Akụkọ na-abụghị akụkọ ifo
Ogologo oge gara aga, n'ala dị anya, nke dị anya, otu mkpụrụ anwansi tolitere. Enwere ike ịpịnye mkpụrụ osisi a iji mee ụdị mmanụ pụrụ iche nke na-eme ka kuki dịkwuo mma, ncha na-afụ ụfụ, na ibe chara acha. Mmanụ ahụ nwedịrị ike ime ka lipstick dị nro ma mee ka ice cream ghara ịgbaze. N’ihi àgwà ndị a magburu onwe ya, ndị si n’ụwa nile bịara na mkpụrụ osisi a ma jiri ya mee ọtụtụ mmanụ. N'ebe mkpụrụ osisi na-eto, ndị mmadụ na-agba oke ọhịa ọkụ ka ha jiri mkpụrụ osisi a na-akụ ọtụtụ osisi, na-emepụta nnukwu anwụrụ ọkụ ma na-achụpụ anụ ọhịa niile n'ụlọ ha. Oké ọhịa ndị ahụ na-ere ọkụ mere ka ikuku na-ekpo ọkụ. Ọ kwụsịrị ụfọdụ ndị, ma ọ bụghị ihe niile. Mkpụrụ ahụ dị oke mma.
O di nwute, nke a bu ezigbo akuko. Mkpụrụ nke nkwụ mmanụ (Elaeis guineensis), nke na-eto n'ebe okpomọkụ, nwere mmanụ ihe oriri kachasị mma n'ụwa. O nwere ike ghara ịka njọ mgbe a na-eghe wee gwakọta ya na mmanụ ndị ọzọ nke ọma. Ọnụ ego mmepụta ya dị ala na-eme ka ọ dị ọnụ ala karịa mkpụrụ owu ma ọ bụ mmanụ sunflower. Ọ na-enye ụfụfụ n'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ncha ntutu ọ bụla, ncha mmiri mmiri ma ọ bụ ncha. Ndị na-emepụta ihe ịchọ mma na-ahọrọ ya karịa abụba anụmanụ maka ịdị mfe iji na ọnụ ala dị ala. A na-eji ya dị ka nri nri dị ọnụ ala maka biofuels, ọkachasị na European Union. Ọ na-arụ ọrụ dị ka ihe nchekwa eke n'ime nri ndị edoziri ma na-ebuli ebe mgbaze nke ice cream n'ezie. Enwere ike iji ogwe osisi na akwụkwọ nke nkwụ mmanụ mee ihe na ihe ọ bụla site na plywood ruo n'anụ ahụ mejupụtara nke National Car of Malaysia.
Mmepụta mmanụ nkwụ n'ụwa anọwo na-eto nke ọma kemgbe iri afọ ise. Site na 1995 ruo 2015, mmepụta kwa afọ ji okpukpu anọ mụbaa site na nde tọn 15,2 ruo nde tọn 62,6. A na-atụ anya na ọ ga-amụba ugboro anọ n'afọ 2050 ruo nde tọn 240. Ọnụ ọgụgụ nke mmepụta mmanụ nkwụ dị ịtụnanya: ihe ọkụkụ maka mmepụta ya bụ 10% nke ala ubi na-adịgide adịgide n'ụwa. Taa, ijeri mmadụ atọ na mba 3 na-eji ngwaahịa nwere mmanụ nkwụ. N'ụwa niile, onye ọ bụla n'ime anyị na-eri ihe dị ka kilogram asatọ nke mmanụ nkwụ kwa afọ.
N'ime ndị a, 85% dị na Malaysia na Indonesia, ebe ọchịchọ zuru ụwa ọnụ maka nkwụ na-eme ka ego dịkwuo elu, karịsịa n'ime ime obodo, ma na-efu nnukwu mbibi gburugburu ebe obibi na-ejikọta ya na mmebi nke ọrụ na ikike mmadụ. Isi ebe ikuku ikuku na-ekpo ọkụ na Indonesia, obodo nwere nde mmadụ 261, bụ ọkụ na-ezube ikpochapụ oke ọhịa na imepụta nkwụ ọhụrụ. Ihe mkpali ego na-emepụta mmanụ nkwụ na-ekpo ọkụ na mbara ala, ebe ọ na-ebibi nanị ebe obibi nke Sumatran tigers, Sumatran rhinos na orangutans, na-akpali ha ka ha laa n'iyi.
