Kwa ụbọchị, anyị na-eleghara amamihe nkà ihe ọmụma na nke gastronomic nke Socrates kpọsara anya, bụ́: “I kwesịrị iri ihe iji dịrị ndụ, ọ bụghị ịdị ndụ iri ihe.” Gịnị na-eme ka mmadụ na-eleghara ihe àmà sitere n'okike anya, nke a na-enye sitere n'okike ("Ejuju afọ, Achọghịkwa m iri nri ọzọ") iji kwado iribiga ihe ókè maka ihe ụtọ nke na-emerụ ahụ́?
Mgbe ndị buru ibu na-ahụ nri nwere kalori dị elu, akụkụ buru ibu na-ahụ maka ihe ụtọ, nlebara anya, mmetụta uche, ebe nchekwa na nka moto na-arụ ọrụ n'ime ụbụrụ ha, ọmụmụ ihe na-eji ihe onyonyo resonance magnet arụ ọrụ gosiri. Ọ nọgidere na-edoghị anya ihe mere ndị mmadụ ji enweta abụba: n'ihi na ahụ ha enweghị ike ịchịkwa onwe ha nke ibu, ma ọ bụ n'ihi na ahụ na-efunahụ ikike a mgbe ị na-ebu ibu.
Usoro mgbaze, dị ka ị maara, na-amalite ọbụna tupu nri abanye n'ime afọ na ọbụna n'ime ọnụ. Anya nri, isi ya, ma ọ bụ ọbụna okwu na-akpọ ya, na-akpali akụkụ nke ụbụrụ na-ahụ maka inweta ihe ụtọ, ha na-arụ ọrụ ebe nchekwa na gland salivary. Mmadụ na-eri ihe ọbụna mgbe agụụ adịghị ya, n’ihi na ọ na-enye obi ụtọ. Gịnị na-eme ka mmadụ na-eleghara ihe àmà sitere n'okike anya, nke a na-enye sitere n'okike ("Ejuju afọ, Achọghịkwa m iri nri ọzọ") iji kwado iribiga ihe ókè maka ihe ụtọ nke na-emerụ ahụ́?
Ndị ọkà mmụta sayensị sitere na Mahadum Columbia (New York) wepụtara akwụkwọ gbasara ihe gbasara anụ ahụ na-akpata iribiga oke ókè na ọgbakọ maka oke ibu na Stockholm.
Nkọwa zuru ezu nke ọrụ ụbụrụ egosila ka atụmanya nke iri nri dị ụtọ na-emeri ikike anụ ahụ nwere ịchịkwa ibu na ichebe pụọ na iribiga ihe ókè.
Ndị ọkà mmụta sayensị kpọrọ ụdị nri nri dị otú ahụ “hedonic” na “homeostatic” n'otu n'otu (homeostasis bụ ikike anụ ahụ nwere ịchịkwa onwe ya, na-enwe nguzozi ike). Ọ tụgharịrị, ọkachasị, na ụbụrụ ndị buru oke ibu na-emeghachi omume “hedonistically” maka nri dị ụtọ na abụba abụba karịa ụbụrụ ndị nwere oke ibu. Ụbụrụ nke ndị buru ibu na-emeghachi omume n'ike ọbụna n'ihe oyiyi nke nri na-anwa anwa.
Ndị dibịa bekee mụọ mmeghachi omume nke ụbụrụ na ihe onyonyo “na-atọ ụtọ” site na iji imaging resonance magnetik (fMRI). Ọmụmụ ihe ahụ metụtara ụmụ nwanyị 20 - 10 buru ibu na 10 nkịtị. E gosiri ha ihe onyonyo nke nri na-anwa anwa: achịcha, pies, fries french, na nri ndị ọzọ nwere calorie dị elu. Nyocha MRI gosiri na n'ime ụmụ nwanyị buru ibu, ihe oyiyi ahụ nwere ụbụrụ na-arụsi ọrụ ike na mpaghara ventral tegmental (VTA), obere ebe dị n'etiti ụbụrụ ebe dopamine, "neurohormone nke ọchịchọ," na-ahapụ.
"Mgbe ndị buru ibu na-ahụ nri nwere calorie dị elu, a na-arụ ọrụ buru ibu na ụbụrụ ha bụ ndị na-ahụ maka mmetụta nke ụgwọ ọrụ, nlebara anya, mmetụta uche, ncheta na nkà moto. Mpaghara ndị a niile na-emekọrịta ihe, yabụ na ọ na-esiri ike usoro njikwa onwe nke okike iguzogide ha,” Susan Carnell, onye dibia bekee na Mahadum Columbia kọwara.
N'ime otu njikwa - ụmụ nwanyị dị gịrịgịrị - a hụghị mmeghachi omume dị otú ahụ.
