndị dọkịta "ezinụlọ" aghọwo ndị a ma ama. Ndị na-ahụ maka izugbe ndị a maara nke ọnya niile nke otu ezinụlọ, nke na-enye ha ohere ịme foto zuru oke nke ọrịa ahụ. Ndị dọkịta nwekwara ndị ọrịa na-amasịkarị.
A sụgharịrị onye ọrịa site na Latịn dị ka "na-enwe ndidi". Ma gịnị ka ọ na-atachi obi? Ọ na-atachi obi n'ọrịa ya, na-anagide usoro ọgwụgwọ ma dị njikere ịtachi obi n'ihu. Ọ bụ ihe na-akwa ụta ka ụfọdụ ndị dọkịta na-ahụ ka ọtụtụ ndị mmadụ si enwekwa ndidi, na-amalite ịchọ ụzọ ha ga-esi meziwanye ma chọpụta ya na nri anaghị eri anụ. Rịba ama na ha anaghị etinye aka na ọgwụgwọ onwe onye a ma ama, ma na-amalite ibi ndụ ọhụrụ dị ọhụrụ!
Ụdị ndị a bụ nke kachasị "enweghị ọrụ", akụkụ nke ndị mmadụ na-ahụghị n'anya. Na-ewere obere nkuzi ọgwụgwọ sitere na okike n'efu, na-agbaziri ego site na ya (osisi, okwute, ụrọ, ihe), ndị dọkịta na-emepụta ọgwụ na-eri nnukwu ego. Iri “ọgwụ” na-enweghị isi nke mmadụ na-agbadata n'eziokwu na ọ na-edobe ahụ ya n'ọnọdụ ọrịa, na-eme ka ndụ ya dịkwuo mfe ma ọ bụ na-agaghị ekwe omume. Na ndị anaghị eri anụ bụ ihe iyi egwu nye ọgwụ zuru ụwa ọnụ na ndị ọchụnta ego n'otu n'otu na uwe ọcha, n'ihi na:
- Ahịhịa anaghị eri anụ bụ naanị nri dị mma, mana echiche ahụike yana ụdị ndụ ahụike n'ozuzu ya.
- Ndị anaghị eri anụ anaghị achọ ọgwụ sitere na ụlọ ahịa ọgwụ - ọdịdị n'onwe ya na-egbochi ọrịa na ngwaahịa ya, nke ndị mmadụ na-enweta na-enweghị igbu.
- Ọnọdụ ndị ahụ mgbe a na-amanye onye anaghị eri anụ ịgakwuru ọgwụ ọdịnala enweghị ike ime ka ndị dọkịta baa ọgaranya, ebe ọ bụ na ọrịa nje na-efe efe dị mfe karịa ndị na-eri anụ nwere ahụ siri ike. Mgbe ọ na-abịa eketa ọrịa (n'ezie, ọtụtụ ndị gara aga ọgbọ adịghị elekọta onwe ha!), Na ebe a anyị na-ahụ magburu onwe foto: allergies nwere ike gwọrọ na-enweghị iji ọgwụ ọjọọ eme ihe.
Ọ bụrụ na ọ bụ naanị nke a, mana – mba: ndị anaghị eri anụ chọrọ ka onye ọ bụla dị ka ha. Nke a kpasuru ndị dọkịta iwe nke ukwuu nke na ha kwuru na ndị anaghị eri anụ bụ ndị ara dị ka WHO (Òtù Ahụ Ike Ụwa) siri kwuo! N'ezie, enwere ndị gwara ndị ọkà mmụta sayensị a, ha na-ekwu, ị na-eri anụ kpamkpam?! Mana WHO ka nọ ebe ahụ: gafere echiche na ebumnuche. Ọ bụ ihe ijuanya ma ọ bụrụ na nnukwu ụlọ ọrụ na-emepụta mmanụ na nnụcha etinyeworị ego buru ibu ka ozizi ahụ kwupụta na nsogbu mmetụta griin ha dị adị? Na nke a nwere mmetụta ya na nsụhọ nke akụkụ ụfọdụ nke ndị mmadụ. N'ihe banyere ego, ọ bụghị onye ọ bụla kwetara ịrara sayensị, ọgwụ. Mana a bịa n'ihe gbasara nnukwu ego, opekata mpe site n'ụkpụrụ ndị nkịtị, ndị sabo na-amụba dị ka ọrịa. Pharmaceutics enweghị ike ịhapụ ọnọdụ ya. Ndị na-akwado ya echekwawo ma ga-anọgide na-echekwa echiche na ọgwụ ha bụ ihe ndị mmadụ chọrọ. Na ndị umengwụ ndị na-echechaghị banyere ọdịnihu ha na-anabata nke a dị ka eziokwu. Rịba ama na a na-ahụ ịdị ọcha kachasị ukwuu n'ọkwa nke ndị anaghị eri anụ, n'agbanyeghị ihe a na-eme mgbe ụfọdụ n'ichekwa anụmanụ. Nke a bụ n'ihi na ndụ onye anaghị eri anụ na-akwalite echiche doro anya na echiche ziri ezi. Nke a na-eme ka ndị dibia bekee banye n'ụjọ na-adịgide adịgide. Mkpụrụ ọgwụ isi na-adị oke ọnụ, na ịgwọ ọrịa uche bụ akụkọ dị ogologo. Kedu ihe, ọgwụ ọdịnala na-adịghị mkpa maka Vegs? Ee e, ọ dị mkpa - iji gosipụta ọdịiche dị n'etiti "ndị ọrịa" bụ ndị ji aka ha tinye onwe ha n'ebe ịchụàjà nke Hippocrates, na ndị anaghị eri anụ na-enweghị atụmatụ ịkwado "ọgwụ" magnates. Mee nhọrọ ziri ezi site na iwepu nri anụmanụ na nri gị na mbụ. Ọzọkwa, na mgbakwunye na ọgwụ ọjọọ, mmerụ ahụ sitere na ngwaahịa anụ bụ ihe a na-apụghị ịgbagha agbagha ọbụna site na ndị na-eri anụ.