Agbanyeghị, ndị na-azụ ahịa anaghị amakarị na ha na-eji ngwaahịa a. Nnyocha mmanụ nkwụ depụtara ihe karịrị 200 ihe ndị a na-ahụkarị na nri na ụlọ na ngwaahịa nlekọta onwe onye nwere mmanụ nkwụ, naanị ihe dị ka 10% gụnyere okwu a “nkwụ”.
Olee otú o si bata ná ndụ anyị?
Kedu ka mmanụ nkwụ siri bata n'akụkụ niile nke ndụ anyị? Ọ dịghị ihe ọhụrụ emela ka mmụba dị egwu na oriri nkwụ. Kama nke ahụ, ọ bụ ngwaahịa zuru oke n'oge kwesịrị ekwesị maka ụlọ ọrụ mgbe ụlọ ọrụ gasịrị, nke ọ bụla n'ime ha na-eji ya dochie ihe ndị na-emepụta ihe na ọ dịghị mgbe ọ laghachitere. N'otu oge ahụ, a na-ele mmanụ nkwụ anya site na mba ndị na-emepụta ihe dị ka usoro nkwụsị ịda ogbenye, ụlọ ọrụ ego mba ụwa na-ahụkwa ya dị ka engine na-eto eto maka mba ndị ka na-emepe emepe. International Monetary Fund kpaliri Malaysia na Indonesia ịbawanye mmepụta.
Ka ụlọ ọrụ nkwụ na-agbasawanye, ndị na-ahụ maka nchekwa na gburugburu ebe obibi dị ka Greenpeace amalitela iwelite nchegbu banyere mmetụta ya na-agbawa obi na ikuku carbon na ebe obibi anụ ọhịa. Na nzaghachi, enwere azụghachi azụ megide mmanụ nkwụ, na nnukwu ụlọ ahịa UK Iceland na-ekwe nkwa n'April gara aga na ọ ga-ewepụ mmanụ nkwụ na ngwaahịa ika ya niile na njedebe nke 2018. N'ọnwa Disemba, Norway machibidoro mbubata biofuels.
Ma ka ọ na-erule oge ịmara mmetụta nkwụ na-enwe agbasa, ọ gbanyere mkpọrọgwụ na akụ na ụba nke ndị na-azụ ahịa nke na ọ nwere ike ugbu a oge na-ewepụ ya. N'ikwu okwu, nnukwu ụlọ ahịa Iceland emezughị nkwa 2018 ya. Kama, ụlọ ọrụ ahụ wepụrụ akara ngosi ya na ngwaahịa nwere mmanụ nkwụ.
Ịchọpụta ngwaahịa ndị nwere mmanụ nkwụ, ọ bụghị ikwupụta etu esi enweta ya, chọrọ oke njiri mara nke ndị ahịa. N'ọnọdụ ọ bụla, ịkwalite mmata ndị ahịa na West agaghị enwe mmetụta dị ukwuu, ebe ọ bụ na Europe na US nwere ihe na-erughị 14% nke ọchịchọ zuru ụwa ọnụ. Ihe karịrị ọkara nke ihe a na-achọ n'ụwa niile sitere n'Eshia.
Ọ dịla afọ 20 dị mma kemgbe nchegbu mbụ banyere igbukpọsị osisi na Brazil, mgbe ihe ndị na-azụ ahịa jiri nwayọọ nwayọọ kwụsịlata, mbibi ahụ. Site na mmanụ nkwụ, "Nke bụ eziokwu bụ na ụwa ọdịda anyanwụ bụ naanị obere akụkụ nke ndị na-azụ ahịa, na ndị ọzọ nke ụwa adịghị eche banyere ya. Ya mere, ọ dịghị ihe mkpali dị ukwuu iji gbanwee, "Neil Blomquist, onye isi nchịkwa nke Colorado Natural Habitat, nke na-emepụta mmanụ nkwụ na Ecuador na Sierra Leone na ọkwa kachasị elu nke nkwado nkwado.
