Dementia nwere ike gwọọ

Ọrịa nrịanrịa nke mgbaka agadi kpuchiri omenala obodo. Ka ndị agadi na-abawanye, ka ahụ na-arịa ọrịa n'etiti ha, gụnyere nsogbu uche. Nke kachasị n'ime ndị a bụ mgbaka agadi ma ọ bụ dementia.

“Mgbe nna m nwụsịrị, nne m dị afọ 79 kwụsịrị ime ihe ndị a na-eme ná ndụ kwa ụbọchị, ọ gbagwojuru anya, ọ dịghị emechi ọnụ ụzọ, akwụkwọ furu efu, ọtụtụ ugboro apụghịkwa ịhụ ụlọ ya n'ọnụ ụzọ ámá,” ka onye dị afọ 45 na-ekwu. - ochie Pavel.

Enwere nkwenye na ọha mmadụ na ọ bụrụ na onye agadi na-efunahụ ncheta na nkà kwa ụbọchị, nke a bụ ihe dị iche iche nke ụkpụrụ, akụkụ nke "ịka nká nkịtị". Ebe ọ bụkwa na “ọ dịghị ọgwụgwọ maka ịka nká,” mgbe ahụ ọ dịghị mkpa ka a gwọọ ọnọdụ ndị a. Otú ọ dị, Pavel ekwenyeghị n'echiche a: "Anyị na-akpọ dọkịta na-enye ọgwụ" maka nchekwa "na" site na arịa ", ọ ka mma, ma nne ahụ apụghị ibi naanị ya, anyị goro nọọsụ. Mama m na-ebekarị akwa, na-anọdụkwa n’otu ọnọdụ, mụ na nwunye m chere na ihe ndị a bụ ahụmahụ n’ihi ọnwụ di ya.

Mgbe ahụ Pavel kpọrọ dọkịta ọzọ òkù, sị: “O kwuru na e nwere nsogbu ndị agadi, ma nne m na-enwe oké ịda mbà n’obi.” Mgbe izu abụọ nke ọgwụgwọ ahụ́ iru ala gasịrị, nkà ndị a na-enwe kwa ụbọchị malitere ịmaliteghachi: “Mama m gosipụtara mmasị na kichin na mberede, na-arụsi ọrụ ike karị, sie nri ndị kasị amasị m, anya ya ghọkwara ihe bara uru ọzọ.”

Ọnwa abụọ ka mmalite ọgwụgwọ ahụ gasịrị, Pavel jụrụ ọrụ nọọsụ, onye nne ya malitere ịlụ ọgụ, n'ihi na ọ maliteghachiri ilekọta ụlọ n'onwe ya. Pavel na-ekweta, sị: “N'ezie, ọ bụghị nsogbu nile ka edoziworo, nchefu ka dị, nne m atụghị egwu ịpụ apụ, ugbu a mụ na nwunye m na-ewetara ya nri. Ma n'ụlọ, ọ na-elekọta onwe ya, ọ malitekwara inwe mmasị na ụmụ ụmụ ya, iji ekwentị mee ihe n'ụzọ ziri ezi.

Kedu ihe mere? Dementia apụọla? Ee na mba. Ọbụna n'etiti ndị dọkịta, ọ bụ mmadụ ole na ole maara na nchekasị na ịda mbà n'obi na-enwe mmetụta pụtara ìhè n'iche echiche na icheta. Ọ bụrụ na a na-agwọ ịda mbà n'obi, mgbe ahụ, ọtụtụ ọrụ ọgụgụ isi nwere ike iweghachite.

Ihe isi ike nke ndị na-eto eto

Ihe na-eme n'oge na-adịbeghị anya bụ ndị na-eto eto bụ ndị na-enweghị ike ịnagide ọrụ ọgụgụ isi kpụ ọkụ n'ọnụ, ma n'onwe ha adịghị ejikọta nsogbu ndị a na ọnọdụ mmetụta uche ha. Ndị na-eto eto na-eto eto na oge nhọpụta na ndị ọkà mmụta akwara na-eme mkpesa ọ bụghị nchegbu na ọnọdụ ọjọọ, kama nke enweghị ike ịrụ ọrụ na ike ọgwụgwụ mgbe niile. Naanị n'ime ogologo mkparịta ụka ha na-aghọta na ihe kpatara ya bụ na ọnọdụ mmetụta uche ha dara mbà n'obi.

Alexander, bụ́ onye dị afọ 35, mere mkpesa na n’ebe ọrụ, “ihe nile na-adasasị,” na ya apụghị ọbụna icheta ọrụ ndị ahụ: “M na-ele kọmputa anya, hụkwa otu akwụkwọ ozi.” Ọbara mgbali elu ya bilitere, onye na-agwọ ọrịa ahụ meghere ezumike ọrịa. Ọgwụ «maka ebe nchekwa», nke dọkịta tụrụ aro, agbanweghị ọnọdụ. Mgbe ahụ, e zigara Alexander onye dibịa afa.