Mmụba agụụ nke ndị buru oke ibu abụghị naanị ihe onyonyo nri kpatara. Ụda, dị ka okwu ndị a "kuki chocolate" ma ọ bụ aha ọgwụgwọ ndị ọzọ nwere calorie dị elu, kpalitere nzaghachi ụbụrụ yiri ya. Ụda okwu maka nri ahụike, obere kalori, dị ka "kabeeji" ma ọ bụ "zucchini," ewepụtaghị nzaghachi a. Ụbụrụ nke ụmụ nwanyị dị gịrịgịrị na-emeghachi omume nke ọma na "ụda dị ụtọ".
E gosipụtara ọmụmụ ihe yiri ya na nnọkọ oriri na ọṅụṅụ na Pittsburgh. Ndị ọkà mmụta akwara ozi sitere na Mahadum Yale mere ọmụmụ fMRI nke ụbụrụ ụbụrụ 13 buru ibu na mmadụ iri na atọ dị gịrịgịrị. N'iji nyocha, a na-edekọ nzaghachi ụbụrụ maka isi ma ọ bụ uto nke chocolate ma ọ bụ strawberry milkshake. A na-ahụ mmeghachi omume nke ụbụrụ nke ndị buru ibu na nri na mpaghara amygdala nke cerebellum - etiti mmetụta uche. Ha “hụrụ” nri na-atọ ụtọ ma agụụ na-agụ ha ma ọ bụ na ha enweghị. The cerebellum nke ndị nwere nkịtị ibu na-emeghachi omume na a milkshake nanị mgbe mmadụ nwetara mmetụta nke agụụ.
"Ọ bụrụ na ibu gị adịghị agafe ụkpụrụ, usoro nke homeostasis na-arụ ọrụ nke ọma ma na-achịkwa mpaghara ụbụrụ a nke ọma. Otú ọ dị, ọ bụrụ na ibu ibu, e nwere ụfọdụ ụdị dysfunction nke homeostatic mgbaàmà, ya mere ndị buru ibu na-adaba n'ọnwụnwa nri, ọbụna mgbe ha zuru ezu, "ka onye nduzi ọmụmụ Dana Small kwuru.
“Nri” nke nri ndị nwere shuga na abụba nwere ike ime ka usoro arụrụ arụ arụrụ arụ na-achịkwa ibu dị n'ahụ mmadụ kwụsị kpamkpam. N'ihi ya, tract digestive na-akwụsị ịmepụta "ozi" kemịkalụ, karịsịa protein cholecystokinin, nke "na-akọ" satiety. Ihe a ga-agarịrị na ụbụrụ ụbụrụ wee gaa na hypothalamus, ụbụrụ ga-enye iwu ka ọ kwụsị iri nri. Maka ndị buru ibu, a na-akwụsị agbụ a, ya mere, ha nwere ike ịhazi oge na ụbara nri naanị site na mpụga, site na "mkpebi nnwere onwe".
Otu ihe dị mkpa abụghị ihe doro anya site na ọmụmụ ihe ndị e meworo, na mmụọ nke "nke buru ụzọ bịa, ọkụkọ ma ọ bụ akwa." Ndị mmadụ na-ebuba abụba n'ihi na ahụ ha enweghị ike ịchịkwa onwe ha na mbụ, ka ahụ ọ na-efunahụ ikike a mgbe ha na-ebuga ibu?
Dr. Small kwenyere na usoro abụọ ahụ nwere njikọ. Nke mbụ, mmebi nke nri na-akpata nkwụsị nke usoro homeostatic n'ime ahụ, mgbe ahụ, nsogbu nke metabolic na-akpalite ọbụna mmepe nke zuru oke. “Ọ bụ okirikiri ọjọọ. Ka mmadụ na-erikwu ihe, otú ahụ ka ọ na-enwekarị ihe ize ndụ nke iribiga ihe ókè,” ka o kwuru. Site n'inyocha ihe mmetụta nke abụba na ụbụrụ ụbụrụ, ndị ọkà mmụta sayensị na-atụ anya ịghọta nke ọma "ebe zuru ezu" na ụbụrụ ma mụta otú e si ahazi ha site n'èzí, kemịkalụ. Echiche nke "mkpụrụ ọgwụ slimming" na nke a agaghị eduga ozugbo na ịbelata ibu, kama ọ ga-eweghachi ikike nke anụ ahụ ka ọ mata ọnọdụ satiety.
Otú ọ dị, ụzọ kasị mma ịghara ịkpaghasị usoro ndị a abụghị ịmalite ịba abụba, ndị dọkịta na-echetara. Ọ ka mma ozugbo na-ege ntị n'anụ ahụ n'ókè “ezuru!”, ma ghara ịdaba n'ọnwụnwa nke ịṅụ tii na kuki na achicha, na n'ezie na-atụgharị uche gị nri na ihu ọma nke ala-abụba na mfe digestible nri.