Ọchịchị nkwụ zuru ụwa ọnụ bụ ihe ise kpatara: nke mbụ, ọ nọchiri anya abụba na-adịchaghị mma na nri na West; Nke abuo, ndị na-emepụta ihe na-ekwusi ike idobe ọnụ ahịa ala; nke atọ, ọ dochiela mmanụ ndị dị ọnụ ala karịa n'ụlọ na ngwaahịa nlekọta onwe onye; nke anọ, n'ihi ọnụ ala ya, a nabatala ya dị ka mmanụ oriri na mba Eshia; N'ikpeazụ, ka mba ndị dị n'Eshia na-abawanye ụba, ha na-amalite iri oke abụba, ọkachasị n'ụdị mmanụ nkwụ.
Iji nri nkwu eme ihe n'ebe nile malitere site n'ihe oriri ndị a na-edozi. N'afọ ndị 1960, ndị ọkà mmụta sayensị malitere ịdọ aka ná ntị na nnukwu abụba juru eju nwere ike ime ka ohere nke ọrịa obi dịkwuo elu. Ndị na-emepụta ihe oriri, gụnyere Anglo-Dutch conglomerate Unilever, amalitela iji margarine e ji mmanụ ihe oriri mee na obere abụba juru eju dochie ya. Otú ọ dị, ka ọ na-erule ná mmalite 1990s, ọ bịara doo anya na usoro nhazi bọta margarine, nke a maara dị ka akụkụ nke hydrogenation, kere ụdị abụba dị iche iche, abụba trans, nke mechara bụrụ nke na-adịghị mma karịa abụba jupụtara. Ndị isi oche nke Unilever hụrụ nguzobe nke nkwenye sayensị megide abụba trans ma kpebie ikpochapụ ya. "Unilever na-amatakarị nchegbu ahụike nke ndị na-azụ ahịa ngwaahịa ya," James W Kinnear, onye otu onye otu Unilever n'oge ahụ kwuru.
Mgbanwe ahụ mere na mberede. N'afọ 1994, onye njikwa ụlọ ọrụ Unilever Gerrit Van Dijn nwetara oku sitere na Rotterdam. Osisi Unilever iri abụọ dị na mba 15 ga-ewepụ mmanụ ndị nwere hydrogenated na ngwakọta abụba 600 ma jiri ihe ndị ọzọ dochie ha.
Ọrụ ahụ, n'ihi ihe kpatara Van Dein enweghị ike ịkọwa, akpọrọ "Paddington". Nke mbụ, ọ dị mkpa ịchọpụta ihe nwere ike dochie abụba trans ka ọ ka na-ejigide ihe ndị dị mma, dị ka ịnọsi ike na ụlọ okpomọkụ. N'ikpeazụ, e nwere naanị otu nhọrọ: mmanụ sitere n'ọbụ mmanụ, ma ọ bụ nkwụ nke a na-amịpụta na mkpụrụ ya, ma ọ bụ mmanụ nkwụ sitere na mkpụrụ. Ọnweghị mmanụ ọzọ enwere ike nụchaa n'otu n'otu achọrọ maka ngwakọta margarine dị iche iche nke Unilever na ngwaahịa sie na-enweghị mmepụta nke abụba trans. Ọ bụ naanị ụzọ ọzọ maka mmanụ hydrogenated, Van Dein kwuru. Mmanụ nkwụ nwekwara abụba juru eju.
Ịgbanwe na osisi ọ bụla kwesịrị ime n'otu oge. Ahịrị mmepụta enweghị ike ijikwa ngwakọta nke mmanụ ochie na nke ọhụrụ. "N'otu ụbọchị, a ga-ekpochapụ tankị ndị a niile na ihe ndị nwere trans-nwere ma jupụta na ihe ndị ọzọ. Site n'echiche ngwa ngwa, ọ bụ ihe nro, "Van Dein kwuru.