"Egwu na-atụ m ịga, echere m na ha ga-amata na m bụ onye ara na ha ga-emeso m ka m wee ghọọ" akwụkwọ nri ". Ma echiche ndị ahụ jọgburu onwe ha emezughị: ahụ́ ruru m ozugbo. Ụra m laghachiri, akwụsịrị m ịkpọ ezinụlọ m mkpu, mgbe ụbọchị iri gasịrị, a chụrụ m n'ọrụ, enwekwara m ike ịrụ ọrụ karịa ka ọ dị na mbụ.”

Alexander ọ ghọtara na ihe kpatara ya 'dementia' dabeere na mmetụta siri ike? Ọ na-achị ọchị, sị: “M na-abụkarị onye na-echegbu onwe m, ọ dị m mkpa, ụjọ na-atụ m ịhapụ mmadụ ka ọ na-arụ ọrụ, ahụghị m otú m si ebu ibu.”

Ọ ga-abụ nnukwu ndudue ihu enweghị ike ịrụ ọrụ, ụjọ na ịkwụsị. Mgbe ụfọdụ mgbe otu izu nke calming ọgwụgwọ, ndị mmadụ na-amalite na-eche n'ụzọ doro anya na «nagide» ndụ ọzọ.

Ma ịda mbà n'obi na ịka nká nwere àgwà nke ya: ọ nwere ike ịme ka ọ bụrụ mmepe nke dementia. Ọtụtụ ndị agadi na-aghọ ndị na-enweghị enyemaka mgbe ahụmahụ siri ike na-adabere na ọnọdụ ahụ siri ike nke anụ ahụ, nke ndị ọzọ na-adịghị achọpụtakarị, bụ isi n'ihi na nzuzo nke ndị ọrịa n'onwe ha. Gịnị bụ ihe ijuanya nke ndị ikwu mgbe «irreversible» dementia laghachi azụ.

Nke bụ eziokwu bụ na e nwere ọtụtụ nhọrọ maka mgbaka mgbagha ma ọ bụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ntụgharị. N'ụzọ dị mwute, ha na-adị ụkọ na ọ na-adịkarịghị achọpụta ya. N'okwu a, anyị na-emeso pseudo-dementia: nsogbu nke ọrụ ọgụgụ isi jikọtara na ahụmahụ siri ike, nke onye ahụ n'onwe ya nwere ike ọ gaghị ama. A na-akpọ ya pseudodementia ịda mbà n'obi.

N'afọ ọ bụla, ọ bụrụ na "nsogbu na isi" amalite, ị kwesịrị ịkpọtụrụ onye na-ahụ maka mgbaka tupu ịme MRI. Enyemaka nwere ike ịbụ ahụike ma ọ bụ nke uche, dabere na mgbagwoju anya nke ọnọdụ ahụ.

Ihe ị ga-achọ

Gịnị mere dpseudodementia nke ịda mbà n'obi na-emekarị mgbe agadi? N'onwe ya, a na-ejikọta ịka nká na ndị nwere nhụjuanya, ọrịa na nsogbu ego. Ndị agadi n'onwe ha mgbe ụfọdụ adịghị agwa ndị ha hụrụ n'anya ahụmahụ ha n'ihi na ha achọghị 'iwe iwe' ma ọ bụ yie ka ha enweghị enyemaka. Tụkwasị na nke ahụ, ha na-ewere ịda mbà n'obi ha egwuri egwu, ebe ọ bụ na a pụrụ ịchọta ihe ndị na-akpata ịda mbà n'obi na-adịghị ala ala mgbe nile.

Nke a bụ akara itoolu ị ga-elele anya:

1. Ọnwụ ndị gara aga: ndị a hụrụ n'anya, ọrụ, ike ego.
2. Ịkwaga ebe obibi ọzọ.
3. Ọrịa somatic dị iche iche nke mmadụ maara dị ka ihe dị ize ndụ.
4. Owu.
5. Ilekọta ndị ezinụlọ ndị ọzọ na-arịa ọrịa.
6. Anya mmiri.
7. Ekwupụtakarị (gụnyere ihe ọchị) egwu maka ndụ na ihe onwunwe mmadụ.
8. Echiche nke abaghị uru: "M na-agwụ ike nke onye ọ bụla, m na-egbochi onye ọ bụla."
9. Echiche nke enweghị olileanya: "Ọ dịghị mkpa na-adị ndụ."

Ọ bụrụ na ịchọta abụọ n'ime ihe ịrịba ama itoolu na onye ị hụrụ n'anya, ọ ka mma ịkpọtụrụ dọkịta na-emeso ndị agadi (geriatrics), ọ bụrụgodị na ndị agadi onwe ha n'onwe ha adịghị achọpụta nsogbu ha.

Ịda mbà n'obi na-ebelata oge na ịdị mma nke ndụ, ma onye ahụ n'onwe ya na gburugburu ebe obibi ya, na-echegbu onwe ya. A sị ka e kwuwe, ilekọta onye ị hụrụ n'anya dara mbà n'obi bụ ibu arọ abụọ.