ọdịnaya
Na ezumike, na ezumike… Dị ka okwu ndị a n'onwe ha na-atụ aro, ha na-ahapụ anyị ka anyị laa - ma ọ bụ hapụ anyị ka anyị laa. Na ebe a anyị nọ n'akụkụ osimiri jupụtara na ndị mmadụ, ma ọ bụ nwere map n'okporo ụzọ, ma ọ bụ na ebe ngosi ihe mgbe ochie. Ya mere, gịnị kpatara anyị ji nọrọ ebe a, gịnị ka anyị na-achọ na ihe anyị na-agba ọsọ? Ka ndị ọkà ihe ọmụma nyere anyị aka ịchọpụta ya.
Iji gbapụ onwe m
Seneca (narị afọ XNUMXst BC - narị afọ nke XNUMX mgbe Kraịst gasịrị)
A na-akpọ ihe ọjọọ ahụ nke na-emekpa anyị ahụ́. Ọ bụghị naanị ndakpọ nke mmụọ, mana enweghị afọ ojuju mgbe niile nke na-ewute anyị, n'ihi nke anyị na-efunahụ uto nke ndụ na ikike ịńụrị ọnri. Ihe kpatara nke a bụ enweghị uche anyị: anyị amaghị ihe anyị chọrọ. Ochichi nke ochicho anyi enweghi ike iru, na anyi enweghikwa ike iso ha ma obu iju ha. ("Na ịdị jụụ nke mmụọ"). Ma mgbe ahụ, anyị na-agbalị ịgbanahụ onwe anyị, ma n'efu: «Ọ bụ ya mere anyị na-aga n'ụsọ oké osimiri, na anyị ga-achọ ihe omume ma na ala ma ọ bụ n'oké osimiri ...». Ma njem ndị a bụ aghụghọ onwe onye: obi ụtọ abụghị ịpụ, kama na ịnakwere ihe na-eme anyị, na-enweghị ịgba ọsọ na enweghị olileanya ụgha. ("Akwụkwọ ozi ọma e degaara Lucilius")
L. Seneca «Akwụkwọ ozi omume nye Lucilius» (Sayensị, 1977); N. Tkachenko «A treatise on serenity nke mmụọ nsọ. Ihe omume nke Ngalaba Asụsụ Ochie. Okwu. 1 (Aletheia, 2000).
Maka mgbanwe ọdịdị
Michel de Montaigne (narị afọ nke XVI)
Ọ bụrụ na ị na-eme njem, mgbe ahụ iji mara ihe a na-amaghị, iji nwee mmasị na omenala na mmasị dị iche iche. Montaigne kwetara na ihere na-eme ya ndị na-eche na ha enweghị ebe ha nọ, bụ́ ndị na-esi nnọọ ike pụta n'ọnụ ụzọ ụlọ ha. («Essay») Ndị njem dị otú ahụ na-amasịkarị ịlaghachi, ka ha nọrọ n'ụlọ ọzọ - nke ahụ bụ ihe ụtọ ha dị ntakịrị. Montaigne, na njem ya, chọrọ ịga dị ka o kwere mee, ọ na-achọ ihe dị nnọọ iche, n'ihi na ị nwere ike mara onwe gị n'ezie naanị site na ịbịaru nso na kọntaktị na nsụhọ nke onye ọzọ. Onye tozuru oke bụ onye zuteworo ọtụtụ mmadụ, onye nwere ezi uche bụ onye nwere ọtụtụ mmadụ.
M. Montaigne “Nnwale. Edemede ahọpụtara (Eksmo, 2008).
Iji kporie ndụ gị
Jean-Jacques Rousseau (narị afọ nke XVIII)
Rousseau na-ekwusa ozi ọma na-abaghị uru na ngosipụta ya niile, na-akpọ maka izu ike ọbụna site na eziokwu n'onwe ya. Mmadụ agaghị eme ihe ọ bụla, echeghị ihe ọ bụla, ghara ịdọwa ya n'etiti ncheta oge gara aga na egwu nke ọdịnihu. Oge n'onwe ya na-aghọ n'efu, o yiri ka ọ na-etinye ịdị adị anyị na brackets, n'ime nke anyị na-anụ ụtọ ndụ, na-achọghị ihe ọ bụla na-atụ egwu ihe ọ bụla. Na «dị ka ogologo oge a na steeti na-adịru, onye na-anọgide na ya nwere ike n'enweghị na-akpọ onwe ya obi ụtọ. ("Njem nke onye owu na-arọ nrọ"). Ịdị adị dị ọcha, obi ụtọ nke nwa ọhụrụ dị n'afọ, enweghị nkịtị, dị ka Rousseau si kwuo, abụghị ihe ọ bụla ma ọ bụghị ihe ụtọ nke inwe mmekọrịta zuru oke na onwe ya.
J.-J. Rousseau "Nkwupụta. Ije ije nke onye owu na-arọ nrọ” (AST, 2011).
Ka izipu kaadị ozi
Jacques Derrida (narị afọ XX-XXI)
Ọ dịghị ezumike zuru ezu na-enweghị kaadị ozi. Ma omume a abụghị ihe na-enweghị isi: obere mpempe akwụkwọ na-amanye anyị ide ihe n'otu oge, ozugbo, dị ka a ga-asị na e megharịrị asụsụ ahụ na rịkọm ọ bụla. Derrida na-arụ ụka na akwụkwọ ozi dị otú ahụ adịghị agha ụgha, o nwere nanị ihe kacha mkpa: «Eluigwe na ụwa, chi na ụmụ mmadụ.» («Kaadị akwụkwọ ozi. Site na Socrates ruo Freud na gafere»). Ihe niile dị ebe a dị mkpa: ozi n'onwe ya, na foto, na adreesị, na mbinye aka. Kaadị ozi ahụ nwere nkà ihe ọmụma nke ya, nke chọrọ ka ị kwekọọ ihe niile, gụnyere ajụjụ ngwa ngwa "Ị hụrụ m n'anya?", Na obere mpempe akwụkwọ.
J. Derrida «Banyere kaadị ozi sitere na Socrates ruo Freud na gafere» (Onye edemede nke oge a, 1999).