N'ihi na Unilever na-eji mmanụ nkwụ mgbe ụfọdụ n'oge gara aga, agbụ a na-ebubata ya amalitelarị ma na-arụ ọrụ. Mana o were izu isii iji bute akụrụngwa sitere na Malaysia gaa Europe. Van Dein malitere ịzụkwu mmanụ nkwụ, na-ahazi mbupu n'ụlọ ọrụ dị iche iche na nhazi oge. Ma otu ụbọchị na 6, mgbe gwongworo kwụ n'ahịrị na mpụga ụlọ ọrụ Unilever n'ofe Europe, o mere.
Nke a bụ oge gbanwere ụlọ ọrụ nri edoziri ruo mgbe ebighị ebi. Unilever bụ ọsụ ụzọ. Mgbe Van Deijn haziri mgbanwe ụlọ ọrụ ahụ gaa na mmanụ nkwụ, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụlọ ọrụ nri ọ bụla sochiri ya. Na 2001, American Heart Association wepụtara nkwupụta na-ekwu na "nri kacha mma maka ibelata ihe ize ndụ nke ọrịa na-adịghị ala ala bụ nke a na-ebelata acids fatty acids na trans-fatty acids na-ekpochapụ nke ọma na abụba ndị a na-emepụta." Taa, a na-eji ihe karịrị ụzọ abụọ n'ụzọ atọ nke mmanụ nkwụ eme nri. Nri na EU nwere ihe karịrị okpukpu atọ kemgbe ọrụ Paddington ruo 2015. N'otu afọ ahụ, US Food and Drug Administration nyere ndị na-emepụta nri afọ 3 iji kpochapụ abụba trans niile na margarine ọ bụla, kuki, achicha, achịcha, popcorn, pizza oyi kpọnwụrụ, donut na kuki a na-ere na US. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ha niile ejirila mmanụ nkwụ dochie anya ugbu a.
Tụnyere mmanụ nkwụ niile a na-eri ugbu a na Europe na US, Eshia na-eji ọtụtụ ihe: India, China na Indonesia bụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 40% nke ndị na-eri nkwụ n'ụwa niile. Uto kacha ngwa ngwa n'India, ebe akụ na ụba na-emepe emepe bụ ihe ọzọ mere nkwụ nkwụ na-ewu ewu ọhụrụ.
Otu n'ime ihe ndị a na-ahụkarị maka mmepe akụ na ụba n'ụwa niile na n'akụkọ ihe mere eme niile bụ na oriri nke abụba site n'aka ndị mmadụ na-eto eto na ego ya. Site na 1993 ruo 2013, GDP onye ọ bụla nke India mụbara site na $298 ruo $1452. N'otu oge ahụ, oriri abụba mụbara site na 35% n'ime ime obodo yana 25% n'ime obodo, mmanụ nkwụ bụ isi ihe na-ebute mmụba a. Ụlọ ahịa Fair Price nke gọọmentị na-akwado, netwọk nke na-ekesa nri maka ndị ogbenye, malitere ire mmanụ nkwụ na 1978, karịsịa maka isi nri. Afọ abụọ ka e mesịrị, ụlọ ahịa 290 bupụrụ tọn 000. Ka ọ na-erule 273, mbubata mmanụ nkwụ nke India arịgoro ruo ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nde tọn 500, na-eru ihe karịrị nde tọn 1995 site na 1. N'afọ ndị ahụ, ọnụ ọgụgụ ịda ogbenye dara na ọkara, ọnụ ọgụgụ ndị bi na-etokwa na 2015%.
Mana a naghị eji mmanụ nkwụ eme nri naanị n'India. Taa ọ bụ akụkụ buru ibu nke ụlọ ọrụ nri ngwa ngwa na-eto eto na mba ahụ. Ahịa nri ngwa ngwa India toro site na 83% n'etiti 2011 na 2016 naanị. Domino's Pizza, ụzọ ụgbọ oloko, Pizza Hut, KFC, Mcdonald's na Dunkin'Donuts, ndị niile na-eji mmanụ nkwụ, nwere ugbu a 2784 ebe nri na mba ahụ. N'ime otu oge ahụ, ire ahịa nri ekpokọtara mụbara site na 138% n'ihi na enwere ike zụta ọtụtụ nri nri ngwugwu nwere mmanụ nkwụ maka pennies.
Ọ bụghị naanị nri ka ọ na-eme ka mmanụ nkwụ na-agbanwe agbanwe. N'adịghị ka mmanụ ndị ọzọ, enwere ike kewaa ya ngwa ngwa na ọnụ ala n'ime mmanụ dị iche iche na-agbanwe agbanwe, na-eme ka ọ dịghachi ya. Carl Beck-Nielsen, onye isi ụlọ ọrụ United Plantations Berhad, onye na-emepụta mmanụ nkwụ nke Malaysia kwuru, sị: "Ọ nwere nnukwu uru n'ihi ike ya dị iche iche."
N’oge na-adịghị anya mgbe azụmaahịa nri a haziri achọpụtara njirimara anwansi nke nkwụ, ụlọ ọrụ ndị dị ka ngwaahịa nlekọta onwe onye na mmanụ ụgbọ njem malitekwara iji ya dochie mmanụ ndị ọzọ.
Dị ka mmanụ nkwụ na-esiwanye ike n'ụwa nile, ọ na-anọchikwa ngwaahịa anụmanụ n'ime ihe ncha na ihe nlekọta onwe onye dị ka ncha, ncha ntutu, ude mmiri, wdg Taa, pasent 70 nke ngwaahịa nlekọta onwe ya nwere otu ma ọ bụ karịa mmanụ nkwụ.
Dị nnọọ ka Van Dein chọpụtara na Unilever na ngwakọta mmanụ nkwụ zuru okè maka ha, ndị na-emepụta ihe na-achọ ụzọ ọzọ maka abụba anụmanụ achọpụtala na mmanụ nkwụ nwere otu ụdị abụba dị ka mmanu abuba. Ọ dịghị ihe ọzọ ọzọ nwere ike inye otu uru maka ụdị ngwaahịa dị iche iche.
Signer kwenyere na ntiwapụta nke ụbụrụ anụ ahụ na mmalite 1990s, mgbe ọrịa ụbụrụ n'etiti ehi gbasara ụfọdụ ndị na-eri anụ ehi, kpatara mgbanwe dị ukwuu n'àgwà oriri. "Echiche ọhaneze, nha nha anya na ire ahịa agbakọtala iji pụọ na ngwaahịa anụmanụ na ụlọ ọrụ lekwasịrị anya ejiji dị ka nlekọta onwe onye."
N'oge gara aga, mgbe a na-eji abụba eme ihe na ngwaahịa ndị dị ka ncha, ihe sitere na ụlọ ọrụ anụ, abụba anụmanụ, na-eji. Ugbu a, n'ịzaghachi ọchịchọ nke ndị na-azụ ahịa maka ihe ndị a ghọtara dị ka "ihe okike", ncha, ncha na ndị na-emepụta ihe ịchọ mma ejirila nke a ga-ebufe ọtụtụ puku kilomita ma na-akpata mbibi gburugburu ebe obibi na mba ebe ọ dị. emepụtara. Ọ bụ ezie na, n'ezie, ụlọ ọrụ anụ ahụ na-eweta nsogbu gburugburu ebe obibi nke ya.
Otu ihe ahụ mere na biofuels - ebumnuche iji belata mmebi gburugburu ebe obibi nwere nsonaazụ na-atụghị anya ya. Na 1997, otu akụkọ European Commission kwuru ka a mụbaa òkè nke mkpokọta oriri ike sitere na isi mmalite ndị a na-emegharị ọhụrụ. Afọ atọ ka e mesịrị, o kwuru banyere uru gburugburu ebe obibi nke biofuels maka ụgbọ njem na na 2009 gafere Ntuziaka Energy Renewable, nke gụnyere 10% ebumnuche maka òkè nke mmanụ ụgbọala na-abịa site na biofuels site na 2020.
N'adịghị ka nri, ụlọ na nlekọta onwe onye, ebe kemịkalụ nkwụ na-eme ka ọ bụrụ ezigbo nhọrọ ma a bịa na biofuels, nkwụ, soybean, canola na mmanụ sunflower na-arụ ọrụ nke ọma. Ma mmanụ nkwụ nwere otu nnukwu uru karịa mmanụ ndị a na-asọmpi - ọnụahịa.
Ugbu a, ubi nkwụ mmanụ na-ewe ihe karịrị nde hectare 27 nke elu ụwa. E kpochapụrụ ọhịa na ebe ndị mmadụ ma jiri “ihe mkpofu na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ” bụ́ ndị fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nke a na-enwetụbeghị ụdị ndụ dị iche iche n’ebe hà ka New Zealand, dochie ya.
Nzuzu
Ihu igwe na-ekpo ọkụ, iru mmiri nke ebe okpomọkụ na-enye ọnọdụ dị mma na-eto eto maka nkwụ mmanụ. Kwa ụbọchị, a na-agba nnukwu oke ọhịa ndị dị na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, Latin America na Africa ọkụ ka ha wee nwee ohere maka ubi ọhụrụ, na-ewepụta oke carbon n'ime ikuku. N'ihi ya, Indonesia, bụ ndị kasị na-emepụta nkwụ nkwụ n'ụwa, gafere US na greenhouse gas anwuru na 2015. Gụnyere CO2 na methane emissions, nkwụ dabeere mmanụ biofuels nwere n'ezie okpukpu atọ mmetụta ihu igwe nke omenala fossil mmanụ ụgbọala.
Ka ebe obibi ọhịa ha na-ekpochapụ, ụdị ndị dị ize ndụ dị ka orangutan, enyí Bornean na agụ Sumatran na-abịaru nso ikpochapụ. A na-achụpụkarị ndị nta na ụmụ amaala bi ma chebe ọhịa ruo ọtụtụ ọgbọ site n'ala ha n'ụzọ obi ọjọọ. Na Indonesia, ihe karịrị esemokwu ala 700 metụtara mmepụta nkwụ. Mmebi ikike mmadụ na-eme kwa ụbọchị, ọbụlagodi n'osisi ndị a na-eche na ha “na-adịgide adịgide” na “nhazi”.
Gịnị ka a pụrụ ime?
Orangutan 70 ka na-awagharị n'ime ọhịa ndị dị na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, mana amụma biofuel na-akwali ha na njedebe nke ikpochapụ. Osisi ọhụrụ ọ bụla dị na Borneo na-emebi akụkụ ọzọ nke ebe obibi ha. Ịbawanye nrụgide na ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị mkpa ma ọ bụrụ na anyị ga-azọpụta ndị ikwu anyị osisi. Otú ọ dị, e wezụga nke a, e nwere ọtụtụ ihe ndị ọzọ anyị pụrụ ime ná ndụ kwa ụbọchị.
Nwee anụrị nri arụrụ n'ụlọ. Esi nri nke gị ma jiri mmanụ ọzọ dị ka oliv ma ọ bụ sunflower.
Gụọ akara. Iwu ịde aha na-achọ ka ndị na-emepụta nri kwupụta ngwa ngwa ngwa ngwa. Otú ọ dị, n'ihe banyere ngwaahịa ndị na-abụghị nri dị ka ihe ịchọ mma na ihe nhicha, ọtụtụ aha kemịkal ka nwere ike iji gbanwee ojiji nke nkwụ. Mara onwe gị na aha ndị a ma zere ha.
Dee ndị na-emepụta ihe. Ụlọ ọrụ nwere ike na-enwe mmetụta nke ukwuu maka okwu ndị na-enye ngwaahịa ha aha ọjọọ, ya mere ịjụ ndị na-emepụta ihe na ndị na-ere ahịa nwere ike ime ezigbo mgbanwe. Nrụgide ọha na mmata banyere okwu a emeela ka ụfọdụ ndị na-akụ osisi kwụsị iji nkwụ.
Hapụ ụgbọ ala n'ụlọ. Ọ bụrụ na ọ ga-ekwe omume, jee ije ma ọ bụ jiri igwe kwụ otu ebe.
Nweta ozi ma gwa ndị ọzọ. Nnukwu azụmahịa na gọọmentị ga-achọ ka anyị kwenye na biofuels dị mma maka ihu igwe yana na nkwụ mmanụ na-adigide. Kesaa ozi gị na ezinụlọ gị na ndị enyi gị.